کتابخانه‌ای رایگان و آنلاین از نشریات ایرانی

امیر عزتی

درباره آرشیو مجازی نشریات
هیچ کتابخوانی نیست که در مقطعی از زندگی خود اسیر جادوی نشریات نشده باشد. ماهنامه‌ها، فصلنامه‌ها و حتی گاهنامه‌ها به وقت انتشار خود شوری در دل خوانندگانشان ایجاد کرده‌اند که انتشار هیچ کتاب مستقلی قابل قیاس با آن نبوده است. از جریان سازی و اعلام وجود جنبش‌های ادبی و هنری که جایگاه‌شان غالباً همین نشریات بوده هم نباید غافل شد. ردپای نویسندگان مشهور معاصر را گاه می‌توان در نشریات مستقل و گاه شهرستانی سال‌های دور پیدا کرد که با سری پر شور در پی افکندن طرح‌هایی نو بوده‌اند. برخی نیز موفق شده‌اند و سبک و سیاقی تازه پدید آورده‌اند.

بسیاری از این نشریات-خواه دولتی و خواه غیر دولتی- دوام نیاورده‌اند و عمرشان اکثراً کوتاه، ولی تاثیرشان پایا و درازمدت بوده است. در ایران ما، دسترسی به این نشریات برای پژوهشگران کاری دشوار و برای کتابخوان‌ها کاری تقریباً غیرممکن است. آرشیوهای خصوصی همان طور که از نام‌شان برمی‌آید، در کنترل اشخاص قرار دارد و بود و نبودشان نیز گاه به چشم چند نفر بیشتر نمی‌آید. راه یافتن به این آرشیوها نیازمند اطلاعات درباره مالک آن و پی افکندن طرح دوستی و تراشیدن واسطه‌ها و گاه به دربسته خوردن است. آرشیوهای دولتی که حکایتی دردناک‌تر دارد. گنجینه‌هایی که مارهایی زهرآگین به نگاهبانی آنها گماشته شده‌اند و عبور از خوان‌های متعدد برای دستیابی به این گنجینه‌ها گاه از رستم دستان هم ساخته نیست. چه رسد به پژوهشگر یا کتابخوان یک لاقبایی که ستاره‌ای نیز در هفت آسمان روابط عمومی(و گاه خصوصی) ندارد!

یافتن، دوره کردن، صحافی کردن و نگاهداری این نشریات نیز حکایتی دیگر است. در طول سه دهه فعالیت در کار نشر و کتاب، با اشخاصی آشنا شدم که لقب “مجله باز” به آنها داده شده بود. مدتی هم خواسته و ناخواسته به خیل این جماعت اندک شمار پیوستم و به هیچ روی پشیمان نیستم. تعداد این افراد در ایران عموماً و در تهران خصوصاً، شاید به تعداد انگشتان دو دست هم نرسد. چند نفری از آنان روی در نقاب خاک کشیدند، از جمله مرحوم قدرت الله آذری که پیر این کار بود و افسوس که دسترنج سال‌ها پژوهش وی در زمینه نشریات با گذشت یک دهه و اندی از فوت وی هنوز به زیور طبع آراسته نشده است. کتابی که انتشار آن بدون شک می‌تواند راهگشای محققین بسیار باشد.

این افراد اندک شمار در طول سه دهه گذشته بار سنگین تجهیز کتابخانه‌های دولتی و غیر دولتی داخل و خارج ایران را بر عهده گرفتند. ثمره سال‌ها گشتن و یافتن را یک جا در اختیار مشتاقان قرار دادند تا گوشه‌ای از میراث فرهنگی ایران از دسترس دولتی که خواستار نابودی فرهنگ و هنر دوران‌های پیش از خود بود و هست، در امان بماند. بررسی میزان موفقیت آنها دشوار نیست، اما هر چقدر هم اندک باشد در نگاهی عام ارزشی بسیار گران دارد. کاری که روز به روز پرداختن به آن دشوارتر می‌شود. مجلات که بیشتر روی کاغذهای نامرغوب و کاهی چاپ می‌شدند از گزند ایام آسیب دیده و خود به خود از میان می‌روند. آفت‌های غیر منتظره چون آتش سوزی و آب گرفتگی نیز سهمی عمده در نابودی بعضی نسخ دارند. این وقایع، گردآوری و محافظت از نشریات-و حتی کتاب‌ها- را سخت‌تر می‌کند. از این رو سیاستی تازه می‌باید تا میراث فرهنگی را با استفاده از فن آوری‌های نوین پاسداری کرد. بسیاری از نشریات جهان غرب خود اقدام به این کار کرده و از دهه ۱۹۸۰ با انتقال شماره‌های پیشین خود به روی سی دی‌های متعدد، دسترسی مشتاقان را به شماره‌های پیشین سهل‌تر کردند. نشریاتی مانند نشنال جئوگرافی که سابقه انتشار صد ساله داشتند، تمامی آن هزاران شماره‌ای را که یافتن و نگاهداری‌شان نیازمند هزینه‌ای هنگفت و فضایی وسیع بود، در بسته‌ای کوچک با قیمتی نازل -و با کیفیتی عالی- در اختیار خوانندگان قرار دادند. حتی نشریات عام پسند مانند MAD نیز دست به این کار زدند. تعدادی نیز همگام با پیشرفت‌های تکنولوژی و گسترش اینترنت با افتتاح وب سایت و ایجاد آرشیو مجازی، شماره‌های پیشین را به قیمتی ارزان و گاه رایگان در اختیار خوانندگان قرار دادند. شوربختانه این کار نیز همچون دیگر امور فرهنگی در ایران و میان ایرانیان جدی گرفته نشده و جرقه‌های اندک نیز خیلی سریع به ورطه خاموشی افتاد و این کار به فراموشی سپرده شد.

در سال‌های اخیر و با گسترش کتابخانه‌های مجازی رایگان در اینترنت که همگی به دست علاقمندانی با بضاعت اندک مالی اداره می‌شود، چند نفری نیز به فراخور میل و امکانات خود و بیشتر برای ارضای حس نوستالژیک خود و کاربران سایت‌هایشان دست به انتشار اندک شماره‌هایی از نشریات دهه‌های ۱۳۴۰ و ۵۰ یا بریده‌هایی از آنها زدند. اما گاهنامه‌های سنگین و غیر رنگین از این چرخه بیرون بودند و هستند. دستیابی به شماره‌های کامل یک مجله نیز روی این وب سایت‌ها، وبلاگ‌ها و اتاق‌های گفتگو تا لحظه نگارش این مطلب غیر ممکن است.

حکایت سازمان‌های دولتی هم که خود قصه‌ای‌ست پر آب چشم! سازمان‌هایی که با هزینه مردم برای انبار کردن و سرویس ندادن تاسیس شده‌اند. البته چند سالی است که کتابخانه مجلس در وب سایت خود مقداری از نشریات دولتی و غیر دولتی بی خطر و بی ضرر را به رایگان در اختیار کاربران اینترنت قرار داده و برخی از آنها را نیز به شکل بسته‌های دی وی دی با قیمت‌های مناسب منتشر کرده است. ولی کافی است مانند من به چند نمونه از این بسته‌ها دسترسی پیدا کنید یا شماره‌هایی را از روی وب سایت کتابخانۀ مجلس دانلود کنید تا به میزان غیرحرفه‌ای بودن گردانندگان این پروژه پی ببرید. مثلا دی وی دی دورۀ کامل مجله تماشا یا خواندنیها که انتشارشان به کار خیلی‌ها می آید، عملاً جز آزار رساندن به چشم و اعصاب خواننده نقش دیگری بازی نمی‌کند. گویا اخبار پیشرفت‌های تکنولوژیک به آن دیار نرسیده یا افرادی را به این کار گمارده‌اند که از کمترین توانایی فنی برخوردارند. تصاویر صفحات با ناشیانه‌ترین روش تهیه شده و به جای اسکن کردن به عکس‌برداری متوسل شده‌اند. در بسیاری از شماره‌های نشریه خواندنیها انگشت یا انگشتان فردی که مجله را باز کرده یا سعی کرده ثابت نگاه دارد، در گوشه‌های کادر دیده می‌شود. تاب برداشتن مجله‌های صحافی شده نیز سبب از دست رفتن وضوح تصاویر و از بین رفتن شکل واقعی آنها شده است. گاه بخشی از نوشته‌ها و تصاویر نیز از میان رفته است. هیچ کدام از تصاویر پرداخت و پیرایش نشده و جز طعم تلخ خسران و حسرت بر زمان و هزینه از دست رفته چیز دیگری بر کام آدمی نمی‌نشاند. راستی دیدن این نشریات گاه ناقص با صفحات زرد شده، موریانه خورده و پوسیده چه کمکی می تواند به یک پژوهشگر یا شخص علاقمند کند؟

