هفتۀ گذشته در گالری برونئی دانشکدۀ پژوهش‌های شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن (سوآس)، جلسۀ معرفی کتابها و سی دی‌های تازه فارسی منتشر شده در لندن و اروپا برگزار شد و مورد استقبالِ خوبی از سوی فارسی‌زبانان از سه کشور ایران، افعانستان و تاجیکستان قرار گرفت.
این نشست به ابتکار انتشارات مهری و مدیر آن آقای هادی خوجینیان ترتیب داده شده بود و از این نظر که چند کتاب از نویسندگان و ناشران مختلف در یک جا معرفی می‌شد از اولین‌ها در نوع خود بود. در این جلسه، به استثنای یک کتاب، معرفی کتابها و سی‌دی‌ها را خودِ نویسندگان و تهیه کنندگان سی دی‌ها برعهده داشتند. نویسندۀ دو کتاب، آقای دکترمسعود میرشاهی، و نیز تهیه کنندۀ دو سی دی، خانم سوزی ضیایی، رنج سفر از پاریس را بر خود هموار کرده بودند.
نویسندۀ «کتاب سنج ۴»، آقای رضا اغنمی، در جمع حضور داشت ولی با توجه به تعداد سخنگویان و محدودیت زمانی، این چهارمین جلد از سری «کتاب‌سنج»های وی، از طرف آقای خوجینیان به صورت خلاصه معرفی شد. ناگفته نماند که آقای اغنمی نه فقط نویسندۀ شناخته شدۀ قصه و رمان در خارج از کشور است بلکه از سی سال پیش در معرفی کتابهای جدید در داخل و خارج پیشگام شده و انتشار مقالاتی موشکافانه در «سنجش» آثار منتشره در داخل و خارج ایران را به صورت فعالیتی منظم پیش برده است که چهار جلد «کتاب‌سنج» گردآوری همین نقدهاست. آقای اغنمی می‌گوید که به عنوان نویسنده از دشواری‌های نگارش و انتشار کتاب بخصوص در خارج از کشور به خوبی آگاه است؛ در اغلب موارد هم نویسنده خود متحمل تمام و یا بخشی از هزینۀ انتشار آثارش می‌شود که غالباً هم این هزینه به تمامی‌از محل فروش کتابها بر نمی‌گردد. اگر پس از تحمل این همه دشواری هیچ نوع واکنش و اظهار نظری از سوی عموم دریافت نکند احساس بی توجهی و تنهایی مطلق خواهد کرد. این است که رضا اغنمی به این کار ارزنده اهتمام ورزیده است.
انتشارات مهری هم با ابتکار خود در صدد پُر کردن شکافِ بین نویسنده و خواننده است. در این جلسه نویسندگان با مخاطبان و علاقه مندان آثار خود رو در رو شدند و با آنها امکان ارتباط مستقیم پیدا کردند. به دنبال معرفی کتابهای نویسندگان، حاضران پرسش‌های خود را مطرح می‌کردند و در آخر جلسه توانستند گپی با نویسندگان داشته باشند.
در آغاز جلسه آقای خوجینیان، میزبان جلسه، طی سخنان کوتاهی گفت که در دنیا در حدود ۱۵۰ میلیون فارسی‌زبان وجود دارد و از این تعداد بیش از ۵ میلیون نفر در اروپا و آمریکا زندگی کنند. این جمعیت خود می‌تواند یک بازار خوب برای کتاب به وجود آورد. اما متاسفانه شاهد هستیم که تیراژِ کتابهای فارسی از چند صد جلد تجاوز نمی‌کند در حالی که علاقه مندان به خرید کتابها در خارج از کشورهایِ فارسی‌زبان، از این تیراژهای محدود بسی بیشتر هستند. به گفته آقای خوجینیان انتشارات مهری می‌خواهد در این میان نقشی مثبت ایفا کند و پُلی باشد بین علاقه مندان و نویسندگان کتاب. این نقش را هم می‌خواهد از طریق روابط عمومی فعال ایفا کند- که جلسۀ حاضر خود نمونه‌ای از آن بود- و نیز اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی. آقای خوجینیان با اشاره به حاکمیت سانسور و محدودیت‌های موجود در ایران اظهار امیدواری کرد که انتشارات مهری بتواند در آینده امکاناتی نیز برای چاپ و انتشار کتابهای از-چاپ-مانده داخل کشور فراهم آورد.
دکتر مسعود میرشاهی دو کتاب اخیرش را با عناوین «جستارهایی در زبان، ادب و تاریخ فرهنگ فارسی» و «خاطرات نادرشاه کیانی، رویدادهای داخلی افغانستان، ۱۹۲۸-۱۹۳۰» به حاضران معرفی کرد که هر دو را انتشارات مهری منتشر کرده است. کتاب اول شامل ۲۲ فصل و دربرگیرندۀ مقالاتی پژوهشی دربارۀ موضوعات متنوعی در حوزه‌های مذکور است که در بیش از ۳۵۰ صفحه منتشر شده است. یکی از فصول کتاب مقاله‌ای است با عنوان «اشاره‌ای به پوشاک بانوان در ایران زمین از آغاز شهرنشینی تا پایان دورۀ ساسانی». این مقالۀ پژوهشی، تاریخ تحول لباس بانوان ایرانی را از ۹ هزارسال پیش تا دورۀ ساسانی پیگیری می‌کند. حوزۀ جعرافیایی این پژوهش کشورهای ایران، آسیای میانه، افغانستان، پاکستان و قفقاز را در بر می‌گیرد. مقاله‌ای دیگر عنوان «شاهنامه فردوسی به زبان قپچاقی» را دارد. شاهنامه فردوسی در فاصلۀ سال‌های ۱۵۱۴ تا ۱۵۱۶ به زبان قپچاقی، که زبان درباری مملوکیان در شمال افریقا، تونس کنونی، بوده است برگردانده شده است. مقاله‌ای هم در بزرگداشت “منوچهر فرهنگی” به طور خلاصه معرفی شد. این انسان نیکوکار موسس “بنیاد منوچهر فرهنگی” است که وصیت کرده است هر سال به برترین پژوهش آکادمیک در آسیای مرکزی دربارۀ فرهنگ ایران باستان جایزه‌ای داده شود. دکتر میرشاهی خود یکی از اعضای هیئت ژوری این جایزه است. منوچهر فرهنگی که از زرتشتیان دوستدار فرهنگ ایران و ساکن اسپانیا بود، روز اول فروردین ۱۳۸۷ در سن ۸۴ سالگی به طرز مشکوکی در مادرید به قتل رسید.
