کتابهای جایزه سال طبق معمول سنواتی به صورت لیست اعلام شد. اگر نویسندگان و موضوعات و کتابها را از قبل بشناسید خوب است اگر نشناسید کمیته برگزاری تلاش خاصی نمی کند که ما و شما را با کتابها و نویسندگان آنها آشنا کند یا ارزش آن کتابها را و دلایل برتری آنها را در چند سطر بیان کند.
لیست کتابهای فارسی و عربی باز تا حدی در مرز آشنایی و ناآشنایی می ایستد. اما لیست کتابهای خارجی اساسا بدون توضیح قابل فهم نیست. اگر نویسنده ها را نشناسیم که اغلب نمی شناسیم و اگر ندانیم در کجای دنیا به تدریس و تحقیق مشغول اند و چرا کتاب شان برنده شده آن جایزه هیچ خدمتی به مخاطب کتاب نکرده است. در لیست کتابهای خارجی (که اینجا می توانید بیابید) حداقل چیزی که باید وجود داشته باشد مشخصات کتابشناختی اثر است. یعنی نام نویسنده و اثر به زبان اصلی. کتابی که ترجمه نشده چطور می تواند به ذکر نام فارسی آن شناخته شود؟ و نویسنده های اغلب ناآشنا را چطور می توان پیدا کرد؟ و اصلا چرا باید پیدا کرد؟ وقتی جایزه گرفته اند باید مشخصات کامل آنها در گزارش نهایی جایزه کتاب سال بیاید و برای سایتهای تخصصی کتاب مثل همین خبرگزاری کتاب ارسال شود یا در دسترس مترجمان و محققان باشد.
من نمی دانستم کتاب سال سایتی هم دارد یا ندارد. ولی جستجویی کردم و دیدم دارد اما سایتی است که حداقل انتظارات را هم برآورده نمی کند. گذشته از ایرادهای فنی سایت، نه تنها بسیاری از صفحات اش در مورد همین دوره ۳۵ برگزاری (و دوره های پیشین) خالی است بلکه خبر جایزه و لیست کتابهای برنده شده را هم از خبرگزاری کتاب ایران نقل کرده است! در حالی که قاعدتا باید دیگر خبرگزاری ها از این سایت که پایگاه اطلاع رسانی جایزه کتاب است نقل کنند. در میان همه صفحه های خالی این دوره دو صفحه فعال است که عکس (و مشخصات) کتابهای تقدیرشده و جایزه گرفته را در اختیار می گذارد. اما تعداد کتابهای تقدیرشده در این صفحه ناقص است و از یک سوم کتابها یادی نشده است! هیچ نشانی هم از جایزه جهانی کتاب نمی بینید که ظاهرا سازمان دیگری دارد و دست کم در معرفی کتابها بهتر عمل می کند (انگلیسی هم اینجا). اما در خبررسانی در همان حد ابتدایی جایزه کتاب داخلی است.
برگزاری جایزه کتاب با این شیوه ابتدایی در اطلاع رسانی هیچ تناسبی با نیازهای عصر دیجیتال ندارد. با چند روز کار یک دو کارمند و کتابشناس علاقه مند می شود اطلاعات تمام این کتابها را به درستی ثبت و نقل کرد و مرجعی به دست اهل کتاب و ناشران (و مترجمان در مورد کتابهای خارجی) داد. سایت جایزه کتاب سال اسامی داوران را هم فاقد است. باقی مشکلات را هم هر مراجعه کننده ای می تواند ببیند و دریابد که تا چه حد این امور بعد از ۳۵ سال همچنان به صورت دیمی و با سبک دوران ماقبل دیجیتال برگزار می شود. در یک دو سال قبل هم در زمان اعلام جوایز کتاب سال یادداشتی نوشته ام که محتوای آن را دیگر تکرار نمی کنم. انتظاراتی از جایزه آنجا آورده ام که همچنان به آن باور دارم و به نظرم بسادگی قابل انجام است ولی با این وضع جایزه که در اطلاع رسانی هم لنگ می زند، بعید می دانم بزودی بتواند دیگر انتظارات بایسته و شایسته از این جایزه و فرآیند انتخاب کتابها را جامه عمل بپوشد. وضع فعلی بخوبی نشان می دهد کتاب جزو اولویتهای مقامات ارشد کشور نیست. و تنها با تغییر اولویت است که می توان امید داشت آنچه هزینه می کنند به درستی مدیریت شود تا در بازار کتاب تاثیر متناسب خود را پیدا کند. اگر هدف نهایی تقویت بازار کتاب و رونق نوشتن و پژوهش و انتشار باشد. – مهدی جامی
آثار برگزیده سی و پنجمین دوره کتاب سال
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران برگزیدگان و شایستههای تقدیر سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی کتاب سال با حضور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران چهارشنبه ۱۸ بهمن در تالار وحدت معرفی شدند.
