خرمگس؛ شماره پنجم: دیگری و دیگری بودن – نسخه پی.دی.اف

خرمگس
نشریه فلسفی-اجتماعی
به کوشش شیرین دخت دقیقیان، رامین جهانبگلو، اسفندیار طبری
شماره پنجم، آذر ۱۳۹۴/ نوامبر ۲۰۱۵

دنیای انسانی را در غیبت رابطه آیا می توان بازشناخت؟… اگر به تاریکی چراغ های رابطه، من از تو تنها می ماند… اگر بیخانمانی، هیچستان انسان می گردد… اگر چهرۀ دیگری ظلمت نشین می شود… اگر گفتگو به چاه فراموشی درمی افتد… اگر انسان گرگ انسان می شود… و اگر عقل چنان به کسوف می رود که دیگر نمی توان شعر گفت…

دفتر پنجم گاهنامۀ فلسفی خرمگس با تمرکز بر مفهوم “دیگربودگی” و مناسبت و رابطه با “دیگری” به خوانندگان گرامی تقدیم می شود. با سپاس گرم از پژوهشگران و مترجمان همراه با دفتر حاضر.

“من، دیگری و بیگانه” به قلم اسفندیار طبری، گشایندۀ مبحث دیگری و دیگربودگی در این دفتر بوده، با مروری بر آراء فیلسوفان مدرن و پسامدرن، مفاهیم یادشده و سپس، “میهمان” و “دشمن” را بررسی می کند.

حسن فرشتیان در «ما» و «آن ها»، نگرشی بر فرآیند پیدایش عقیدتی و فقهیِ مفاهیم ما و دیگران در دین اسلام و تشیع داشته، افق تفسیری نوینی را در این زمینه مطرح می سازد.

در دفتر حاضر، گفتگوی رامین جهانبگلو با امانوئل لویناس را می خوانیم که دو سال پیش از درگذشت این فیلسوف در پاریس انجام شد.

آرش عفتی در مقاله ای پیرامون فلسفۀ اخلاق همچون فلسفۀ اول از دیدگاه امانوئل لویناس، ضمن شرحی بر موضوع پدیدارشناسی و از جمله پدیدارشناسی ادموند هوسرل، به جایگاه بحث لویناس در تاریخ فلسفه و نقد او بر هستی شناسی مارتین هایدگر می پردازد.

سیامک ظریفکار از دید روانکاوی و روانشناسی جمعی به پدیدۀ ترس از دیگری و نظریه های مربوط به آن پرداخته، نگاهی به مسائل جامعۀ ایران دارد.

شیرین‌دخت دقیقیان در جستاری با عنوان “من و تو: تأثیرپذیری ها و نقدها”، به بررسی تأثیر مفاهیم کانت و هگل، بر من و تو (۱۹۲۲) اثر مارتین بوبر با بازگرد به متون هر سۀ این فیلسوفان می پردازد. سپس نقدهای وارده به این اثر را مرور کرده، به پیوست این جستار، ترجمۀ فارسی فصل اول من و تو را ارائه می دهد.

بررسی کتاب این دفتر به قلم علیرضا بهتویی، پیرامون اثر جدید مایکل والزر (Michael Walzer)، فیلسوف آمریکایی خواهد بود که در پایان، اشاره هایی به جامعۀ ایران دارد. یادآورشویم که مصاحبۀ اختصاصی خرمگس با مایکل والزر و مقاله ای در شرح نظریۀ نقد اجتماعی این فیلسوف در دفتر چهارم، پیرامون سکولاریزم، منتشر شده و در تارنمای خرمگس قابل دسترسی همگان است.

نوشتاری از پیمان اخلاقی به حضور «دیگری» در قالب آهنگسازِ بیگانه یا عناصر موسیقایی بیگانه نما و نقش آنها در غنی سازی موسیقی کلاسیک می پردازد.

در بخش ترجمۀ متون کلیدی برای مبحث “دیگری”، گزیده هایی از متون فلسفی در ارتباط با مفهوم “دیگری” برای نخستین بار به زبان فارسی ارائه شده اند: مقاله ای از میشل فوکو پیرامون هتروتوپی به ترجمۀ امیر طبری؛ مقاله ای از فیلسوف کانادایی معاصر، لو مارینوف، پیرامون قواعد عملی سامان دادن به یک گفتگوی سقراطی به ترجمۀ آزیتا رضوان؛ و مصاحبه ای با جورجو آگامبن در مورد بحران اروپا به ترجمۀ امیر طبری.

در بخش معرفی کتاب، خبر انتشار برگردان جدیدی از نیچه را می خوانیم.

از محققان و مترجمان فلسفه و رشته های همجوار دعوت می شود که در دفتر ششم گاهنامۀ خرمگس مشارکت ورزند. موضوع مرکزی دفتر ششم، “دموکراسی” خواهد بود و از مقاله های مستقل از این موضوع نیز استقبال می گردد.

شماره پنجم خرمگس را از اینجا به صورت پی دی اف بردارید.