شدرسنای همشهری و خبرگزاری کتاب در مرور آثار مکتوب کیارستمی

اول. متن زیر را بخوانید:

همشهری آنلاین

عباس کیارستمی، فیلمساز برجسته ایرانی، در ۷۶ سالگی و بر اثر بیماری سرطان درگذشت. او علاوه بر فعالیت سینمایی، آثار زیادی در مورد شعر کلاسیک ایران نوشته بود.

به گزارش خبرگزاری کتاب، عباس کیارستمی، فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده، کارگردان، تدوینگر، عکاس بین‌المللی و شاعر ایرانی بعد از مدت‌ها دست‌وپنجه نرم کردن با بیماری سرطان، در حالی که برای ادامه روند درمانی از تهران به پاریس رفته بود، درگذشت.

عباس کیارستمی، در حالی (۱۴ تیرماه ۱۳۹۵) در پاریس درگذشت که خبر فوت او در مدت کوتاهی تبدیل به مهم‌ترین اخبار شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های معتبر سینمایی جهان شد و مردم به بسیاری زبان‌های دنیا، از شنیدن خبر فوت او ابراز تاسف کردند. کیارستمی، بنابر ادعای بسیاری از منتقدان برجسته دنیا، خالق نوعی از سینما بود که در مقابل صنعت-سینمای هالیوود، مفاهیم عمیق انسانی را با ساده‌ترین ابزار به شکل شاعرانه و طبیعت‌گرایانه‌ای به مخاطب منتقل کرد.

«باد و برگ» در سال ۱۳۹۰، «حافظ به روایت کیارستمی» در سال ۱۳۸۵، «سعدی از دست خویشتن فریاد» در ۱۳۸۶، «همراه با باد» در سال ۱۳۸۵، «گرگی در کمین» در سال ۱۳۸۴ و کتاب آتش در باد (جزئی از غزلیات شمس) در سال ۱۳۹۰ به قلم این هنرمند فقید منتشر شده است.

او فعالیت هنری درزمینه کارگردانی را پیش از انقلاب آغاز کرده بود اما پس از انقلاب اسلامی در سال ۵۷ کشور را ترک نکرد. او بر این باور بود که تصمیم به ماندن مهم‌ترین تصمیم او برای زندگی حرفه‌ای‌اش بوده است. وی درباره علاقه‌مندی‌اش به ایران گفته بود: «اگر درختی را که ریشه در خاک دارد از جایی به‌جای دیگر ببرید، آن درخت دیگر میوه نمی‌دهد و اگر بدهد آن میوه دیگر به خوبی میوه‌ای که در سرزمین مادری‌اش می‌تواند بدهد نیست. این یک قانون طبیعت است. فکر می‌کنم اگر سرزمینم را رها کرده بودم درست مانند این درخت شده بودم.»

«کپی برابر اصل» آخرین فیلمی است که کیارستمی ساخته است.

کتاب «سینمای عباس کیارستمی» نوشته مشترک جاناتان رزنبام و مهرناز سعیدوفا را اکثر منتقدان مشهور جهان به عنوان مهم‌ترین سند برای نقد و تحلیل آثار عباس کیارستمی نام برده‌اند.

مروری بر کتابهای او 

«گرگی در کمین» (برگزیده اشعار) اثر عباس کیارستمی است (به فارسی و با ترجمه انگلیسی) که انتشارات خانه ادبیات فرانکفورت نیز اشعار این کتاب را با عنوان «قدم زدن با باد» هم زمان با برگزاری نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۰۴ منتشر کرده است.

«آتش در باد» (جزئی از غزلیات شمس)، عنوان کتابی است که زنده یاد کیارستمی در آن، ابیاتی از مولانا را طوری کنار هم چیده بود که به گفته خودش معلوم نباشد قسمتی از آن حذف شده است. کیارستمی درباره این کتاب گفته بود: «امیدوارم شما هم وقتی کتاب را می‌خوانید فکر کنید که مولانا این غزل‌ها را دوبیتی یا سه‌بیتی گفته است. نگارش این کتاب ۷ سال طول کشید و امیدوارم کسی به من بگوید این کار را به خوبی انجام داده‌ام؛ چون کار سختی بود.»

کتاب «باد و برگ» یکی دیگر از تألیفات کیارستمی است که شامل سروده‌های او ست. «باد و برگ» بعداً به قلم احمد طاهری به زبان اسپانیایی ترجمه شد.

«حافظ به روایت کیارستمی» کتابی بود که در زمان انتشار سروصدای زیادی به پا کرد. این اثر، دربرگیرنده ۶۴۷ نیم بیت از ۵۰۰ غزل حافظ است که هر نیم بیت در دو یا سه سطر زیر هم نوشته شده است و این شیوه نوشتار امکان دیگری به شعر حافظ بخشیده است.

در این کتاب، شیوه برخورد عباس کیارستمی با شعر حافظ متأثر از نگاه عکاسی و تصویر به شعر است. نگاه و روایت عباس کیارستمی در این کتاب، حرکتی انقلابی در برابر نگاه رایج بر ادب فارسی بود که پیش از آن در ادبیات ایران اتفاق نیفتاده بود.