دو نمونه برجسته از کتابخانه‌ها و آرشیوهای ایرانی خارج از کشور که اینک سابقه‌ای نزدیک به دو دهه دارند نیز هنوز نتوانسته‌اند نقشی واقعی و فراخور نام‌شان ایفا کنند. اشاره‌ام به کتابخانه مطالعات ایرانی(۱) و آرشیو اسناد و پژوهش‌های ایران در برلن(۲) است. اولی به همت ده نفر از کوشندگان عرصۀ فرهنگ و ادب و دومی با کوشش ۱۱ نفر- اکثراً از پناهندگان سیاسی- شکل گرفت. هر دو مرکز با هدف حفظ و حراست میراث معنوی ایرانیان داخل و خارج کشور احداث شد، اما آنچه مغفول ماند ایجاد شرایط مناسب برای دسترسی ایرانیان-متخصص یا غیر متخصص- به این گنجینه‌ها بود. تا جایی که من می‌دانم آرشیو برلن هنوز وب سایتی ندارد و جز مطالبی پراکنده در اینترنت، نوشته خاصی درباره ساز و کار آن یافت نمی‌شود(به جز مصاحبه ناصر مهاجر به مناسبت بیست سالگی آرشیو با بنیان گذاران آن). وب سایت کتابخانه مطالعات ایرانی نیز به جز معرفی این مرکز کارکرد دیگری ندارد. بنابراین اگر فرد نیازمند ساکن لندن یا برلن نباشد، عملاً دسترسی وی به داشته‌های این مراکز غیر ممکن است و معضل عدم انتقال آزادانه و مکتوب تجارب تاریخی- فرهنگی در میان ما ایرانیان همچنان به قوت خود باقی است. نتیجه این عدم انتقال، گسستی همه جانبه در سطوح مختلف فرهنگی، تاریخی و … است.

و فراموش نکنیم که در این پروسه، نمی‌توان فقط نظام‌های خودکامه را مقصر دانست که بقای خود را در سانسور و حذف اطلاعات و از بین بردن اسناد می‌بینند. نبود انطباق با فرایندهای نوین تکنولوژی میان فعالان غیر دولتی و آزاداندیش نیز در نهایت آب به آسیاب همین مستبدها ریخته و بر این گسست دامن می‌زند. فرجام چنین مراکزی نیز تفاوت چندانی با انبارهای دولتی در بسته ندارد.

با حس همین ضرورت‌هاست که باشگاه ادبیات تصمیم به راه اندازی پروژه آرشیو مجازی نشریات گرفته است. کاری بزرگ و طاقت فرسا که نیازمند یاری همه پارسی زبان‌هاست. چون ما هستیم که با اهمیت ندادن به حفظ و مرور مدارک و تجریبات گذشته به فراموش شدن آنها کمک می‌کنیم و در نهایت همگی مجبور و محکوم به تکرار گذشته می‌شویم. متاسفانه در کشور ما هر دسته‌ای با تصرف دولت، با هدف مشروعیت بخشیدن به خویش و ساختن تاریخ جعلی، اسناد و مدارک حکومت قبلی را نابود می‌کند و یا آن‌ها را تا حد امکان از دسترس همگان دور می‌سازد. جمهوری اسلامی از روزهای آغازین شکل گیری‌اش، این کار را در همه زمینه‌ها، مخصوصاً فرهنگ و هنر سرلوحه کار خود قرار داد. گویی تاریخ در همۀ عرصه‌ها برای ایرانیان از ۱۳۵۷ آغاز شده است (بعدها این مبدأ تاریخ به اوایل دهه شصت منتقل شد).

آنها که جلای وطن کردند با بهره گرفتن از فضای آزاد جهان غرب، نوشتند و ساختند و بعدها کوشیدند تا دستاوردهای خود را در قالب کتابخانه‌ها و آرشیو‌ها حفظ کنند. تعداد کتابخانه‌ها و مراکز دانشگاهی که قسمتی از کار خود را به این فعالیت‌ها اختصاص دادند، کم نیستند. اما پراکندگی و نبود دسترسی به آنها از سوی ایرانیان داخل کشور و ایرانیان پراکنده در قاره‌های مختلف، عملاً کاربردشان را محدود ساخته است. خطر حی و حاضر دیگر هم هست: نابودی کتاب‌ها و نشریات در اثر مرور زمان یا شرایط نگاهداری از آنها.

بنابراین تنها راه؛ انتقال و تبدیل این میراث فرهنگی و تاریخی به پوشه‌های دیجیتال(Soft copy/digital document file) است. با این روش، کوشندگان این عرصه هم از تهیه فضا برای بایگانی کردن اوراق چاپی و هم از کار مداوم برای فراهم کردن شرایط مناسب برای نگاهداری‌شان رهایی می‌یابند. کارهایی که نیازمند پرسنل فراوان و منابع مالی هنگفت است. از طرف دیگر با احداث یک وب سایت دستیابی به این آرشیوها یا کتابخانه‌ها برای اولین بار شکل عمومی به خود می‌گیرد. کاربر اینترنت به راحتی می‌تواند از هر جای دنیا فقط با یک جستجوی سریع و چند کلیک به کتاب یا نشریه مورد نظر خود دسترسی پیدا کند. این کار یا به رایگان و یا پرداخت مبلغی جزئی می‌تواند صورت پذیرد.

در این راستا، باشگاه ادبیات پنج سال قبل-در دومین سال تاسیس خود- پروژۀ آرشیو مجازی نشریات گهگاهی را آغاز کرد و تاکنون نسخۀ پی دی اف نشریات زیر را روی وب منتشر کرده و مجموعه‌های دیگری را در دست آماده سازی و انتشار دارد.

برای نیل به این هدف، نیاز به کمک‌های مادی و معنوی شما داریم. هموندان عزیز می توانند با اهدای کمک‌های مالی یا شماره‌هایی از نشریات کمیاب در تکمیل این پروژه سهیم شوند. دوستانی که توانایی یاری رسانی به باشگاه را دارند، می توانند برای هماهنگی بیشتر با من تماس بگیرند. پیشاپیش مراتب سپاس گزاری خود را از لطف و توجه هموندان عزیز به این مهم اعلام می کنم.

روز و روزگار بر همگی تان خوش باد

پانوشت‌ها:

-1http://iranianlibrary.org.uk/persian/

۲- در بیست سالگى آرشیو اسناد و پژوهش‌هاى ایران در برلن- گفتگوى ناصر مهاجر با مهران پاینده، رضا یگانه و عباس خداقلی

http://asre-nou.net/php/view.php?objnr=20820

---

عناوینی که منتشر کرده ایم:

افسانه

در گسترۀ ادبیات داستانی، به کوشش داریوش کارگر

https://goo.gl/Bjpg6a

اندیشه

نشریه تئوریک مارکسیستی

https://goo.gl/p3sqeR

اندیشۀ آزاد/فصل‌نامۀ کانون نویسندگان ایران، دوره سوم

https://goo.gl/rpVjh8

اندیشۀ آزاد

نشریۀ کانون نویسندگان ایران

دورۀ جدید که از سه شنبه ۳۰ بهمن م۱۳۵۸ تا ۱۵ خرداد ۱۳۵۹ در شش شماره منتشر شد.

