«جهان‌کتاب»
شماره ۳۳۵-۳۳۶
فروردین – اردیبهشت ۱۳۹۶
ویژه نمایشگاه کتاب تهران
این شماره با نامهای از پرویز دوائی با عنوان «چشم‌هایش…» آغاز می‌شود. در آن می‌خوانیم:
«حالا، در یکی از چند نوبت وقفه‌ای که آدم برای رفع خستگیِ سر و گردن به خودش می‌دهد و سر را به سمت دیگری و پنجره دیگری می‌چرخاند، در یکی از این گردش‌های گذرای نگاه، چشم ما بر چهره آن فرد جوان افتاد و در آن چهره نوی باطراوت یک‌جفت چشم بسیار برازنده نورانی نظر ما را گرفت… چشم‌ها تقریباً روبه‌رو را نگاه می‌کردند، یعنی سر را کاملاً به‌سوی پنجره برنگردانده بود. نگاه می‌کرد با یک تعمدی به اطراف‌اش، به منظره بیرون و برف و خیابان که از غرایب بود در بین خیلِ «افراد» جوانی از جنس خود ایشان که در همان حال در این قطار شهری نشسته بودند و همگی تقریباً بلااستثنا چشم به صفحه این تلفن‌ها دوخته بودند و انگشت شست‌شان که انگار هویت و حواسی مجزا داشت با سرعتِ برق روی دکمه‌های دستگاه در حال ارسال و دریافت پیام‌های ظاهراً بسیار «مهم» و «حیاتی» و «اساسی» در حرکت است و به سبک شعر مرحوم اخوان ثالث همگی «سرها در گریبان» و خم‌شده روی دستگاه …»
معصومه علی‌اکبری نقدی نوشته است بر کتاب انکار حضور دیگری: درآمد به تبارشناسی رمان و نقد ادبی/ سیاوش جمادی.
حامد کیان‌ارثی در مقاله «ترجمه منظوم مَکبِث: تجربه‌ای در ترجمه آثار کلاسیک» به بررسی ترجمه حمید الیاسی از این اثر پرداخته است. نمونه ای از ترجمه:
صحنه اول از گفتگوی جادوگران
جادوگر اول: کی هر سه گفتگو باز دیدار / در تندر و آذرخش و رگبار؟
چادوگر دوم: وقتی که غریر جنگ خوابید / آن باخت و این برنده گردید
جادوگر سوم: اینها همه تا غروب خورشید
البته در ترجمه همه جا قافیه وجود ندارد اما نثر و بیان آهنگین بر متن مسلط است.
«تعهد به آزادی و مسئولیت اجتماعی» مقاله‌ای است از طلیعه خادمیان در بررسی کتاب کافه اگزیستانسیالیستی/ سارا بیکول، ترجمه هوشمند دهقان.
«کالبدشکافی جهان پیشامدرن» مقاله‌ای است از مهدی فیروزیان درباره کتابجامعه‌های ماقبل صنعتی/ پاتریشیا کرون، ترجمه مسعود جعفری جزی.
چاپ جدید کتاب تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ/ محمد توکلی طرقی را محمدرضا یوسفی معرفی کرده است.
سپس مقاله «همایون صنعتی‌زاده از نگاه خود و دیگری» از مجید رهبانی به بررسی کتابِ از فرانکلین تا لاله‌زار: زندگی‌نامه همایون صنعتی‌زاده اختصاص دارد. در آن آمده است:
«درباره کارنامه درخشان همایون صنعتی و هوشمندی‌ها و ابتکارات او بسیار گفته‌اند و خواهند گفت. در کتاب از فرانکلین تا لاله‌زار هم از اینها سخن رفته است. اما شاید اهمیت کتاب در تصویر واقعی‌تری است که از شخصیت کم‌نظیر این کارآفرین عرصه فرهنگ و تولید ترسیم می‌کند. شخصیتی که به قول امروزی‌ها خاکستری است و نه سیاه و سفید.»
