جهان کتاب
شماره ۳۳۲، دی‌ماه ۱۳۹۵
در این شماره می‌خوانید:
«قلب رنگ‌پریده» عنوان نامهای از پرویز دوائی است. او می‌نویسد: «ما طبق رسم (عادت؟مرض؟) هرروزه آمدیم و نشستیم در آشپزخانه منزل این بانو (که خداوند خیرش دهاد) پشت این میز شیشه‌ای (یعنی نصفه‌میز مربوط به ما) که شاید بزند و چیزی بجوشد از این مُخ، که به چه کار چه کسی یا کسانی بیاید، امر دیگری‌ست…» بعد از قاب عکس‌های کوچک کنار میز یاد می‌کند، حکایت هرکدام و احساسی را که در نویسنده برمی‌انگیزند شرح می‌دهد. دوائی از میان همه این‌ها نقبی می‌زند به گذشته خود و یاد دلنشین محبت‌ها و دوستی‌ها… در زمانه اندوه و عسرت.
سجّاد آیدنلو نقد مفصّلی بر اسفندیارنامه/ به کوشش مهری باقری نوشته است. خانم باقری با تکیه بر بیش از یکصد منبع به بررسی وجوه گوناگون زندگی اسفندیار پرداخته است. این تک‌نگاری از معدود کارهایی است که درباره پهلوانان و شاهان حماسی-اساطیری ایران نوشته شده است.
سپس مقاله «باز بانگی از نیستان می‌رسد» از مهدی فیروزیان به بررسی مثنوی بانگ نی ه.ا. سایه پرداخته است. این کتاب سایه ده سال پیش چاپ شد و تا امروز مجوز نشر نداشت.
درباره کتابواره (فهرست مقاله‌ها، رساله‌ها و جزوه‌های کمیاب گنجینه پژوهشی ایرج افشار) دو یادداشت آمده است. استاد افشار به تنهایی یک مجموعه بزرگ آرشیوی فراهم آورده بود که این کتاب فهرست آن است. بیش از ۵ هزار اثر و سند و مقاله و جزوه در کتابواره آمده است.
کامیار صداقت به بررسی کلید گشایش نهج‌البلاغه از محمدباقر کتابی پرداخته است. در این کتاب نویسنده به شرح مفردات و ترکیبات و جمله‌های دشوار نهج البلاغه پرداخته است.
الوند بهاری در مقاله «زیبد کزین ترقی معکوس…» چاپ تازه سیاست‌نامه خواجه نظام‌الملک (تصحیح عباس اقبال آشتیانی) ضمن ابراز شگفتی از بازچاپ اولین تصحیح سیاست نامه که بر تصحیحات بعدی رجحانی ندارد، این چاپ جدید را با چاپ نخست آن (۱۳۲۰) مقایسه کرده و نشان داده که چاپ جدید نه تنها برتری روشنی بر همان چاپ هم ندارد بلکه اشتباهاتی هم به چاپ جدید راه یافته است! این اثر را مرکز نشر دانشگاهی منتشر کرده که زمانی ناشری معتبر بود و کارهای ویراسته و منقحی منتشر می‌کرد.
فرخ امیرفریار در مقاله «راهنمایی برای درک جهان امروز» به بررسی دانشنامه جهانی شدن/ ویراستار: جورج ریتزر، ترجمه زیر نظر: نورالله مرادی و محبوبه مهاجر پرداخته است. این دانشنامه کتاب مرجعی سه جلدی است و در تالیف ۶۰۰ مدخل آن ۴۰۰ تن از صاحبنظران شرکت داشته اند.
«کافکا، آدورنو، و مترجم» نوشته بهناز علی‌پور گسکری به بررسی یادداشت‌هایی درباره کافکا از تئودور آدورنو، ترجمه سعید رضوانی اختصاص دارد. این کتاب که ۹ جستار آدورنو را در باره کافکا عرضه می کند نمایانگر درک خلاقانه او از دنیای کافکاست.
«بی‌اعتنایی ناخودآگاه به فروید» عنوان نقد مفصل عنایت سمیعی است که از دیدگاهی روان‌شناختی به کتاب عروسک و اهریمن امیرحسین روحی پرداخته است. بیش از پانزده سال از انتشار این اثر می‌گذرد و سمیعی آن را همچنان خواندنی و قابل بحث می‌داند. امیرحسین روحی پزشک و پژوهشگر داروهای گیاهی بود و داستانهای او برخوردار از رمز و رازی فراطبیعی و عرفانی است. او در ۱۳۸۸ درگذشت.
«زنانگی در واکاوی تابویی کهن» نام مقاله‌ای است از ابراهیم دهقان در بررسی کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه از شهلا زرلکی. این اثر پژوهش است اما برای خواننده خالی از جنبه های ادبی نیست. در زبان فارسی به قاعدگی زنانه چندان توجهی نشده است و آثار معدودی در این زمینه در دست است.
