کیانوش فرید
بی بی سی فارسی
کتاب «نود سال نوآوری در هنر تجسمی ایران» به قلم جواد مجابی نویسنده، شاعر و منتقد ادبیات و هنرهای تجسمی همزمان با نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران روانه بازار کتاب شده است.
کتاب نود سال نوآوری در هنرهای تجسمی که از سوی انتشارات پیکره در دو جلد و حدود هشتصد صفحه منتشر شده، نخستین کتاب از نوع خود است که تاریخ هنرهای تجسمی معاصر ایران از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۹۰ را به شیوه ای تاریخی – تحلیلی بررسیده است.
جواد مجابی در گفت و گویی با وب سایت بی بی سی فارسی در این باره گفت: “این کتاب حاصل چهل سال کار من در حوزه هنرهای تجسمی است یعنی درست از سال ۱۳۳۷ که من ناظر برپایی اولین بینال تهران بودم تا همین امروز.”
به گفته آقای مجابی نوشتن این کتاب بیش از ده سال طول کشیده و از دهه هفتاد آماده انتشار بوده، هرچند به دلایلی انتشار آن تا امروز به تعویق افتاده بود.
جواد مجابی در این کتاب حدود یک قرن نقاشی و مجسمه سازی ایران را مرور کرده و به موضوعاتی چون زندگینامه هنرمندان، نمایشگاه و بینال ها، جریان ها و مکاتب مهم هنری، نقدها و انعکاس اخبار هنری در مطبوعات ایران و پرداخته و همزمان، نمونه هایی مهم از کار هنرمندان هر دوره را منتشر کرده است.
در این کتاب، به هنرمندان و نوآوران آزاد و سنتی بیش از گروه ها و نحله های دیگر توجه شده است. جواد مجابی در این باره گفت: “من در این کتاب سعی کردم بدون هیچ غرضی و به دور از تعلقاتم یک بررسی منصفافه انجام بدهم. به همین دلیل در این کتاب بیشتر آثار و زندگی نقاشان و نوآوران سنتی و آزاد را تحلیل کرده ام.»
به گفته آقای مجابی نوآوران سنتی کسانی هستند که از منابع تصویری هنر ایرانی چون مینیاتور، خط و آثار پیش از اسلام در آثارشان استفاده کرده و یا از زندگی ایلات و عشایر و فضاهای روستایی برای خلق آثارشان بهره گرفته اند که به نوعی نماینده هویت ایرانی است، اما نوآوران آزاد مثل بهمن محصص و بهجت صدر کسانی هستند که معتقدند هنر یک زبان جهانی است و محدود به مسائل سنتی و بومی نمی شود و نباید لزوما هویت ایرانی داشته باشد.
جواد مجابی در ادامه گفت‌و‌گوی خود با وب سایت فارسی بی بی سی در باره کتاب گفت : “من ناظر و شاهد عینی جریان های مهم هنری ایران بوده ام و برای نوشتن این کتاب روایت خودم را با مستندات مطمئن از این دوره ها به دست داده ام و علاوه بر زندگینامه، نقدها و حتی نظرات خود هنرمندان، ماحصل نگاه جامعه هنری ایران را هم بازتاب داده ام.”
جواد مجابی، نویسنده، شاعر، نقاش، منتقد و پژوهشگر معاصر، در ۲۲ مهرماه سال ۱۳۱۸ در قزوین به دنیا آمد. از کودکی و نوجوانی به همراه برادرش حسین نقاشی می کشید و هنوز هم در خلوت خود نقاشی می کند.
جواد مجابی هر چند خود را نقاش نمی داند، اما به عنوان یکی از چهره های شاخص و پیشگام در حوزه نقد نقاشی و هنرهای تجسمی شناخته شده است.