-
مسعود میرشاهی -
صهبا لاجوردی -
-
جلسه معرفی کتاب و سی دی در لندن، فوریه ۲۰۱۶
بخش دیگری از برنامه معرفی سی دی‌هایی بود که خانم سوزی ضیایی تهیه کرده است. خانم ضیایی استاد زبان انگلیسی در دانشگاه پاریس و دارای تجربۀ طولانی در کار رسانه‌ای است و قبل از انقلاب هم گویندۀ تلویزیون بین‌المللی در ایران بوده است که به زبان انگلیسی پخش می‌شد. او گفت که پروژۀ «کتاب گویای ایران» که از سال ۲۰۰۹ در پاریس شروع شده، شامل اجرا و ضبطِ آثار فارسی، انگلیسی و فرانسه به صورت سی دی است. تا یک سال پیش تنها آثار منظوم فارسی مانند اشعار شفیعی کدکنی، حماسۀ آرش کمانگیر از سیاوش کسرایی و غزلیات سیمین بهبهانی را منتشر کرده اند. از یک سال پیش کتابهای قصۀ کودکان نیز به این برنامه اضافه شده است. دلیل دربرگرفتن این حوزه هم اولاً واکنش بسیارمثبتی است که از جامعه گرفته‌اند و دیگر آنکه از آنان خواسته شده که ادبیات ساده‌تر را نیز به فهرست خودشان اضافه کنند زیرا تلاش برای حفظ هویت فرهنگی نسل جدید از دوران کودکی شروع می‌شود و کودکان لازم است زبان فارسی را در کنار زبانِ کشور میزبان بشنوند. تا کنون هشت سی دی تهیه و پخش شده است و چند شخص و یک سازمان، یعنی بنیاد میراث ایران در بریتانیا، از این پروژه پشتیبانی مالی کرده‌اند. بنیاد میراث مشخصاً هزینۀ سی دی سیمین بهبهانی را تامین کرده است و این کار مهمی بوده است زیرا خانم بهبهانی در اواخر عمر با وجود خستگی قبول کردند که به استودیو بیایند و اشعار خودشان را بخوانند. خانم ضیایی سپس چند نمونه از کارهای کتاب گویای فارسی و انگلیسی را برای حاضران پخش کرد.
بخش بعدی برنامه شعرخوانی آقای لطفعلی خنجی به انگلیسی بود. قطعۀ ای که خوانده شد بخشی از حماسۀ رستم و سهراب شاهنامه بود که خود آقای خنجی آن را با مهارت برای کتابِ فارسی و انگلیسی «دُرّ فارسی» که در بخش بعدی برنامه معرفی شد، برگردانده بود. کتاب «دُرّ فارسی» را خانم‌ها خورشید فرمانفرماییان و صهبا لاجوردی تهیه کرده اند و انتشارات ساتراپ با مدیریت احمد وحدت‌خواه آن را حروفچینی و چاپ کرده است. خانم صهبا لاجوردی توضیحاتی در مورد کتاب «دُرّ فارسی» داد. این کتاب شامل ۱۹ قطعه از اشعار رودکی تا حافظ به فارسی و انگلیسی است. وی گفت که فلسفۀ پرداختن به این پروژه این دیالکتیک بوده که اگر شعر به درستی خوانده شود درست فهمیده می‌شود و اگر درست فهمیده شود درست خوانده می‌شود. مخاطب اصلی این کتاب نسل دوم ایرانیان و غیرایرانیان علاقه مند به شعر فارسی است. اشعار این کتاب با هماهنگی با دانشگاه‌های کمبریج و پرینستون و نیز با نظر مشاورانِ این پروژه، شامل لطفعلی خنجی، شاداب وجدی و زنده‌یاد مصطفی شفافی، انتخاب شده است. این قطعات که در دانشگاه‌های یادشده به دانشجویان زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌شوند در استودیوی صدا به فارسی ضبط شده و به صورت کاملاً حرفه‌ای با افکت‌های صدا و موسیقی میکس شده‌اند. کارگردانی و مدیریت ضبط شعرخوانی‌ها با صهبا لاجوردی بوده است که دارای تجربۀ طولانی در این زمینه و نیز دارای سلیقه و وسواس خاصی است.
آخرین بخش برنامه معرفی کتاب و سی‌دی فارسی، «پیش‌درآمدی بر اندیشه‌های سیاسی ایرانشهری» نوشته شاهین نژاد بود که در آمریکا و همراه با یک سی دی منتشر شده است. این معرفی را نامدار بقایی یزدی دوست نویسنده انجام داد.
در پایان جلسه، کتابهای معرفی شده فروشی خوبی داشتند و تقریباً تمامی‌کتاب‌ها عرضه شده به فروش رفت.
