در فروردین ۱۳۵۷ ارتش شاه در بخشنامه ای محرمانه لیست ۱۰۸ کتاب خطرناک و به اصطلاح “مضر” را به اولیای نظامی کشور اعلام می کند تا ارتشی ها را از خریدن و خواندن این کتابها برحذر دارند. پیدا ست که کتابها در بازار غیررسمی یا جلدسفید در دسترس بوده که ارتش نظامیان را از خریدن آنها منع می کند. این لیست تصورات ارتش را از “منابع خطر” نشان می دهد؛ مجموعه ای از افکار اسلامی و کمونیستی:
به گزارش «مشرق»، در واقع مطبوعات و کتب آن دوران مملو از ستایش و تعریف از شاه، رژیم و دربار پهلوی است. این فرهنگ از سوی دیگر باعث می‌شد تا کاستی‌ها و اشتباهات سیاسی دولت و دستگاه در زیر سایه کلمات ستایش‌آمیز مخفی بماند.
در یکی از مکاتبات آجودانی وزارت جنگ در خصوص کتب مضره آمده است: «… به اطلاع کلیه پرسنل از جمله افسران، درجه‌داران و کارمندان برسانند که از خرید و یا مطالعه کتابهای مذکور خودداری نمایند.»
مرکز اسناد انقلاب اسلامی به معرفی فهرستی از کتبی که در [اواخر] دوران پهلوی به عنوان کتب مضره و ممنوعه شناخته می‌شدند، پرداخته است:
—————-
*بدون ویرایش نقل شد و تنها با ذکر یک کلمه “اواخر” برای دوره شاه تا دوره زمانی لیست روشنتر شود. این لیست کتابهایی است که در سالهای منتهی به انقلاب در دسترس قرار گرفته بود و معمولا با جلد سفید فروش می رفت. اما نمی توان ناگفته گذاشت که تاریخ سانسور بعد از انقلاب بسیار وسیعتر و همه جانبه تر بوده است و حتی کتابهای نشرشده و مجوزدار را هم برای چاپهای بعدی در بر می گیرد و ارتشی و غیرارتشی هم ندارد! کتابها را حتی از نمایشگاه کتاب هم جمع می کنند. بنابرین مقدمه تاریخ ایرانی برای این لیست تنها بخشی از واقعیت را مطرح می کند یا اساسا نادقیق است. – م.ج