الف ـ کلیات
کلیات
- تاریخ و تحول نشر: درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا آستانه انقلاب، تالیف عبدالحسین آذرنگ، تهران: خانه کتاب، ۱۳۹۵، ۹۴۴ ص.
ب ـ دین
کلیات اسلام
- تاسیس الشیعۀ الکرام لعلوم الاسلام، تالیف سیدحسن صدر کاظمیعاملی، تحقیق الشیخ محمدجواد محمودی، تعلیق و مراجعه سیدعبدالستار حسنی، قم: موسسه کتابشناسی شیعه، ۱۳۹۵، ۲ج.
کلام
- دلائل الصدق لنهج الحق ۸ ج، تالیف محمد حسن المظفر، تحقیق موسسه آل البیت (ع) لاحیاءالتراث، قم: موسسه آل البیت علیهمالسلام لاحیاءالتراث، ۱۳۹۵، ۸ ج.
سیره معصومین
- الصحیح من سیرۀ الامام علی (ع)، تالیف سیدجعفر مرتضی عاملی، قم: مرکز نشر و ترجمه علام سیدجعفر عاملی، ۱۳۹۵، ۵۳ ج.
ج ـ علوم کاربردی
پزشکی
دو کتاب به طور مشترک انتخاب شدند:
- کتاب طب تنفس، تالیف پرویز واحدی، مشهد: نگاران سبز، ۱۳۹۵، ۲ ج.
ضربههای جمجمه و مغز، تالیف یعقوب ترسلی، تهران: ختن، ۱۳۹۵، ۵۳۲ ص.: مصور، (رنگی)، جدول (رنگی)، نمودار (رنگی)، ۲۲×۲۹ س م.
مهندسی کشاورزی
- ارزیابی غیرمخرب درختان سرپا، تالیف سعید کاظمینجفی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، مرکز نشر آثار علمی، ۱۳۹۵، ۴۵۲ ص.: مصور، جدول، نمودار.
د ـ هنر
کلیات هنر
- دایرهالمعارف هنر: نقاشی/ پیکرهسازی/ طراحی گرافیک/ عکاسی/ رسانههاینو/ تصویرگری/ چاپگری/ طنزنگاری، تألیف رویین پاکباز، تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۴، ۳ج، مصور.
هنرهای تجسمی
- شاهکارهای هنری در آستان قدس رضوی؛ کتیبههای صحن عتیق، تألیف مهدی صحراگرد، مشهد: آستان قدس رضوی، موسسه آفرینشهای هنری، ۱۳۹۵، ۲۹۲ ص.: مصور، (بخشی رنگی)؛ ۳۴×۲۴ س م.
هـ ـ ادبیات
نثر معاصر
دو کتاب به طور مشترک انتخاب شدند:
این خیابان سرعت گیر ندارد، تالیف مریم جهانی، تهران: نشر مرکز، ۱۳۹۵، ۱۵۱ ص.
بیکتابی، تالیف محمدرضا شرفیخبوشان، تهران: موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب، ۱۳۹۴، ۲۶۱ ص.
هـ ـ تاریخ و جغرافیا
- اطلس تاریخ بنادر و دریانوردی ایران(پژوهش)، تالیف محمدباقر وثوقی و منصور صفتگل، تهران: سازمان بنادر و دریانوردی، ۱۳۹۵، ۳ ج.: مصور (بخشی رنگی)، جدول، نقشه (بخش رنگی)، عکس (رنگی)؛ ۳۳×۳۳ س م.
آثار شایسته تقدیر سی و پنجمین دوره کتاب سال
الف) کلیات
نسخ خطی
۱. دستنامه نسخهشناسی نسخههای به خط عربی، تألیف فرانسوا دروش، ترجمۀ سیدمحمدحسین مرعشی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، دوازده، ۵۰۴ص.: مصور (بخشی رنگی).
ب) فلسفه و روانشناسی
فلسفه غرب
در این گروه دو کتاب در بخش ترجمه به طور مشترک انتخاب شدند:
۲. بیدولتی، دولت، آرمانشهر، تالیف رابرت نوزیک، ترجمه محسن رنجبر، تهران: نشر مرکز، ۱۳۹۵، ۴۴۰ص.
۳. نوشتار و تفاوت، تالیف ژاک دریدا، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی، ۱۳۹۵، ۶۳۶ ص.