در این نشریه کمیاب و مهم، مطالبی از نعمت میرزا زاده، محسن یلفانی، محمدعلی سپانلو، نسیم خاکسار، احمد کسیلا، اسماعیل خوئی، میرزا آقا عسگری، محمد محمدعلی، فرامرز طالبی، رضا براهنی، محمد مختاری، امین الله رضایی، سعید سلطان پور، م. آزاد، کبری سعیدی، رسول قاسم پور، عمران صلاحی، امیرحسین چهل تن، بهروز تاج ور، فریدون فریاد، باقر مومنی، اصغر واقدی، محمدعلی شاکری یکتا، حمیدرضا رحیمی، سیروس نیرو، خسرو شاکری، بزرگ پورجعفر، غلامحسین ساعدی، حمید سمندریان، مهرداد بهار، منصوره‌هاشمی، سیمین بهبهانی، عظیم خلیلی، جمشید چالنگی، غفار حسینی، داریوش رادپور، عاطفه گرگین، محسن میهن دوست، آیدا آوانسیان، محمود پرویزی، باقر پرهام، الیاس خدر، زهرا خدیوی، جلال خسروشاهی، نجف دریابندری، عباس صادقی، غلام حسین فرشادی، حسن فدائی، یوسف قریب، مسعود میناوی، ع. ال. احسانی، اسماعیل جمشیدی، اکبر رادی، سهراب سپهری، شمس اسحاق، سیدعلی صالحی، احمد کریمی حکاک، حشمت الله کامرانی، جلال الدین ملکشاه، علی مدرس نراقی، اکبر سردوزامی، قاضی ربیحاوی، علیرضا افشارنیا، هوشنگ گلشیری، علی اکبر اکبری، سیاوش مطهری و محمد مهدی مصلحی منتشر شده است.

https://goo.gl/1I6pCt

بوطیقای نو

(به کوشش منصور کوشان)

https://goo.gl/ZvUkNS

مطلب اختصاصی که کوشان برای بازنشر این نشریه برایمان نوشت

http://www.mediafire.com/?m48pjk26jz3bf82

جُنگ سحر

https://goo.gl/OvcWx8

 جُنگ فلک افلاک

https://goo.gl/TZsISB

 جُنگ مس، مجموعه مقالات در ادبیات و هنر

https://goo.gl/F1Rc0n

 جُنگ هنر و ادب امروز

زیر نظر حسین رازی

دفتر اول زمستان ۱۳۳۴

دفتر دوم بهار ۱۳۳۵

تخستین جنگ و پیشروترین نشریه دهه سی “جنگ هنر و ادب امروز” است. در این نشریه معرفی هنر و ادب پیشرو جهان به شکلی گسترده آغاز می‌شود اما به سبب عمر کوتاه نشریه ادامه نمی یابد. برخی از نامداران شعر و ترجمه امروز با این جنگ همکاری می‌کنند و بعدها پله‌های تعالی را پشت سر می نهند.

در نحستین شماره “جنگ” یادداشت کوتاهی به چاپ رسیده است که سطرهایی از آن را اینجا نقل می کنیم :

” … نشر مجموعه ما، از اصل به خاطر به وجود آوردن ارتباطی وسیع و همه جانبه، میان جملگی آنهایی است که دلباخته هنری اصیل و برگزیده اند. اگر چند نفری که گرد هم بوده ایم، در این دفتر نوشته هایی از آن خویش را جمع کرده ایم، دلیل بر آن نخواهد بود که در آتیه نیز به همین روال باشد. جنگ ما، مجموعه نوشته ها و شعرها و اثرهای همه هنرمندان و هنر دوستان دیار ماست …

“جنگ هنر و ادب امروز” در دو دفتر و ۲۸۴ صفحه به قطع رقعی و با امتیاز “سنگر خاور” منتشر شده است. این جنگ هنوز، پس از گذشت چند دهه، یکی از جنگ‌های پربار و خواندنی است.

https://goo.gl/vxdsie

 دفترهای روزن

ناشر: انتشارات روزن

1. دفتر اول زمستان ۱۳۴۶
2. دفتر دوم بهار و تابستان ۱۳۴۷
3. دفتر سوم زمستان ۱۳۴۷

“دفترهای روزن”، از انتشارات روزن، از گاهنامه‌های پربار و پیشرو دهۀ چهل است. انتشارات روزن ناشر فعالی بود که کتاب‌های خوبی منتشر می کرد و گاهی در گالری/کتابفروشی روزن شب شعر و نمایشگاه نقاشی نیز ترتیب می داد، اما این ناشر نیز پس از انتشار چند کتاب مثل انتشارات طرفه و جوانه بی سر و صدا تعطیل شد.

نخستین دفتر از دفترهای روزن، که ویژۀ شعر، نقاشی، قصه و گزارش کتاب است، با یکی از تابلوهای رنگ روغنی سهراب سپهری آغاز می شود.

این دفتر در سه بخش تنظیم شده است: بخش اول شعر، بخش دوم نقاشی و بخش سوم قصه و گزارش کتاب.

دفتر دوم دفترهای روزن پربارتر و خواندنی تر از دفتر اول است. مطالب این دفتر در چهار بخش تنظیم شده است: بخش قصه، بخش تآتر، بخش شعر و بخش نقد و بررسی.

این دفتر زیر نظر احمدرضا احمدی منتشر شده است.

دفتر سوم در سه بخش تنظیم شده است: قصه، شعر و طرح.

در بخش قصه تکه ای از کتاب “زیر پوست” ابراهیم گلستان، صفحاتی از “پژوهشی سترگ و نو…” عباس نعلبندیان، داستان‌هایی از مهشید امیرشاهی، ناصر تقوایی، علیمراد فدایی نیا و فصلی از “عیش مدام” نوشتۀ ارنست همینگوی ترجمۀ محمود جزایری و ناصر تقوایی به چاپ رسیده است.

بخش شعر، شامل شعرهایی است از یدالله رویایی، فرخ تمیمی، احمدرضا احمدی، بهرام اردبیلی، پرویز اسلامپور، محمود شجاعی، خوان رامون خیمه نز(ترجمۀ ابراهیم گلستان)، پیر دوماسو(ترجمۀ یدالله رویایی) و …

در بخش طرح، طرحی از بهمن محصص به چاپ رسیده است.

“دفترهای روزن” در سه دفتر و ۴۳۶ صفحه به قطع وزیری منتشر شده و یکی از پربارترین و خواندنی ترین جنگ‌های دهۀ چهل است.

https://goo.gl/xZhABi

سینماتوگراف

ماهنامه سینمایی، دانشجویی دانشگاه هنر

https://goo.gl/qggKuT

سینمای نوین

به کوشش شهروز جویانی و مطالبی از احمد امینی، احمد کامیابی، ایرج کریمی، جهانبخش نورایی، حسن سیفی، شهریار بهترین، قاسم روبین، مجید مصطفوی، مسعود مدنی، ناصر زراعتی، وازریک درساهاکیان و … در شش دفتر به قطع پالتویی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴ منتشر شده بود.

https://goo.gl/Fc54N2

صحنه معاصر

ناشر انجمن تئاتر ایران

دفتر اول، اسفند ۱۳۵۹

فهرست:

• سخنی با شما/ناشر
• سندیکا و ما/گفتگو با محمود دولت آبادی(دبیر سندیکا)
• تئاتر در جهانی که دگرگون می شود/تدوز لُمنیتسکی/ترجمۀ ماندانا بنی اعتماد
• عرصه‌های جدید هنر تئاتر/گفتگو با اوتو تاوسیگ
• هنر عروسک/بیل برد/مترجم جواد ذولفقاری
• کوسه گردی/محمد میرشکرایی

دفتر دوم، فروردین ۱۳۶۰

فهرست:

• به مناسبت روز جهانی تئاتر/ناشر
• فستیوال تئاتر انقلاب”همگام با مبارزات ضدامپریالیستی مردم ایران”//گزارش و بررسی
• اولدوز و کلاغ‌ها و عروسک سخنگو(نقد و بررسی)/حسن ملکی
• عرصه‌های جدید هنر تئاتر(گفتگو با آرین موشکین)/ترجمۀ ماندانا بنی اعتماد
• هنر عروسک(تصویری از ماسک)/بیل برد/ترجمۀ جواد ذولفقاری
• پایگاه اجتماعی نمایش‌های عامیانه در مازندران و گیلان/محمد میرشکرایی

دفتر سوم، اردیبشت ۱۳۶۰

فهرست:

• فریب توده‌ها/ناشر
• تئاتر و انقلاب(گروه تئاتر اسکامبری، دستاورد انقلاب کوبا)/سرجیو کور یه ری/ترجمۀ فریده کاووسی
• نگاهی به نمایش عروسک‌ها نوشته بهرام وطن پرست، به کارگردانی مرتضی عقیلی و بهروز به نژاد(نقد و بررسی)/رسول نجفیان
• مارکس و انگلس:دربارۀ ادبیات و هنر/ب. کریلوف/ترجمۀ بهمن
• عرصه‌های جدید هنر تئاتر(گفتگو با هنرمندان تئاتر سولی)/ترجمۀ ماندانا بنی اعتماد
• نقدی بر اجرای “۱۷۸۹”- انقلاب فرانسه از دیدم مردم/آرتورو لازاری/ ترجمۀ ماندانا بنی اعتماد
• هنر عروسک(میراث شرق)/بیل برد/ترجمۀ جواد ذولفقاری
• پایگاه اجتماعی نمایش‌های عامیانه در مازندارن و گیلان/محمد میرشکرایی

https://goo.gl/E5tsq8

فرهنگ نوین

https://goo.gl/pUXm4h

فرهنگ نوین، ویژه نامه کرامت دانشیان

https://goo.gl/R2ml2I

کتاب الفبا

زیر نظر دکتر غلامحسین ساعدی

ناشر: موسسۀ انتشارات امیر کبیر

1. کتاب اول تابستان ۱۳۵۲
2. کتاب دوم پاییز ۱۳۵۲
3. کتاب سوم زمستان ۱۳۵۲
4. کتاب چهارم تابستان ۱۳۵۳
5. کتاب پنجم زمستان ۱۳۵۳
6. کتاب ششم تابستان ۱۳۵۶

“کتاب الفبا” از جُنگ‌های پربار و خواندنی دهۀ پنجاه است. مقالات و داستان‌های این جنگ به قلم بهترین نویسندگان معاصر است. برخی از مقالات تحقیقی کتاب الفبا فشردۀ سال‌ها مطالعۀ نویسندگانی است که در راه تعالی فرهنگ ایران کوشیده اند و انچه را که آموخته اند به صورت کتاب یا مقاله ارایه داده اند.

کتاب الفبا در ۶ دفتر و ۱۳۷۶ صفحه منتشر شده است. در آغاز هر دفتر یک تابلوی رنگی، معمولاً مینیاتور، به چاپ رسیده است و نیز طرح‌های ابراهیم حقیقی زینت بخش صفحات داخلی تمامی شماره‌های کتاب الفبا است.

در کتاب الفبا حتی یک قطعه شعر به چاپ نرسیده است. با توجه به اینکه اکثر جُنگ‌ها و فصلنامه‌های دهۀ چهل و پنجاه بخشی از نشریه را به شعر اختصاص می داده اند، روی خوش نشان ندادن کتاب الفبا به شعر کمی عجیب به نظر می رسد. در عوض مقالات و داستان‌هایی که در کتاب الفبا به چاپ رسیده از میان بهترین مطالب انتخاب شده است.

کتاب الفبا جُنگی خواندنی و پربار به ویژۀ در زمینۀ فلسفه و اسطوره و علم کلام و مباحث نقد ادبی است. الفبا قرار بود فصلنامه باشد، ولی با بازداشت ساعدی در خردادماه ۱۳۵۳ در انتشار آن وقفه ایجاد شد. در اردیبهشت ۱۳۵۴ ساعدی از زندان آزاد شد. اما انتشار ششمین و آخرین شماره آن دو سال بعد صورت گرفت.

بعد از دگرگونی‌های وسیع سال ۱۳۵۷، ساعدی که در صف مخالفان دیکتاتوری مذهبی درآمده بود، مدتی زندگی مخفی پیشه کرد و سرانجام در اردیبهشت ۱۳۶۱ از ایران خارج شد. تابستان همین سال طی فراخوانی اعلام کرد که دوره جدید الفبا به شکل فصلنامه در پاریس منتشر خواهد شد. دوره دوم الفبا که اولین شمارۀ آن در زمستان ۱۳۶۱ انتشار یافت، پس از انتشار شش شماره زیر نظر ساعدی، در سال ۱۳۶۴ با مرگ وی متوقف شد. هفتمین و آخرین شماره الفبای در تبعید پس از مرگ وی و به یاد وی انتشار یافت.

https://goo.gl/Ax6Ayh

کتاب الفبا- چاپ پاریس

زیر نظر دکتر غلامحسین ساعدی

1. کتاب اول زمستان ۱۳۶۱
2. کتاب دوم بهار ۱۳۶۲
3. کتاب سوم تابستان ۱۳۶۲
4. کتاب چهارم پاییز ۱۳۶۲
5. کتاب پنجم زمستان ۱۳۶۳
6. کتاب ششم پاییز ۱۳۶۴
7. کتاب هفتم پاییز ۱۳۶۵

https://goo.gl/Cj4Ijp

کتاب امروز

چند گفتار در زمینۀ تألیف و ترجمه و نشر

ناشر: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی

دورۀ اوّل

1. دفتر اوّل مهر ۱۳۵۰
2. دفتر دوّم اسفند ۱۳۵۰
3. دفتر سوّم خرداد ۱۳۵۱
4. دفتر چهارم پاییز ۱۳۵۱
5. دفتر پنجم بهار ۱۳۵۲
6. دفتر ششم پاییز ۱۳۵۲

دورۀ دوم

1. دفتر اوّل بهار ۱۳۵۳
2. دفتر دوّم زمستان ۱۳۵۳

«کتاب امروز» یکی از بهترین نشریه‌ها در زمینۀ تألیف و ترجمه و نشر است. گروهی از مترجمان و ویراستاران و مؤلفان نامدار از همکاران این نشریه‌اند.

مطالب هر شماره از دفترهای «کتاب امروز» شامل گفتگو، نقد و نظر، مقاله، کتاب‌شناسی و … است.

نخستین مطلب دفتر اول گفتگو با محمّد قاضی است. حسن مرندی، ابوالحسن نجفی، جهانگیر افکاری، نجف دریابندری و کریم امامی در این گفتگو حضور دارند. گفتگو دربارۀ ترجمۀ «دُن کیشوت» است، امّا از مسائل دیگر از جمله شعر معاصر نیز سخن به میان می‌آید.

در یادداشت آغاز گفتگو آمده است: «محمّد قاضی یکی از پُرکارترین و معروف‌ترین مترجمان معاصر است. اکنون بیش از سی سال از انتشار نخستین ترجمۀ قاضی می‌گذرد، و با این حال قاضی با شور و پشتکار یک جوان تازه‌نفس سرگرم کار است.

آثار فراوانی که محمّد قاضی از فرانسه به فارسی درآورده ممکن است ارزش‌های متفاوت داشته باشند: امّا همۀ آن‌ها از حیث بافت محکم زبان، وسعت گنجینۀ لغات و ترکیبات کاملاً ممتاز هستند. در میان این آثار، و بلکه در میان همۀ آثاری که در عصر جدید به فارسی درآمده‌اند، «دُن کیشوت» اثر کلاسیک سروانتس مقام بلندی دارد …»

از دیگر مطالب این دفتر، «خشم و هیاهوی ویلیام فاکنر» اثر ابوالحسن نجفی، «دربارۀ خشم و هیاهو – زمان در نظر فاکنر» از ژان پل سارتر ترجمۀ ابوالحسن نجفی، معرفی کتاب « از صبا تا نیما» و آشنایی با نویسندۀ این کتاب، «تحول محتوای کتاب در ایران» از دکتر هوشنگ ابرامی، نقد ضیاء موحد بر کتاب «صور خیال در شعر فارسی»، نقد جهانگیر افکاری بر کتاب «صومعۀ پارم»، «کتاب در جهان» و … را می‌توان نام بُرد.

نخستین مطلب دفتر دوّم گفتگو با حمید عنایت است.