در ادامه، مقاله «آرش کمانگیر: از ابراهیم پورداود تا بهرام بیضایی» را از کامیار عابدی می‌خوانیم. در سرآغاز مقاله آمده است:
«آشنایی ایرانیان و غیر ایرانیان با اسطورۀ آرش کمانگیر در دورۀ قبل از اسلام، از طریق داستان‌های شفاهی و اوستا بوده است و در دورۀ بعد از اسلام، از راه اشاره‌هایی در برخی آثار منظوم، و نیز شماری از کتاب‌های تاریخی مانند تاریخ طبری، آثارالباقیۀ ابوریحان بیرونی، تاریخ گردیزی، غررالسّیر ثعالبی و چندین و چند اثر دوره‌های میانی و متأخر. این آشنایی در دورۀ تجدّد ادبی، به‌ویژه با نشر گزارش یشت‌ها در آغاز سدۀ شمسی ۱۳۰۰ به قلم و تحقیق ابراهیم پورداود جانی دیگر گرفت. البته جست‌وجوی اسطوره‌شناختی در آرش کمانگیر پس از این دهه، همچنان تداوم یافت. اما در همین دوره ایرانیان همراه با این قهرمان حماسی از حوزۀ پژوهش به قلمرو آفرینش نیز گام نهادند. نوشتۀ حاضر پیگیری سیر تاریخی ـ تحلیلی داستان پُرشهرت آرش در دورۀ تجدّد ادبی (دهه‌های ۱۳۰۰-۱۳۴۰) است.»
«امر اجتماعی کتاب» مقاله‌ای است از سعید خاقانی در نقد وضعیت کنونی نشر کتاب در ایران از دیدگاه فلسفی و اجتماعی.
«ادبیات اقلیت‌ها»/ ترجمه نوشین جعفری و پژمان طهرانیان متن سخنرانی کیم مونسو، نویسنده شوخ‌طبع اسپانیایی و کاتالان‌زبان است در مراسم افتتاح نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۰۷ (سالی که فرهنگ و ادبیات کاتالان مهمان ویژه نمایشگاه بود).
«کتابخانه نامرئی»/ جان سیبروک، ترجمه سعید پزشک شرحی است بر سرنوشت طومارهای پاپیروسی هرکولانیوم، شهری رومی که به همراه شهر همسایه‌اش پُمپی در فوران آتش‌فشان کوه وِزوو در سال ۷۹ میلادی نابود شد. تلاش ناموفق برای خواندن این طومارها از قریب دو قرن پیش آغاز شده است. اما امروز با بهره‌گیری از فناوری دیجیتال، رمزگشایی از این طومارها از هر زمان شدنی‌تر است؛ طومارهایی که انتظار می‌رود شامل آثار ناشناخته یا مفقود شده بزرگان ادب و فلسفه یونان و روم باستان باشد.
«مارک تواین و رباعیات خیام»/ الن گریبین، ترجمه مصطفی حسینی و «خورخه لوئیس بورخس»/ جیسن ویلسن، ترجمه علی بهبهانی در ادامه آمده است.
عباس آگاهی، مترجم بیش از پنجاه کتاب از رمان‌های معمایی (از زبان فرانسوی) در مجموعه «نقاب»، در مقاله «فردریک دار»، نویسنده چیره‌دستی را به خوانندگان ایرانی می‌شناساند که نزدیک به پنج دهه حضوری شاخص و تأثیرگذار در ادبیات فرانسه داشت.
سیزدهمین قسمت از «نامهای آثار ادبی از کجا آمده‌اند؟» نوشته گری دِکستِر، ترجمه پرتو شریعتمداری به رمان‌های عشق سال‌های وبا/ گابریل گارسیا مارکز، جنگ و صلح/ لئو تولستوی، و ۲۰۰۱: ادیسه فضایی/ آرتور سی. کلارک اختصاص دارد.
زری نعیمی در «هزار و یک داستان» شش رمان و مجموعه‌داستان فارسی را نقد و بررسی کرده است:
این هیولا تو را دوست دارد/ لیلی مجیدی؛
پاییز از پاهایم بالا می‌رود/ لیلا صبوحی خامنه؛
چرک/ فلامک جنیدی؛
مطلقاً آبی/ کریم میرزاده؛
مغز حرام/ صالحه مرتضی‌نیا؛
ملاقات با خانم دوبلو/ بهزاد باباخانی.
در بخش «معرفی کوتاه» ۲۴ کتاب تازه به اجمال معرفی شده است.
پایان‌بخش این شماره، «تازه‌های بازار کتاب» از فرخ امیرفریار آمده است.
از بخش‌های پراطلاع و خواندنی این شماره، اعلان‌ها و اطلاع‌رسانی ۴۰ ناشر فعال و معتبر کشور است که در بیش از ۳۵ صفحه، آثار تازه خود را معرفی کرده‌اند؛ آثاری که در مدت برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به بازدیدکنندگان عرضه خواهد شد.