فلسفه اسلامی
۴. نظام معرفتشناسی اشراقی سهروردی، تالیف مهدی عباسزاده، تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵، ۶۵۲ ص.
منطق
۵. شرح منطق اشارات (نهج اول تا دهم)، تالیف مهدی عظیمی، قم: نشر حکمت اسلامی، ۱۳۹۵، ۳ج.
۶. منطق تطبیقی، تالیف اسدالله فلاحی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، ده، ۳۶۴ ص.
ج) دین
علوم قرآنی
۷. غرر قرآن از نظریه تا تفسیر، تالیف علی راد، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۲۸۳ ص.
در گروه دو کتاب در بخش ترجمه به طور مشترک انتخاب شدند:
۸. تفسیر امامیه در پژوهشهای غربی، تالیف گروه نویسندگان، ترجمه محمدعلی طباطبایی، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۴۱۶ ص.
۹. قرآنشناسی امامیه در پژوهشهای غربی، تالیف گروه نویسندگان، ترجمه محمدعلی طباطبایی، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۳۱۱ ص.
کلام
۱۰. بنیاد اندیشه سیاسی در اسلام (از تکوین تا تدوین)، تالیف سیدعلی میرموسوی، قم: دانشگاه مفید، ۱۳۹۵، ۴۱۹ ص.
۱۱. جستارهایی در مدرسه کلامی بغداد، تالیف جمعی از نویسندگان، قم: دارالحدیث، ۱۳۹۵، ۶۵۷ ص.
اخلاق
۱۲. قانون اخلاق بر پایه نقد عقل به عقل، تألیف علی عابدیشاهرودی، قم: کتاب طه، ۱۳۹۵، ۵۹۲ ص.
سیره معصومین
۱۳. الشهیدالاول: محمدبن مکیالعاملی، حیاته و آثار (م ۷۸۶)، تألیف رضا مختاری، قم: موسسه کتابشناسی شیعه، ۱۳۹۵، ۸۴۰ ص.: مصور، نمونه.
در این گروه دو کتاب دیگر در بخش تألیف به طور مشترک انتخاب شدند:
۱۴. تطورشناسی سیرهنگاری با تکیه بر نقش اصحاب امامان علیهمالسلام، تألیف حسین حسینیانمقدم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۵، هشت، ۳۲۸ ص.: مصور، جدول، نمودار.
۱۵. تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف سیدابنطاووس: با استفاده از ۵۷ نسخه خطی، تألیف مصطفی صادقیکاشانی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۵، ۳۲۴ ص. : نمونه، جدول، تصویر رنگی.
۱۶. طبقات اعلام الشیعه: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، تألیف آغابزرگ طهرانی، تصحیح محمد طباطبائیبهبهانی (منصور)، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۹۵، ۶ج.
ادیان دیگر
۱۷. تاریخ اندیشههای دینی، تألیف میرچا الیاده، ترجمه بهزاد سالکی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، ۱۳۹۵، ۳ج.
د) علوم اجتماعی
اقتصاد
۱۸. سیر اندیشه اقتصادی متفکران مسلمان، تألیف محمدرضا یوسفی، تهران: سمت، ۱۳۹۵، ۵۳۳ ص.
هـ) زبان
زبان فارسی
۱۹. فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی، تألیف علاءالدین طباطبایی، تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۹۵، ۶۴۰ ص.
و) علوم خالص
زمینشناسی
۲۰. شکستگی در سنگ، تالیف حسین معماریان، بهزاد تخمچی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۸۲۰ ص.
و) علوم کاربردی
علوم پزشکی
۲۱. کتاب جامع سلامت خانواده، تألیف اسکات لیتین، ترجمه سیدعلیرضا طلاییزواره و مرجان قائمی، تهران: تیمورزاده، ۱۳۹۵، ۲ ج، مصور (رنگی)، جدول (رنگی)، نمودار (رنگی).
دامپزشکی
۲۲. ایمنیشناسی دامپزشکی، تألیف مایکل ج. دی و رونالد شولتز، ترجمه غلامرضا نیکبختبروجنی و محمدحسن متدین، محمدمهدی رنجبر، محمد خسروی، عاطفه اسماعیلنژاد، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۵۰۷ ص، مصور، جدول، نمودار.
مواد و معدن
۲۳. ترکیب اطلاعات، رویکردی نوین جهت تصمیمگیری در زمینشناسی، مهندسی معدن، و نفت، تألیف بهزاد تخمچی و محمد لطفی، حمید صیفی، مریم ساداتحسینی، تهران: دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک)، ۱۳۹۵، ۸۰۸ ص.
