ابوالفضل خطیبی
امید آفتابی من،
نامه های احمد شاملو و پسرش سامان،
گردآورندگان: آیدا شاملو- سامان شاملو،
تهران: چشمه، چاپ اول، تابستان و چاپ دوم، پاییز ۱۳۹۴.
خواندن نامه ها را که به پایان رساندم، آنچا در ذهن من مانده بود، اینها بودند: شاملو پسر تهتغاریاش را سخت دوست می داشت و در حالی که او را با عنوانهایی چون: آقای خیلی خوبم و دوست خوبم و سامان نازنینم، سامان خوب نازنینم، می نوازد، به پسر بزرگش سیاوش می گوید: مردکه! مردکهی سی و چند ساله! و پسر اوسط خود، سیروس را هم این گونه می نوازد: مردکه! مردکه!
شاملو برای سامان می نویسد: درس بخوان سامان عزیزم و پول کم داشتی برای من بنویس و سامان هم می نویسد: من و هلن حالمان خوب است، هوای لندن ابری و بارانی، رفتیم اسپانیا خوش گذشت جای شما خالی. این حرفها و حرفهای مشابه در بیشتر نامه ها تکرار می شود و تکرار می شود.
بنده نمی دانم انگیزۀ گردآورندگان این نامه ها در انتشار آنها چه بوده است. بین اعضای همۀ خانواده ها اختلاف هست و چنین نامه هایی بین آنها رد و بدل می شود، اگر خدای ناکرده اختلافی میان بازماندگان شاملوی بزرگ بر سرِ مردهریگ او وجود دارد، چه دلیلی دارد که این اختلافها به میان مردم کشیده شود. سیاوش که از این دنیا رخت بربسته و رفته است و حالا چقدر مهم است که علاقه مندان شاملو بدانند که او قمارباز تیری بوده که یک بار پولهایی را که از پدرش گرفته باخته است. از آن بدتر مگر سیروس شاملو در همین جامعه زندگی نمی کند؟ آیا او هم موافق چاپ این نامه ها بوده است، در نامه هایی که پدرش او را مردکه! خطاب می کند؟ نمی دانم.
ممکن است آیدا یا سامان هزار دلیل بیاورند که سیاوش و سیروس چنین بودند و چنان و سیروس چنین است و چنان، و چنین و چنان کرده است، آیا اینها می تواند مجوزی باشد برای انتشارنامه ها؟! اگر نامه های بزرگترین شاعر معاصر ما برای تسویه حسابهای خانوادگی انتشار یافته باشد، به هیچ روی آن را اخلاقی نمی دانم.
بنده منکر این نیستم که در برخی نامه ها نکاتی هست که برای تکمیل زندگینامۀ شاملو در آینده اهمیت دارند، ولی کاش فقط همان نامه ها که تعداد آنها اندک است، چاپ می شد. کمتر از نیمی از حجم کتاب را نامه های سامان تشکیل می دهد. درست است که امروزه هر نوشتۀ شاملوی بزرگ برای ما مهم است، ولی نوشته های پسرش سامان، جز اینکه پسر مرد بزرگی چون احمد شاملو است، چه اهمیتی دارد؟!
