مراسم رونمایی کتاب «گفتگوهای یاکوبسن و پومورسکا» عصر شنبه ۱۷ مرداد با حضور دکتر فرهاد ساسانی، مترجم کتاب، و نیز دکتر فرزان سجودی و دکتر آزیتا افراشی در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.
«گفتگوهای یاکوبسن و پومورسکا» گفت‌وشنید یاکوبسن، زبان‌شناس روس، و همسر او کریستینا پومورسکا ست. در این کتاب پومورسکا از یاکوبسن سوال می کند و او پاسخ می دهد. هدف پومورسکا در این کتاب این است که برخی مسائل مغفول مانده در نظرات یاکوبسن به زبان خود یاکوبسن بیان شود.
فرهاد ساسانی مترجم کتاب گفت: ویژگی کتاب گفتگوهای یاکوبسن و پومورسکا این است که از مسکو تا آمریکا به مرور کلی تاریخ می پردازد. گرچه این مرور کوتاه است، اما این دوره ها خوب به هم وصل شده. یاکوبسن اشتباهاتی را که دیگران درباره او داشته اند، مورد نقد قرار می دهد.»
اهمیت کتاب این است که ما به بسیاری از آثار یاکوبسن دسترسی نداریم چون آثار او به زبان های آلمانی، فرانسه و روسی است که اغلب به فارسی ترجمه نشده است.
فرزان سجودی از سخنرانان حاضر در این نشست ضمن اشاره به این که گروه های خاصی مخاطب کتاب هستند، گفت: «این کتاب در ژانر گفت‌وگو نوشته شده. بدون توجه به این که خانم پومورسکا همسر یاکوبسن است، در این ژانر گفت‌وگوکننده از گفت‌وگوشونده مهم تر است. او اگر دانش کافی نداشته باشد و بزنگاه ها را نشناسد، نمی تواند موفق عمل کند. پومورسکا استاد زبان و ادبیات روسی است و عمیقا یاکوبسن را می شناسند. وقتی هم یاکوبسن به سوالات پاسخ می دهد گویی در پاسخ به سئوال ها در حال نوشتن مقاله است. او می داند از کجا شروع کرده، چطور می خواهد بحث را گسترش دهد و آن را به کجا ختم خواهد کرد.»
«گفتگوهای یاکوبسن و پومورسکا به بخشی از تاریخ زبان شناسی از منظری متفاوت یعنی حوزه مطالعات روسی نگاه می کند و می توان گفت این کتاب به نوعی تاریخ زبان شناسی است. یاکوبسن زبان شناس است اما تعریف او از زبان شناس بودن، با عرف جاری در زبان شناسی فرمال آمریکایی متفاوت است. مطالعه زبان به مثابه قلمروی پویا و بانشاط برای یاکوبسن اهمیت دارد تا حدی که به طور اجتناب ناپذیری او را وارد نقاشی، سینما، فولکلور و ادبیات می کند.»
آقای سجودی درباره ترجمه کتاب هم گفت: «مترجم کتاب در همه صفحات کتاب فقط مترجم نبوده، بلکه حضور فعالی در پاورقی نویسی داشته. مترجم ضمن ترجمه متن باید دائما خودش در متن حضور داشته باشد که این اتفاق در کتاب گفتگوهای یاکوبسن و پومورسکا رخ داده است.»
آزیتا افراشی هم در سخنان خود گفت: «معتقدم انتخاب این اثر برای ترجمه درباره اندیشه های یاکوبسن فوق العاده بوده و کسی را سراغ ندارم که بهتر از دکتر ساسانی این کار را انجام دهد چون او مدت ها است که با اندیشه های یاکوبسن آشنایی دارد و با این اندیشه ها زندگی می کند. ژانر کتاب، گفت‌وگو است. ژانر گفت‌وگو، ژانر پربسامدی است که تاریخ بسیاری از علوم را به وجود آورده. گفت‌وگو نمونه اعلای ساختن متن به شمار می آید.»
——————————–
*با ویرایش و تلخیص.
مشخصات کتاب در آمازون:
,Dialogues
by Roman Jakobson, Krystyna Pomorska
Cambridge University Press, 1983