۲۴. متالوژی جوشکاری و جوشپذیری، تألیف جانسی لیپولد، ترجمه مرتضی شمعانیان، حسین مستعان، اصفهان: دانشگاه صنعتی اصفهان، مرکز نشر، ۱۳۹۵، ۴۶۰ ص، مصور، جدول، نمودار.
مهندسی برق
۲۵. کنترل مدرن، تئوری و کاربرد، تألیف محمدعلی معصومنیا، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۴۹۰ص.
۲۶. مشارکت منابع تجدیدپذیر در بازار برق، تألیف جوان ام. مرالس، آنتونیو جی. کونخو، هنریک ماسن، پیر پینسون، مارکو زوگنو، ترجمه مهدی احسان و همکاران، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۶۳۸ ص.
مهندسی مکانیک
۲۷. روشها و مکانیک شکلدهی فلزات، تألیف احمد عاصمپور، سینا نظریاونلقی، تهران: دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۹۵، ۵۹۲ ص.
مهندسی کشاورزی
۲۸. تکثیر و پرورش میگوهای دریایی، تألیف کامران رضاییتوابع، غلامرضا رفیعی، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۹۵، ۲۹۰ ص، مصور، جدول، نمودار، بخش رنگی.
ز) هنر
هنرهای نمایشی
۲۹. گروه هنر ملی از آغاز تا پایان (۱۳۵۷ – ۱۳۳۵)، تألیف روحالله جعفری، تهران: افراز، ۱۳۹۵، ۲ج.
موسیقی
۳۰. شناخت هنر موسیقی: سماع ردیف، شامل ۱۸ دفتر، تألیف مجید کیانی، تهران: مؤلف، ۱۳۹۵، ۷۶۵ ص.
نمایشنامه
۳۱. ائوریپیدس: پنج نمایشنامه، تألیف ایوریپیدس، ترجمه عبدالله کوثری، تهران: نی، ۱۳۹۵، ۵۵۵ ص.
ح) ادبیات
تاریخ و نقد ادبی
۳۲. بلاغت (از آتن تا مدینه)، تألیف داوود عمارتی مقدم، تهران: هرمس، ۱۳۹۵، ۳۴۰ ص.
۳۳. درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی، تألیف حسین صافی پیرلوجه، تهران: نی، ۱۳۹۵، ۳۳۴ ص.
۳۴. پرسشهای بوطیقای داستایفسکی، تألیف میخاییل باختین، ترجمه سعید صلحجو، تهران: نیلوفر، ۱۳۹۵، ۶۰۸ ص.
متون قدیم
۳۵. سفینۀ کهن رباعیات، تصحیح ارحام مرادی، محمدافشین وفایی، تهران: نشر سخن، ۱۳۹۵، ۳۸۶ ص.
نثرمعاصر
۳۶. اسم شوهر من تهران است، تألیف زهره شعبانی، تهران: مرکز، ۱۳۹۵، ۹۶ ص.
ط) تاریخ و جغرافیا
تاریخ
۳۷. سیستمهای استقراری و فرهنگهای باستانی دشت رامهرمز جنوب غربی ایران (نتایج کاوش در تلگسر و بررسی منطقهای رامهرمز)، تألیف عباس علیزاده، لقمان احمدزاده، مهدی امیدفر، ترجمه ماندانا کرمی، رامین یشمی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ۱۳۹۵، ۶۲۲ ص.
مستندنگاری
۳۸. آنک!… پاریس، تألیف میرجلالالدین کزازی، تهران: صدای معاصر، ۱۳۹۵، ۲۵۶ ص.
۳۹. سفر دیدار، تألیف محمدرضا توکلیصابری، تهران: اختران، ۱۳۹۵، ۲۲۳ ص.
ی) کودک و نوجوان
داستان تالیف
در این گروه دو کتاب به طور مشترک انتخاب شدند:
۴۰. مثل هیچکس، تألیف سپیده خلیلی، تهران: قدیانی، ۱۳۹۵، ۱۲۸ص.
۴۱. خرسی که چپق میکشید، تألیف سیدجواد راهنما، تهران: هوپا، ۱۳۹۵، ۲۸۲ص.
داستان ترجمه
۴۲. عروس دریایی، ترجمه کیوان عبیدیآشتیانی، تهران: نشر افق، ۱۳۹۵، ۲۶۴ص.
علوم و فنون
۴۳. مجموعه ۵ جلدی دانستنیهای جانوران ایران و جهان، تألیف محمد کرامالدینی، تهران: نشر طلایی، ۱۳۹۵، ۶ ج