در یادداشت آغاز گفتگو آمده است: «یکی از مسائل دشوار فرهنگ ایرانی، که گذشت زمان کمکی به حل آن نخواهد کرد، این است که رشته‌های ارتباط آن با گذشتۀ هزار هزارساله‌اش رفته رفته دارد قطع می‌شود؛ به این معنی که هرچه پیش‌تر می‌رویم، از میان نمایندگان و شارحان فرهنگ ایران عدّۀ کسانی که به معارف قدیم ایران علاقه و آشنایی کافی داشته باشند کم‌تر می‌شود. اگر اشکال کار دانشمندان نسل پیرتر در این بود که از فرهنگ مغرب زمین سر در نمی‌آوردند و برابر آن خود را گیج می‌دیدند، در مورد نسل جوان اشکال کار در این است که بیش‌تر نمایندگان روشنفکران از معارف قدیم بیگانه‌اند. دکتر حمید عنایت در این میان یکی از موارد استثناء است. عنایت دانشمندی است که هم با مبانی معارف قدیم آشنایی کافی دارد، و هم با محیط فرهنگ غربی. ترجمه‌های او از متون فلسفی غرب و مقالات او در باب فلسفۀ سیاسی و اجتماعی شواهدی است بر این وضع استثنائی او …»

در این گفتگو از ورزیدگی و توانایی زبان فارسی برای بیان مفاهیم فلسفی، مکاتب فلسفی نو، روشنفکران ایران و دیدشان دربارۀ فلسفه‌های غرب و … سخن به میان می‌آید.

«عقده‌های «بچّۀ تخس» جامعۀ آلمان» (دربارۀ‌هاینریش بُل و آثارش) از دکتر فرامرز بهزاد، نقد ضیاء موحد بر کتاب «شاعران در زمانۀ عسرت»، «چشمۀ جوشان ابهام» (دربارۀ «صومعه پارم») از هرمز شهدادی، بخشی از کتاب «از صبا تا نیما» نوشتۀ یحیی آرین‌پور، «موانع توسعۀ صنعت چاپ کتاب در قارۀ آسیا» از رابرت بی. مک‌کین ترجمۀ احمد میرعلائی، «کتاب در ایران» از ک. تابنده، «کتاب در جهان» از ح.م. گوینده و «کتاب‌های نو» از دیگر مطالب این دفتر است.

گفتگو با کریم کشاورز نخستین مطلب دفتر سوّم است.

در بخشی از مقدّمۀ این گفتگو آمده است: «… کریم کشاورز مردی است دارای عالی‌ترین صفات و سجایا: مردی است دانشمند و کاری، با خلقی شوخ و مهربان، و طبعی منیع و نجیب…»

در این گفتگو که عنایت‌الله رضا، مهرداد بهار، احمد سمیعی، محمّدرضا حکیمی و کریم امامی حضور دارند، دربارۀ ضبط اسامی جغرافیایی یا اعلام تاریخ باستان، تاریخ، تئاتر گیلان و انجمن «امید ترقی»، هدایت و نیما و … سخن به میان می‌آید.

از دیگر مطالب این دفتر، نقد محمّدرضا شفیعی کدکنی بر کتاب «از صبا تا نیما»، نقد حسن مرندی بر کتاب «پاسخ به ایوب»، نقد جلیل دوست‌خواه بر «سوگ سیاوش»، نقد جهانگیر افکاری بر کتاب‌های «بحث کوتاهی دربارۀ صادق هدایت و آثارش» و «کتاب صادق هدایت»، نقد هرمز شهدادی بر کتاب «کریستین و کید»، «گوشه‌ای از روان‌شناسی الهام» (نقدی بر کتاب «تحلیل ذهن» اثر برتراند راسل) نوشتۀ هربرت رید ترجمۀ نجف دریابندری، بخشی از کتاب «بهار و ادب فارسی»، «کتاب در ایران»، «کتاب در جهان» و «کتاب‌شناسی» را می‌توان نام بُرد.

سرآغاز دفتر چهارم گفتگو با شاهرخ مسکوب است.

در این گفتگو که با مهرداد بهار، ناصر پاکدامن، امیرحسین جهانبگلو، داریوش شایگان و محمّدرضا شفیعی کدکنی حضور دارند، دربارۀ تراژدی یونانی و اساطیر ایرانی، «کاست» و مبارزۀ طبقاتی، «شاهنامه» و تحقیقات اخیر، افسانه‌ها و زندگی مردم، روشنفکران و زندگی افسانه‌ها، خودآگاهی و ناخودآگاهی، تفسیر افسانه‌ها، تحول افسانه‌ها، تغییر شکل افسانه‌ها، پیدایش حماسه، بازسازی اساطیر، اساطیر ماقبل آریایی، تحلیل «ساختی» و «تطبیقی» و … سخن به میان می‌آید.

در یادداشت آغاز گفتگو می‌خوانیم: «نخستین‌بار است که شاهرخ مسکوب نویسندۀ «مقدّمه‌ای بر رستم و اسفندیار» و «سوگ سیاوش» برای مصاحبه‌ای حاضر می‌شود، زیرا مردی است منزوی، فروتن، بی‌اعتنا به شهرت و پای‌بند صداقت اندیشه و شرافت قلم که همیشه با سرسختی خود را از جنجال‌های ادبی و مطبوعاتی برکنار داشته است.

«مقدّمه‌ای بر رستم و اسفندیار» مسکوب سرآغازی درخشان در کار تحقیق ادبی و پایه‌گذار شیوه‌ای نو در بررسی ادبیات کهن ایران بود. مسکوب پس از نوشتن این کتاب سکوتی طولانی داشت، شاید این دوران را برای تأملی عمیق‌تر در «شاهنامه» لازم می‌شمرد. کتاب دوّم او به نام «سوگ سیاوش، در مرگ و رستاخیز» حاصل این تأمل و تحقیق است. این کتاب با چنان استقبالی روبه‌رو شده است که در مدّتی کوتاه به چاپ دوّم رسیده است. نقدهای دیگر مسکوب، خاصه بر آثار نمایشی یونان قدیم – سوفوکل و آشیل – به شناساندن آثار این نویسندگان کمک کرده‌است. مسکوب مترجم قابلی است: «خوشه‌های خشم»، «آنتیگن» و «ادیپ شهریار» از بهترین ترجمه‌های ربع قرن اخیر است …»

نقد حمید عنایت بر «اسلام در ایران»، نقد شائول بخاش بر «اندیشه‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده»، نقد عبدالحسین زرّین‌کوب بر «از صبا تا نیما»، نقد هرمز شهدادی بر «از آن سوی دیوار»، «بعل زبوب» (نقدی بر خداوندگار مگس‌ها) نوشتۀ ساموئل‌هاینز ترجمۀ احمد میرعلائی ، بخشی از کتاب «خواب‌گردها» نوشتۀ آرتور کوستلر ترجمۀ منوچهر روحانی، «در سوگ یک گام» از بهمن فرسی، «کتاب در ایران»، «کتاب در جهان»، «کتاب‌های نو» و … از دیگر مطالب این دفتر است.

نخستین مطلب دفتر پنجم گفتگو با محمّد پروین گنابادی است.

در این گفتگو که عبدالحسین زرّین‌کوب، عبدالمحمّد آیتی، محمّدرضا حکیمی و احمد سمیعی حضور دارند، دربارۀ لغت و دستور، همکاری با استاد دهخدا، خاطرات استاد از ادیب نیشابوری و … سخن به میان می‌آید.

در آغاز این گفتگو می‌خوانیم: «محمّد پروین گنابادی، در زمانی که طلبۀ جوانی بود و حجرۀ ادیب نیشابوری را در مشهد آب و جارو می‌کرد، تا به امروز که دانشمندی سال‌خورده است و در خانۀ خویش در تهران سرگرم تحقیق و تألیف است، همواره خدمت‌گزار صدیق زبان و ادب فارسی بوده است. معلّم قدیمی زبانِ فارسی و نمایندۀ سبزوار در دورۀ چهاردهم مجلس شورای ملّی و همکار علّامه دهخدا در تهیه و تنظیم «لغتنامه» و صاحب تألیفات و مقالات متعدّد در زمینۀ لغت و دستور فارسی، اکنون سال‌هاست که با مؤسسات فرهنگی مانند بنیاد فرهنگ ایران و لغت نامۀ دهخدا و انتشارات دانشگاه همکاری دارد. آقای گنابادی علاوه بر کار تحقیق و تألیف، همیشه به کار ترجمه نیز علاقه‌مند بوده است. و ترجمۀ او از متن عربی «مقدّمۀ ابن خلدون» که به وسیلۀ بنگاه ترجمه و نشر کتاب انتشار یافت، چه از نظر دقت و اعتبار و شیوایی زبان، و چه از حواشی محققانۀ مترجم، از بهترین نمونه‌های ترجمه به زبان فارسی است…»

از دیگر مطالب این دفتر، نقد احمد سمیعی بر کتاب «شعر نو از آغاز تا امروز»، نقد غلامعلی حدادعادل بر کتاب «علم و تمدّن در اسلام»، نقد پرویز منصوری بر کتاب «مردان موسیقی»، نقد دکتر عظیم وهاب‌زاده و دکتر حسن مرندی بر کتاب «درست و نادرست در روان‌شناسی»، نقد هرمز میلانیان بر کتاب «زبان و زبان‌شناسی»، بخشی از کتاب «معنی هنر» نوشتۀ هربرت رید ترجمۀ نجف دریابندری، بخشی از کتاب «سقوط» اثر آلبر کامو ترجمۀ شورانگیز فرخ، «بازاری در انتظار رونق – چشم‌انداز صنعت نشر کتاب در ایران» از شائول بخاش، «از راپاوند و فنّ شاعری» از ح.م. گوینده و ضیاء موحد، «کتاب در ایران»، «کتاب در جهان» و «از کتاب‌های نو» را می‌توان نام بُرد.

