راهنمای کتاب

Search
Close this search box.

خرمگس دموکراسی و مشاوره فلسفی

خرمگس دفتر ششم: جستارهایی پیرامون دموکراسی

دانلود دفتر ششم

http://www.falsafeh.com/kharmagas6/kharmagas_No6.pdf

مرداد ماه ۱۳۹۵ برابر با آگوست ۲۰۱۶

شورای دبیران: شیریندخت دقیقیان، رامین جهانبگلو، اسفندیار طبری

دفتر ششم گاهنامۀ فلسفی خرمگس با موضوع مرکزی دموکراسی و پروندۀ مطالعاتی جانبی پیرامون مشاورۀ فلسفی –همچون پدیده ای جدید و دارای ارتباط درونی و مستقیم با مناسبات دمکراتیک میان افراد و درون جوامع – به اهل مطالعه و پژوهش فارسی زبان، تقدیم می گردد. با سپاس و قدردانی صمیمانه از نویسندگان و مترجمان همراه و نیز، شخصیت های ایرانی و غیر ایرانی که انجام مصاحبه برای این دفتر را پذیرفتند.

در سیر تکامل دمکراسى در عرصۀ عمل و تئورى، مجموعه اى از ارزش ها، مانند حقوق بشر، بنیان دمکراسى را ساخته اند. این ارزش ها، تمامى انسان ها را به هم ربط  مى دهند و اساس زندگى صلح آمیز بوده، بیانگر خصلت هنجارى و اخلاقى دمکراسى هستند.  انتقاد به دمکراسى در کلیت آن، انتقاد و شک و تردید در وجود این ارزش ها است.  اما این هرگز بدین معنا نیست که به دمکراسى مشخص “در عمل و شکل تجربى آن” انتقاد نداشته باشیم:  در بسیارى از کشورهاى غربى در عرصۀ دمکراسى کمبودها و مشکل هاى بس جدى وجود دارد که باید به طور دمکراتیک و از راه انتقاد مداوم آن ها را درست کرد.  بدون شک یک سیستم دمکراتیک احتیاج به تربیت دمکراتیک مردم دارد.  چنین سیستمی بدون چنین تربیتی می‌ تواند‌، همان طور که فیلسوفان قدیم یونانی نیز اشاره کرده اند، به دیکتاتوری اکثریت بینجامد، که با دموکراسی هنجاری همخوانی‌ ندارد. جمهوری وایمار و رشد جنبش های ناسیونالیستی نمونه های واضح آن است.

نوشتارهای دفتر حاضر که حول موضوع مرکزی دموکراسی، با توجه به نیازهای فکری و نظری خوانندگان ایرانی طراحی شده و به گونه ای سامان یافته اند که گونه گونی و پیچیدگی های این موضوع و نیز مباحث روزآمد را پوشش دهند، معرفی می‌ شوند.

اسفندیار طبری در نوشتۀ خود به مفهوم نولیبرالیسم و رابطۀ آن با دموکراسی در عرصۀ تئوری و عمل می‌ پردازد.  در این نوشته، رهیافت پست دموکراسی در بافتی منفی‌ در مقابل رهیافت پست نولیبرالیسم در بافتی مثبت قرار می‌ گیرد.

محمد رضا نیکفر در نقدی به نظریۀ آزادی مارکس بر آن است که محوشدن سوژه در نظریۀ مارکس به دلیل غفلت از مباحث پایه ای آزادی است، اما خوانش دقیق تر و غیر ایدیولوژیک از مارکس، امروز هم در برخی قلمروها می تواند در زمینۀ آزادی مشارکت داشته باشد.

حسن فرشتیان به سیر تحول مفهوم جرم سیاسی هم در فقه اسلامی و هم در قانون گذاری مدرن پرداخته، به بررسی راه های حفظ حقوق انسانی شهروندانی می پردازد که به فعالیت سیاسی و مدنی مشغول می شوند.  نویسنده در این راستا به نقد “لایحۀ جرم سیاسی” مصوب سال جاری در ایران می پردازد.

محسن کدیور در یک گفتگو به پرسش هایی دربارۀ سکولاریسم از دیدگاه روشنفکر دینی پاسخ می‌ دهد.

از جمله مصاحبه های اختصاصی این دفتر، گفتگویی تخصصی به همت نیره توحیدی با جودیت باتلر، فیلسوف فمینیست آمریکایی است که با ترجمۀ ماندانا زندیان به خوانندگان تقدیم می شود.