معصومه علی‌اکبری نقدی دارد بر کتاب بربریت واقعاً موجود/ ویراسته لئو پانیچ، ترجمه فریبرز رئیس دانا. ناقد می نویسد این کتاب «یک تنه توانست همه نق و نوق هایی را که این چند ساله در مواجهه با ترجمه‌های بد و شتابزده و ناپیراسته در ذهنم انباشته شده بود، دوباره جان بخشد.»
پس از آن یادداشتی درباره «کتابهای دونالد ترامپ» و ترجمه‌های متعدد آنها در ایران آمده است. در عین حال، در این یادداشت قاعدتا باید گفته می‌شد که این کتاب‌ها هیچکدام نوشته دونالد ترامپ نیست!
کامیار عابدی در مقاله «محسن هشترودی: شاعر و ادیب»، به مناسبت چهلمین سال درگذشت آن ریاضی‌دان برجسته، از بخش کمتر شناخته حیات فکری او می‌گوید. در این مقاله هم با «هشترودی شاعر» و سروده‌هایش آشنا می‌شویم و هم با «هشترودی ادیب» و نظریات او درباره ادبیات و نقد شعر.
در ادامه، سیّد فرید قاسمی در مقاله «کتابهای روزنامه‌نگاری»، با ارائه تاریخچه‌ای از پژوهش روزنامه‌نگاری در ایران، انتشار آثار فارسی در این زمینه را از گذشته تا امروز بررسی کرده است.
«گُلِ رنج‌های میکروفیلم‌یابی!» گفت‌وگوی مرتضی رضایی‌منش و همکارانش است با دکتر جلال خالقی مطلق درباره سرگذشت دشوار تهیه میکروفیلم از کتابخانه‌های جهان در کار تصحیح شاهنامه فردوسی و پژوهش‌های وابسته به آن. دکتر خالقی می‌گوید: «اگر من داستان تهیه این میکروفیلم ها را بنویسم خودش یک رمان جنایی خواهد شد!»
یازدهمین قسمت از «نامهای آثار ادبی از کجا آمده‌اند؟» نوشته گری دکستر، ترجمه پرتو شریعتمداری به سونات کرویتسر اثر لئو تولستوی اختصاص دارد.
زری نعیمی در صفحه «هزار و یک داستان» به بررسی این کتاب‌ها پرداخته است: اینجا کسی مرده؟/ ضحی کاظمی؛ سکوت‌ها/ محبوبه موسوی؛ سگ خارجی/ سمیرا رشیدپور؛ و قبل از مردن چشم‌هات رو ببند/ پژمان تیمورتاش.
سایه اقتصادی‌نیا در صفحه «وقت شعر» سه دفتر را بررسی می‌کند: از کوچه تا باران و روزی از روزهای جهان/ هر دو از محمود معتقدی؛ انقام مِه/ علی القاسی.
در بخش «معرفی کوتاه» این شماره، هشت کتاب معرفی شده است:
- حدیث دوست: هدیه دوستان به عبدالله کوثری در هفتادسالگی او/ به خواستاری مرتضی هاشمی‌پور؛
- نقش فرهنگ جهان‌گرای ایران در زلال آیینه تاریخ/ عزت‌الله فولادوند؛
- بر تارک طوفان: ملامصطفی بارزانی به روایت مطبوعات ایران/ بهرام ولدبیگی؛
- بهیموت لویاتان را آموزش می‌دهد/ جفری وگان، ترجمه حسین بشیریه؛
- خواب و رویا فراسوی مرزها/ لوییز مارلو، ترجمه مریم وِتر؛
- سوار بر سورتمه آرتور شوپنهاور/ یاسمینا رضا، ترجمه حامد فولادوند؛
- مخلوقات یک روز/ اروین د. یالوم، ترجمه حسین کاظمی یزدی؛
- تمرکز/ دانیل گلمن، ترجمه حمیدرضا بلوچ.
پایان‌بخش این شماره، «تازه‌های بازار کتاب» از فرّخ امیرفریار است. امیرفریار از میان انبوه کتابهای منتشرشده ماه گذشته تنها ۱۳ اثر را برای معرفی برگزیده است. خیلی روشن نیست که چرا این ۱۳ اثر. خوب است او که سالهاست در این زمینه می‌نویسد در آغاز هر شماره از تازه‌های کتاب یادآور شود چه تعداد کتاب در ماه گذشته نشر شده و چقدر از آنها را دیده و پسندیده است و چرا این مجموعه را انتخاب کرده است. صفحه تازه‌های کتاب بخوبی می‌تواند چشم‌اندازی از بازار کتاب ارائه کند.
*جهان کتاب در تلگرام هم کانالی دارد که اگر اهل تلگرام باشید می‌توانید مشترک آن شوید:
https://telegram.me/jahaneketabpub