سرآغاز دفتر ششم گفتگو با مجتبی مینوی است.

در این گفتگو که ایرج افشار، دکتر محمّدرضا شفیعی کدکنی و نمایندۀ «کتاب امروز» (نجف دریابندری) حضور دارند، دربارۀ اغلاط مشهور، تصحیح شاهنامه، تصحیح حافظ، دربارۀ کارهایی که دربارۀ شاهنامه صورت گرفته، خاطرات استاد از هدایت و نیما و … سخن به میان می‌آید.

نقد فرشته نورائی بر کتاب «اندیشۀ ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالار»، نقد شائول بخاش بر کتاب «نامه‌هایی از تبریز»، نقد سروش صحت بر کتاب «سقوط»، نقد مجید تهرانیان بر کتاب «نفت ما و مسائل حقوقی آن»، نقد علی اشرف صادقی بر کتاب «واژه‌نامۀ سنگسری»، «چهرۀ بی‌فروغ داستان‌نویسی» از مالکوم کاولی ترجمۀ احمد میرعلائی، «نویسندۀ منتشر» از هرمز شهدادی، «بحثی دربارۀ صرف فعل در زبان علمی فارسی» از محمّد حیدری ملایری، بخشی از کتاب «گیلان در جنبش مشروطیت» نوشتۀ ابراهیم فخرائی، بخشی از کتاب «مسیر طالبی» به کوشش حسین خدیوجم، «کتاب در ایران»، «کتاب در جهان» و «از کتاب‌‌های نو» از دیگر مطالب این دفتر است.

دورۀ اول «کتاب امروز» با این دفتر به پایان می‌رسد.

خط مشی «کتاب امروز» در دورۀ دوّم تغییر نمی‌کند و نشریه به روال دورۀ اوّل راهش را ادامه می‌دهد.

نخستین مطلب دفتر اوّل دورۀ دوّم گفتگو با دکتر محمود بهزاد است.

در این گفتگو که هوشنگ دولت‌آبادی، نجف دریابندری، محمّد حیدری ملایری، حسن مرندی و غلامعلی حدّادعادل حضور دارند، دربارۀ زیست‌شناسی امروز بحث می‌شود.

در مقدّمۀ گفتگو امده است: «از دکتر محمود بهزاد، که ماه گذشته وارد شصتمین سال زندگی خود شد، تاکنون پنجاه و دو کتاب – از تألیفات و ترجمه – منتشر شده است. همۀ این آثار مربوط به شاخه‌های گوناگون علوم طبیعی است. همچنین دکتر بهزاد بیش از چهل سال در مدارس کشور علوم طبیعی تدریس کرده است. بدین ترتیب همۀ کسانی که در این کشور با علوم طبیعی سر و کار دارند به نحوی، مرهون کار و کوشش دکتر بهزاد هستند. در سطور زیر، این معلّم و نویسنده و مترجم دانشور و سخت‌کوش با چند تن از دوستان و علاقه‌مندان آثارش دربارۀ زندگی و تجربیات و نظریاتش سخن می‌گوید …»

گفتگو با مجتبی مینوی، در دفتر ششم، – همان‌طور که انتظار می‌رفت – مسبب رنجش چند تن شد. در جواب «پژوهش‌گر ستیهنده» عنوانی است برای دو نامه از شاهرخ مسکوب و محمّدعلی اسلامی، و نامۀ مفصلی به امضای علی همدانی خطاب به «گردانندگان کتاب امروز» تحت عنوان «یک نامه در حاشیۀ یک گفتگو»، چاپ شده در مجلۀ «نگین»، که قسمتی از آن در این دفتر نقل شده است.

از دیگر مطالب مهم این دفتر نقد دکتر محمّدجعفر محجوب و علی رواقی بر کتاب «پیشاهنگان شعر پارسی»، نقد فرشته نورائی بر کتاب «گیلان در جنبش مشروطیت»، نقد هرمز شهدادی بر کتاب‌های «خداحافظ گاری کوپر» و «پرندگان می‌روند و در پرو می‌میرند»، نقد فرامرز قائم مقامی بر کتاب «قالی بولوردی»، نقد عظیم وهاب‌زاده و حسن مرندی بر کتاب «حیات: طبیعت، منشأ و تکامل آن»، «آیا هگل فیلسوف بزرگی بود؟» ترجمۀ مهرداد رهسپار، «میان بودن و نبودن» از ابوالحسن نجفی، بخشی از مقدّمۀ کتاب «گزیدۀ غزلیات شمس»، «کتاب در جهان»، «کتاب در ایران»، معرفی ابراهیم فخرائی و «از کتاب‌های نو» را می‌توان نام بُرد.

سرآغاز دفتر دوّم دورۀ دوّم گفتگو با فؤاد روحانی است.

در این گفتگو که نجف دریابندری، مجید تهرانیان، بیژن جلالی و عظیم وهاب‌زاده حضور دارند، دربارۀ تاریخ ملّی شدن صنعت نفت، روش علمی یونگ، حقایق روانی، حقیقت و افسانه، افکار یونگ و عرفان ایرانی، موسیقی و … سخن به میان می‌آید.

در مقدّمۀ گفتگو آمده است: «فؤاد روحانی که مردی است درس خوانده و با فرهنگ؛ سال‌ها در صنعت نفت به کارهای اداری و حقوقی سرگرم بود تا آنکه نزدیک بیست سال پیش با ترجمۀ «جمهور» افلاطون قدم به میدان فلسفه و ادب گذاشت و با همان اثر نخستین نشان داد که غیبت او از این میدان تا چه اندازه مایۀ غین بوده است. از آن پس خوانندگان فارسی زبان به آثار متعددی از آقای روحانی دسترسی یافته‌اند. مهمترین اثر روحانی «تاریخ ملّی شدن صنعت نفت ایران» است که سال پیش انتشار یافت و هنوز موضوع بحث محافل اجتماعی و فرهنگی است …»

نقد نجف دریابندری بر کتاب «آتشی بر مزاری بیدار»، نقد هرمز شهدادی بر چهار کتاب ترجمه شده از اینیاتیسو سیلونه، نقد حمید عنایت بر کتاب «شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان»، نقد مجید تهرانیان بر سه کتاب تألیف و ترجمه دربارۀ نفت، نقد غلام‌رضا ارژنگ بر کتاب «دستور زبان فارسی»، نظر اجمالی به چند کتاب، «در باب ترجمۀ «عام‌فهم و خاص‌پسند» حاجی بابا» از کریم امامی، بخشی از کتاب «هفت چهره از شاعران معاصر ایتالیا»، «کتاب در جهان»، «کتاب در ایران»، معرفی خان‌بابا مشار و «از کتاب‌های نو» از دیگر مطالب این دفتر است.

«کتاب امروز» در ۸ دفتر و ۴۶۲ صفحه به قطع ۲۸در۲۱ با چاپ و صفحه‌آرایی خوب منتشر شده است.

این شیوه که هر دفتر با گفتگویی آغاز شود، نخستین بار از «کتاب امروز» شروع شد و بعدها نشریه‌هایی از آن تقلید کردند.