رامین جهانبگلو در نوشتۀ خود ما را با دیدگاه های مهاتما گاندی دربارۀ دموکراسی آشنا کرده، مناسبت گاندی با ایدۀ لیبرالیسم نیمۀ اول قرن بیستم را مورد بررسی قرار می دهد.

مهرداد لقمانی به پرسش پایه ای نیاز بشریت به دموکراسی و مقایسۀ آن با سیستم های دیگر پرداخته، مدل روزآمد تحقق شهروندی را بررسی می کند.

نسرین اسفندیاری به نقش و اهمیت عدالت جنسیتی در دموکراسی می پردازد.

نوشتۀ مایکل والزر با مقدمه و ترجمۀ شیریندخت دقیقیان، که در سایت خرمگس نیز به انتشار رسید، بخشی از این دفتر بوده، برای فهم مفهوم لیبرالیسم و دموکراسی، با توجه به تحولات سیاسی جاری به ویژه در ایالات  متحده، بسیار اهمیت دارد.

در مبحث تاریخ دموکراسی، نوشته های اگوست وینکلر دررابطه با جنبش کارگری و تجربۀ ناکام جمهوری وایمار بسیار آموزنده هستند که امیر طبری دو سخنرانی و نوشته را در این رابطه ترجمه کرده است.

در این شماره قرار بود که همکار  و دوست بسیار گرامی‌ ما، زنده یاد محمد ربوبی، مقاله ای آموزنده دربارۀ دموکراسی در دوران ما را ترجمه کند، که متأسفانه خبر درگذشت او ما را بسیار غمگین ساخت و طرح ترجمۀ آن مقاله هم ناتمام ماند.  برای بزرگداشت این دوست بسیار ارزشمند و متواضع، یکی‌ از ترجمه های وزین او را به نقل از سایت فلسفه/خرمگس دربارۀ ازخودبیگانگی‌ به قلم یوآخیم ایسرائل، فیلسوف آلمانی- سوئدی، می آوریم.

همچنین برای این دفتر، یک گروه مطالعاتی از سوی خرمگس، طی چند ماه هماهنگی و کار، مبتکر پرونده ای در رابطه با روش مشاورۀ فلسفی‌ بوده اند که برای اولین بار به خوانندگان فارسی زبان، معرفی می‌ شود.  در این پرونده ابتدا شیریندخت دقیقیان به شرح و بررسی جنبش مشاورۀ فلسفی و نمایندگان اصلی ‌آن، از جمله لو مارینوف می پردازد. سپس، رامین جهانبگلو، سیامک ظریف کار – روانشناس از آلمان و از نویسندگان همراه خرمگس – و شیریندخت دقیقیان در گفتگویی اختصاصی با لو مارینوف، از پیشکسوتان مشاورۀ فلسفی‌ در ایالات متحده، به بررسی دقیق تر مبانی این جنبش می‌ پردازند. در بخش بعدی این پرونده، برگردان مقاله ای از لو مارینوف در مورد گفتگوی سقراطی را که با روش مشاورۀ فلسفی در ارتباط است، به ترجمۀ آزیتا رضوان و به نقل از دفتر پیشین خرمگس می خوانیم.

معرفی دو کتاب جدید در زمینۀ فلسفه، پایان بخش این دفتر خواهد بود.

از محققان و مترجمان فلسفه و رشته های همجوار دعوت می شود که در دفتر هفتم گاهنامۀ  خرمگس با موضوع مرکزی “انقلاب و رفورم” مشارکت ورزند.  از مقاله های مستقل از این موضوع نیز استقبال می گردد.  پیشاپیش از خوانندگان برای معرفی خرمگس در رسانه ها و شبکه های اجتماعی سپاسگزاریم.

—————————
*با تلخیص بخش عمده و تاریخی متن شورای دبیران در باره دموکراسی نقل شد. تقریبا بدون ویرایش. ولی اصولا زبان مقدمه نویس هر کدام از اعضای دبیران که بوده اند نیازمند ویرایش است. اینهمه می گردد و می باشد و فعل وصفی و توسط و در رابطه با و مانند آنها زبان را سست و نمونه ای از نثر اداری می سازد تا نثری نشانه تامل فلسفی. زبان فلسفی به فارسی شاداب و تروتازه نیاز دارد و هر قدر تازه تر و شاداب تر و به روزتر طبعا نه تنها در بیان اندیشه کامیابتر است که در مخاطب نوجو هم موثرتر خواهد بود. فیلسوفان (و مجله پردازان فلسفه) مثل شاعران (و روزنامه نگاران ادبی) باید خداوندان زبان باشند نه اسیر زبان. – م.ج

همرسانی کنید:

مطالب وابسته