علی اصغر سیدآبادی
روزنامه شرق
نامههای همایون صنعتیزاده به خواهرش
به کوشش گلی امامی
با مقدمه سیروس علی نژاد
تهران: چشمه، ۱۳۹۴
اگر همایون صنعتیزاده چهره مؤثر و درخشانی نبود، نامههایش به خواهرش چندان اهمیتی نداشت؛ نامههایی بود با مقادیری گلایه و حرفها و مشکلات تکراری و نصیحتها و توصیههایی معمولی و ابراز علاقه و دلتنگی.
همایون صنعتیزاده از چهرههای فرهنگی ایران است که در راهاندازی چند نهاد فرهنگی و اقتصادی مؤثر بوده است. در کارنامه او میتوان راهاندازی بنگاه فرانکلین، دایرهالمعارف فارسی، سازمان کتابهای جیبی، چاپ افست، کاغذ پارس و مروارید کیش را دید. او پس از انقلاب مدتی را در زندان گذراند. نامههای همایون صنعتیزاده به خواهرش نهفقط از این جهت که او نقش مهمی در نهادسازی فرهنگی در بخش خصوصی دارد، بلکه از این جهت اهمیت دارد که بهخاطر سال نوشتن نامهها نیز اهمیت دارد و در مقطعی بسیار پرتبوتاب نوشته شده است، از ۲۴ آبان ۱۳۵۷ تا ۱۴ بهمن ۱۳۶۱. البته دو سه نامه پس از این تاریخ نیز نوشته شده است، یکی به تاریخ اول مرداد ۱۳۶۳ و دیگری در سال ۱۳۶۵ که در آن از برطرفشدن خستگی ناشی از سفر چهارساله گفته است که همان زندان چهارساله باید باشد.
آنچه این نامهها را جذاب میکند، جزئیاتی است که نوع نگاه او را به زندگی، کار و تحولات اجتماعی و سیاسی نشان میدهد. این نامهها اگرچه در یکی از دوران پرتبوتاب سیاسی نوشته شده و علیالقاعده به رنگ زمانه نیز آغشته شده، اما مستقل از این فضای پرتبوتاب است. در این نامهها بیش از هرچیز از جبهه سخن گفته میشود، به این دلیل که بچههای پرورشگاه صنعتیزاده به جبهه میروند و او نیز به دنبالشان میرود.
او در یکی از این نامههای خواندنی به خواهرش خبر میدهد که قرار است پرویز کلانتری به کرمان برود تا یکی، دو کتاب برای سوادآموزی در جبهه آماده کند و سوادآموزی را از جبههها شروع کنند.
موضوع دیگری که در این نامهها به آن بیشتر اشاره میشود، «گلاب زهرا» است و صنعتیزاده بهدنبال راهاندازی گلابگیری صنعتی است؛ کاری که پس از انقلاب اسلامی شروع شد و نام گلاب زهرا همهگیر شد. این نامهها را مهدخت صنعتیزاده در اختیار گلی امامی قرار داده و او نامهها را همراه با مقدمهای از سیروس علینژاد منتشر کرده است.