گفتگوهای «کتاب امروز» نه تنها نشانۀ قدرشناسی از بهترین مترجمان و مؤلفان و محققان این کشور است، بلکه به جهت وسعت معلومات شرکت کنندگان در بحث، بسیار آموزنده و خواندنی است.

از جمله بخش‌های بسیار خوب «کتاب امروز» نقد کتاب‌های تازه انتشار یافته است. در این بخش صاحب‌نظران و نویسندگان نامدار کتاب‌های مربوط به تخصص خود را نقد و بررسی می‌کنند. مقالاتی در زمینۀ تألیف و ترجمه و نشر، کتاب‌شناسی کتاب‌های تازه نیز بر غنای «کتاب امروز» می‌افزاید.

در دفترهای دورۀ اوّل چنین به نظر می‌رسید که «کتاب امروز» زیر نظر گروهی از نویسندگان و مترجمان منتشر می‌شود، امّا در دفتر هشتم قید شده است که گرد آورندۀ «کتاب امروز» کریم امامی است.

به هر حال، «کتاب امروز» نمونۀ بسیار خوبی است برای کسانی که بخواهند نشریۀ ویژۀ کتاب منتشر کنند

https://goo.gl/B7TtvP

کتاب به نگار

https://goo.gl/k4X3TT

کتاب جدید

https://goo.gl/qnd0VC

کتاب جمعه

https://goo.gl/66ekfp

کتاب روز

زیر نظر ناصر رحمانی نژاد

ناشر: انتشارات روز

1. کتاب اول شهریور ۱۳۴۷
2. کتاب دوم آبان ۱۳۴۷
3. کتاب سوم اردیبهشت ۱۳۴۸

“کتاب روز” بیشتر به تئاتر می پردازد و مباحث مربوط به تئاتر را پیش می کشد و نیز نمایشنامه‌های ایرانی و خارجی را به چاپ می رساند.

سرمقالۀ کتاب اول مطلبی است تحت عنوان “نظری بر نقد تئاتر” نوشته ا. وی. کوتون رئیس هیئت منتقدین “دیلی تلگراف” در زمینۀ تئاتر و باله به ترجمۀ یوسف بابایو و پرویز خضرائی.

“نامه ای به استانیسلاوسکی” از اوگنی واختانگوف ترجمۀ فیروز بروشکی، “دو بخش از دو کتاب” (درباره استانیسلاوسکی) از‌هارولد کلورمن ترجمۀ ک. خسروی، “جستجوی بی پایان ژید…” از توماس مان ترجمۀ رحیم اصغرزاده، “مصاحبه با آندره بلوک” ترجمۀ ژن رمضانی، نقد و معرفی “آسیا و استیلای باختر”، “آوازهای پشت برگ‌ها”، “دفترهای روزن”، نمایشنامۀ تک پرده ای “کارمندهای روز جمعه” نوشتۀ محسن یلفانی و چند کاریکاتور از محسن میردامادی از دیگر مطالب این دفتر است.

سرمقالۀ دفتر دم تحت عنوان “اعتقادت یک منتقد” توشتۀ‌هارولد کلورمن ترجمۀ گارکین آریکیان است.

“نمایش نگاری کارگردان” نوشتۀ م. رخلس ترجمۀ مهین اسکوئی مقاله ای است که بخشی از آن در این دفتر و بخشی در دفتر سوم به چاپ رسیده اما همچنان ناتمام مانده است.

“برتولت برشت/آیا یک نمایشنامه نویس مارکسیست است؟” از لاورنس ریان ترجمۀ م. ع. عموئی، “پایگاه‌های متقابل فرهنگ ملی و مبارزۀ آزادی بخش” از فرانتس فانون ترجمۀ علی طه، “هنر و رشد کامل فرد” ترجمۀ بزرگ امید که بخشی از آن در این دفتر و بخشی در دفتر سوم به چاپ رسیده است، شعرهایی از سعید سلطان پور، فرهنگ؛ نقد سید جواد طباطبائی بر کتاب “سیر فلسه در ایران”، نقدی بر نمایشنامه‌های “شهرقصه”، “هرکول و طویلۀ اوجیاس”، “ناقالدی”؛ چند کاریکاتور از اسماعیل خلج، “آناژنسکا امپراتریس بلشویک” نمایشنامه ای از جرج برنارد شاو ترجمۀ محمد نقی علیشاهی و مقدمه ای بر “حادثه در ویشی” از آرتور میلر ترجمۀ رحیم اصغرزاده از دیگر نطالب این دفتر است.

سرمقالۀ دفتر سوم “دربارۀ انتقاد” نوشتۀ ن.ر. مهر است.

“آنتونین آرتو و تئاتر معاصر فرانسه” از ل. رو شامیر ترجمۀ م.ع. عموئی، “نخستین تروپ‌های تئاتری آذربایجان” نوشتۀ جعفر اخگری ترجمۀ صمد بهرنگی، و “واختانگف-کارگردان” نوشتۀ نیکلای گارچاکف ترجمۀ دکتر ناصر صادقی-ژن رمضانی(که ناتمام می ماند)، “سازمان هنرمندان فدراسیون روسیه” از میخائیل تزارف ترجمۀ ت. ب. هرمز، “خشونت، انقلاب و تحول در کشورهای آمریکای لاتین” نوشتۀ جان جراسی ترجمۀ شاهین، دو قطعه از کتاب “چنین گفت زرتشت” ترجمۀ داریوش آشوری-اسماعیل خوئی، شعرهایی از اسماعیل خوئی و جعفر کوش آبادی، داستان کوتاهی از محمد خلیلی، نقد کتاب‌های “زندگی من” و “دایره المعارف فارسی”؛ “۲۷ واگن پر از پنبه” نمایشنامه ای از تنسی ویلیامز ترجمۀ مهران رهگذار و … از دیگر مطالب این دفتر است.

“کتاب روز” در سه دفتر و ۳۵۴ صفحه به قطع وزیری منتشر شده و یکی از جنگ‌های خواندنی در زمینۀ مباحث تئاتر است.

https://goo.gl/98WSMg

کتاب زمان

کتاب زمان بر خلاف بسیاری از جنگ‌ها و نشریات گهگاهی، هر شماره را به یک موضوع اختصاص داده است. از شماره تبث برخی کتاب‌ها یا تاخیر‌های ثبت شده در شناسنامه آنها می توان حدس که این نشریه در فاصلۀ سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۶۴ منتشر شده است.

در یادداشت آغاز کتاب اول تحت عنوان “چه باید خواند” آمده است:” در دنیای امروز که دنیای سرعت است و از لحاظ وقت بسیار فقیر، حکم‌هایی از قبیل«هر کتاب به یک بار خواندن می ارزد» کمتر مورد قبول کسی قرار می گیرد. چرا که ماشین‌های عظیم چاپ نسخه‌های میلیونی رنگارنگ چاپ می زنند و قلمزن‌های بیشمار در هر رشته از علوم و فنون سر برمی کشند و «چیز» می نویسند. و این نوشته‌ها به صورت کالا در دست تاجران کتاب است. اینان با استفاده از آخرین اکتشافات سمعی و بصری در زمینه جلب مشتری فریاد و فغان سر می دهند. و کیست که نداند خواننده در چنگ تبلیغات و جنجال این تاجران و فروشنده‌های حرفه ای چه‌ها که بر سرش نمی آید!

پس چه باید خواند؟ برای خواندن چگونه باید انتخاب کرد؟ نویسندۀ این یادداشت پس از طرح سوال‌هایی می نویسند: “…کتاب زمان در حدود توانایی و امکان کوشش می کند پاسخ‌هایی، در حد مقدور خود، به سوال‌های بالا ارائه دهد و این کار را با معرفی نویسندگانی که معتقد به «فضای هنری» و «ساختمان ذهنی کامل» هستند آغاز می کند.”

نخستین شماره که زیر نظ دکتر مصطفی رحیمی منتشر شده، به امه سه زر نویسنده و شاعر آفریقایی اختصاص دارد. دو شعر از امه سزر ترجمۀ قاسم صنعوی، بخشی از نمایشنامۀ “تراژدی شاه کریستف” ترجمه دکتر منوچهر هزارخانی، تکه‌هایی از کتاب”گفتاری در باب استعمار”، بخشی از نمایشنامۀ “فصلی در کنگو”، تکه‌هایی از کتاب “نژادپرستی و فرهنگ”، “از تئاتر ملتزم تا تئاتر پوچی” نوشتۀ مصطفی رحیمی و فهرست آثار امه سه زر و “امه سه زر در زبان فارسی” از دیگر مطالب این دفتر است.

