الهام براتی
رادیو فردا
ماهی سیاه کوچولو نوشته صمد بهرنگی با تصویرگری فرشید مثقالی پر افتخارترین و مشهورترین کتاب کودک ایرانی که بارها به زبانهای مختلف ترجمه شده است، به تازگی در لندن همراه با چند کتاب کودک ایرانی دیگر توسط انتشارات تاینی آول (Tiny Owl) منتشر و با استقبال محافل ادبیات کودک و نوجوان بریتانیا روبهرو شده است.
ماهی سیاه کوچولو که شهرتش را در ایران مدیون گرایش سیاسی و نوع مرگ نویسندهاش صمد بهرنگی و افتخاراتش را در دنیا مدیون تصویرگریهای بینظیر آن توسط فرشید مثقالی است، هنوز پس از ۴۰ سال از انتشار اولین نسخهاش یکی از خبرسازترین کتابهای ایرانی است.
در روزهای آخر سال در تهران کتابی رونمایی شد که نویسنده آن لیلی گلستان بر اساس ماهی سیاه نوشته بود و چند هفته بعد روزنامه گاردین ۱۰ کتاب برگزیده ادبیات کودک را به انتخاب یکی از منتقدانش منتشر کرده است که در صدر این فهرست، ماهی سیاه کوچولو نوشته صمد بهرنگی در کنار کتابهای مشهوری از نویسندگان برجسته کودک و نوجوان جهان قرار دارد.
ماهی سیاه کوچولو مدتی پس از انتشار به خاطر تصویرهایش مورد توجه جشنوارههای جهانی قرار گرفت و معتبرترین جوایز را از براتیسلاوا و بولونیا برای تصویرگرش جذب کرد و نقش زیادی در دریافت معتبرترین جایزه کتاب کودک و نوجوان جهان یعنی جایزه هانس کریستین آندرسن توسط فرشید مثقالی داشت که هنوز برای هنرمندان و نویسندگان کودک و نوجوان ایران تکرار نشده است.
انتشارات تاینی آول که از دو سال پیش برای ترجمه و انتشار کتابهایی از زبانهای غیرانگلیسی در لندن پایه گذاری شده است، در نخستین فعالیت خود ماهی سیاهی کوچولو را در کنار سه کتاب دیگر از نویسندگان و تصویرگران ایرانی منتشر کرده و به زودی چهار کتاب دیگر را منتشر خواهد کرد.
در میان کتابهای منتشر شده این انتشارات دو کتاب از آناهیتا تیموریان قرار دارد. کتابهای تیموریان که یکی از تصویرگران نسل سوم تصویرگری ایران است، در جشنواره مختلف جهانی مورد توجه شده و به زبانهای مختلف ترجمه شده است. در آثار آناهیتا تیموریان همزمان که متن خالی از سوگیریها و جهت گیریهای فرهنگی است، در تصویرهایش نشانههایی از فرهنگ و طبیعت ایران به وضوح قابل مشاهده است. نقش مایههای ایرانی در تصویرهای دو کتاب او «موش باهوش» و «پرندهای برای خودش» و به خصوص روی جلد کتاب «موش باهوش» از عناصر اصلی سازنده تصویر است. روی جلد کتاب او قله دماوند در پس زمینه و در پایان راهی که شخصیت اصلی در آغاز آن است، پیداست.
کتاب دیگری که در این مجموعه منتشر شده است، قصه آشنای چوپان دروغ گو است. چوپان دروغ گو در کشورهای مختلف شناخته شده است. این قصه با اینکه بر اساس قصههای ازوپ است، اما چنان در ایران جا افتاده است که گویی یکی از قصههای عامیانه ایرانی است.
این قصه را تصویرگران مختلفی در ایران و جهان تصویرگری کرده و نسخههای مختلفی از آن وجود دارد، اما تصویرگری ماهنی تذهیبی روی این قصه که نشر نظر در ایران منتشر کرده است و هم اکنون تاینی آول لندن ترجمه انگلیسی آن را منتشر کرده است، نمونهای جذاب و پسندیده است.
این ناشر علاوه بر این کتاب کتابهایی از احمدرضا احمدی (شاعر برجسته و نویسنده کتابهای کودکان)، پرویز کلانتری (نقاش و تصویرگر برجسته ایرانی) و مرجان وفاییان (تصویرگر جوان اما برجسته ایرانی) را نیز زیر چاپ دارد و تا دو ماه آینده آنها را منتشر خواهد کرد.