«سعدی از دست خویشتن فریاد»، مجموعه زیبایی از کیارستمی است که کمک می‌کند جوان امروز با اشعار سعدی آشنایی بیشتری پیدا کند. کیارستمی درباره این کتاب گفته بود: «انتخاب من از آثار سعدی و حافظ بر این اساس بود که مصرع‌های ابیاتی را که سرشار از مفهوم باشند و با بیت یا مصرع قبل و بعد هم ارتباط معنایی نداشته باشند پیدا کنم و به‌صورت مقطع بنویسم تا کمی از با آهنگ ادا کردن آن نیز کاسته شود…»

«همراه با باد» نام مجموعه شعرهای عباس کیارستمی است که در سال ۲۰۰۲، به دو زبان فارسی و انگلیسی در انتشارات دانشگاه هاروارد منتشر شد. ترجمه این کتاب به زبان انگلیسی با همکاری احمد کریم حکاک و مایکل بیرد صورت گرفته است.

عباس کیارستمی در تاریخ یکم تیرماه ۱۳۱۹ در تهران به دنیا آمد و در حالی که برای مداوای بیماری سرطان به پاریس در چهاردهمین روز همین ماه در سال ۱۳۹۵ از دنیا رفت.

کیارستمی علاوه بر سینما و ادبیات در عرصه‌های دیگری چون عکاسی، چیدمان، موسیقی، طراحی گرافیک، و نقاشی نیز فعال بود.

دوم. اخلاق روزنامه نگاری:

متن بالا که زحمت کشیده‌ی دو رسانه داخلی است با ویرایش و حذف و تصحیح باز هم دقیق و درست نیست. باعث تاسف است که در همشهری متنی اینقدر متزلزل با زبان و بیان قدیمی و انشای مدرسه ای و با غلط محتوایی و ساختاری منتشر می شود. نمونه غلط های بیانی این است: «گرگی در کمین …این سومین کتاب عباس کیارستمی است که به زبان فارسی در ایران ترجمه شده»! و نمونه های غلط های محتوایی (و چه بسا عقلی) حذف شده این بند است: «همراه با باد، یکی از کتاب‌های شعر زنده‌یاد کیارستمی است که به زبان آلمانی آن را سرود. این کتاب بعداً توسط کریم امامی مترجم صاحب‌نام و فقید ایرانی به فارسی ترجمه شد.» – نه کیارستمی به آلمانی چیزی نوشت و نه کریم امامی از آلمانی چیزی منتشر کرده است! این قدر بی مسئولیتی و ندانمکاری عبرت آموز است. کمی دقت کافی بود که اسم همین کتاب را کمی پایین تر ببینیم و بفهمیم که داریم از یک کتاب به دو صورت حرف می زنیم! اگر هم همشهری بگوید خطا از خبرگزاری کتاب بوده باز هم چیزی از بی مسئولیتی اش کم نمی کند. فاجعه است که در خبرگزاری کتاب چنین متن هایی درباره کتاب های اهل قلم ایران نوشته شود اما تکرار آن فاجعه در همشهری نام اش چیست؟

بر اساس مدارک کتابخانه ملی کیارستمی کارهای دیگری هم دارد که برای اطلاع خبرگزاری کتاب و همشهری و علاقه مندان کیارستمی یادآور می شویم (اما این کتابنامه کامل کننده فهرست بالا نیست و مثلا فیلمنامه های او در اینجا نیامده است):

پنجره‌ای رو به حیات/ عباس کیارستمی‏‫؛ مقدمه کاترین میه‬؛ ترجمه (شعرهای کیارستمی) به انگلیسی چارلز پن‌واردن؛ ترجمه فارسی (بخش های انگلیسی) سهراب مهدوی. ‏تهران: چاپ و نشر نظر‏‫‏‫،۱۳۹۲.‮

سر بر باد/ شعر عباس کیارستمی؛ تصویرگر فائزه پورکمالی؛ ترجمه اشعار به انگلیسی: کریم امامی، مایکل بی‌یرد. ‏تهران: رسم، ‏‫۱۳۹۳.‬

شب عاشقان بی‌دل : شب در اشعار شاعران کهن پارسی/ عباس کیارستمی. ‏تهران: چاپ و نشر نظر، ‏‫۱۳۹۴.‬

کتاب سوم/ شعرهای عباس کیارستمی. تهران: چاپ و نشر نظر‏‫، ۱۳۸۹.‭‬

برخی کارهای عکاسی کیارستمی:
درختان و کلاغ ها
/ عکس. تهران: چاپ و نشرنظر، ۱۳۸۶= ۲۰۰۸م. به انگلیسی

دیوارها/عباس کیارستمی. عکس. تهران: چاپ و نشر نظر‏‫، ۱۳۸۹.‬

راه/عباس کیارستمی. عکس. تهران: چاپ و نشر نظر‏‫، ۱۳۹۲.‬

-مهدی جامی

همرسانی کنید:

مطالب وابسته