کتاب دوم که زیر نظ دکتر مصطفی رحیمی منتشر شده، ویژه هنر شاعری است و پس از یادداشت کوتاهی تحت عنوان “صورت و معنی”، با مقالۀ “ارفۀ سیاه” نوشته ژان پل سارتر آغاز می شود. “شعر و سخنوری” از ایمانوئل کانت ترجمۀ اسماعیل خوئی، “چگونه می توان شعر ساخت” از مایاکوفسکی ترجمۀ هومان، “معیار سیاه” از کلارنس میچر ترجمۀ رامین شهروند، “شاعران” از نیچه ترجمۀ بابک، “دربارۀ شاعری”(قطعاتی از کتاب “تولد شعر”) ترجمۀ منوچهر کاشف، “نیاز زمان و شعر امروز” از م. ر، و به عنوان “افزوده” مقالۀ “ادبیات و دنیای گرسنه” (پاسخی به مقالۀ ابوالحسن نجفی چاپ شده رد دفتر هفتم جنگ اصفهان) نوشتۀ مصطفی رحیمی از دیگر مطالب این دفتر است.

کتاب سوم که به همت دکتر غلامحسین ساعدی گرد آمده، ویژه تئاتر است. نخستین مقالۀ این دفتر با عنوان “بیشتر از یک نمایشنامه” بخشی از کتاب “درجستجوی تئاتر” مورخ و تئاترشناس آمریکایی اریک بنتلی است که در آن به آثار پل کلودل-نویسنده و نمایشنامه نویس فرانسوی-اشاره شده است.

“اشاره ای بر تئاتر نو در آمریکا” نوشتۀ چارلز مرویتس ترجمۀ مصطفی قریب، “ژان ژنه و نمایشنامۀ کلفت‌ها” نوشتۀ ژان پل سارتر ترجمۀ محمود کیانوش، “نو بودن در نمایشنامه” نوشتۀ جرج ساترلند فریزر ترجمۀ امیر نیک بخت، “چند نکته که می توان از استانیسلاوسکی آموخت” از برتولت برشت ترجمۀ بهروز دهقانی و … از دیگر مطالب این دفتر است.

کتاب چهارم که ویژه ژان پل سارتر است به همت دکتر مصطفی رحیمی فراهم آمده است. در این شماره پس از انتشار دو مجموعه دربارۀ شاعری و نمایش بار دیگر به معرفی یکی دیگر از نام آوران اندیشه پرداخته شده است.

«نمایشنامه “مگس‌ها” و کارگردانش» از ژآن پل سارتر، “گفتگو با سارتر”، “اندیشۀ فلسفی سارتر” از ژان لاکروآ ترجمۀ باقر پرهام، “از زبان سیمون دوبووار” ترجمۀ دکتر هما جلالی، قسمتی از داستان “دیوار” ترجمۀ صادق هدایت، صحنه ای نمایشنامۀ “روسپی بزرگوار” ترجمۀ ع. ن.، “باتیستا”(از کتاب “جنگ شکر در کوبا”) ترجمۀ جهانگیر افکاری، صفحه ای از کتاب “ادبیات چیست؟” ترجمۀ ابوالحسن نجفی-مصطفی رحیمی، “زندگیو آثار سارتر” و “سارتر در زبان فارسی” از دیگر مطالب این دفتر است.

کتاب پنجم که ویژه برتراند راسل است، زیر نظر دکتر مصطفی رحیمی منتشر شده است.

نخستین مقالۀ این دفتر “زندگی و آثار راسل” نوشتۀ ع. ب. است. از دیگر مطالب این دفتر “فلسفۀ راسل” نوشتۀ ای. ام. بوشنسکی ترجمۀ هومان، “اندیشه‌هایی از برتراند راسل” ترجمۀ اسماعیل خوئی، “فرد و اخلاق اجتماعی”، “گفته‌هایی از برتراند راسل”، و تحت عنوان “افزوده” مقالۀ “از تخیل تا واقعیت”(نقدی بر کتاب “قضییۀ رابرت اوپنهایمر”) نوشتۀ مصطفی رحیمی را می توان نام برد.

پنج شماره “کتاب زمان” که پیش از سال ۱۳۵۷ منتشر شده اند، همگی با قیمت ۱۰ ریال عرضه شده بودند و در مقایسه با نشریات مشابه، حاوی مطالبی است که از دقت نظر گردانندگان آن حکایت می کند. اما از این انتقاد که حکم معرفی و تبلیغ برای کتاب‌های انتشارت زمان را دارد، بری نیست.

اولین شماره کتاب زمان که پس از انقلاب و در سال ۱۳۶۳ به چاپ رسیده، به نیچه اختصاص دارد و زیر نظر عبدالحسین آل رسول (مدیر انتشارات زمان) منتشر شده است. آل رسول در یادداشت ابتدایی این دفتر تنظیم این ویژه نامه را انتشار کتاب “قدرت سیاسی” نوشتۀ ژان ویلیان لاپیر به ترجمۀ دکتر بزرگ نادرزاد اعلام کرده و بشارت از انتشار شماره بعد “ویژه یاشار کمال” به مناسب چاپ اولین جلد از مجموعه رمان سه جلدی “آن سوی کوهستان” از سوی انتشارات زمان می دهد. نویسنده ای که اولین بار با چاپ زمان “اینجه ممد” توسط کتاب زمان به فارسی زبانان معرفی شد.

این شماره با نقل قولی از مقدمۀ کتاب “اراده معطوف به قدرت” ترجمۀ دکتر محمدباقر هوشیار با عنوان “نیچه بت شکن” آغاز می شود. از دیگر مطالب این دفتر “زندگانی نیچه” ستاره هومن، فهرست آثار نیچه، “اندیشه‌های نیچه” ستاره هومن، “فلسفۀ نیچه” ستاره هومن، “حجت موجه خردمندی اروپا” نوشتۀ دکتر رضا داوری، “غربی ترین متفکر غربی” پاره ای کتاب “آسیا در برابر غرب” تالیف داریوش شایگان، “درباره انسان والاتر” نقل از کتاب “چنین گفت زرتشت” ترجمۀ داریوش آشوری، “آزمایشی در دیگرگونی ارزش همۀ ارزش‌ها” نقل از کتاب “اراده معطوف به قدرت” ترجمۀ دکتر محمدباقر هوشیار، “ضرب کلام” نقل از کتالب “فراسوی نیک و بد” ترجمۀ داریوش آشوری، “درس اخلاق برای روانشناسان” نقل از کتاب ناریکخانۀ ایدئولوژیگ ترجمۀ ستاره هومن، “گناه” نقل از کتاب “دجال” ترجمۀ عبدالعلی دستغیب، “بونده و نبونده” نقل از کتاب “حکمت در دوران شکوفایی فکر یونانیان” ترجمۀ کامبیز گوتن، گزین گویه‌هایی از نیچه به ترجم، ابوالحسن نجفی، “سیمای نیچه” از نامۀ سالومه در کتاب “نیچه” اثر کارل یاسپرس به ترجمۀ عبدالحسین آل رسول، “برانگیزندۀ بزرگ” نوشته جانکو لاورین ترجمۀ ال رسول است. دفتر ششم با فهرست کتاب‌های از نیچه و دربارۀ وی به زبان فارسی پایان می یابد. این دفتر به قیمت ۵۰ ریال عرضه شده است.

کتاب هفتم که با فاصله ای یک ساله در بهار ۱۳۶۴ و زیر نظر عبدالحسین آل رسول منتشر شده به یاشار کمال اختصاص دارد. ویژه نامه یاشار کمال با مطلبی از احمد او. اوین استادیار دانشگاه پنسیلوانیا به ترجمۀ آل رسول آغاز می شود. ” مقدمه ای بر یک مصاحبه” نوشته یاشار کمال ترجمۀ رضا سیدحسینی، داستا ن کوتاه “گرمای زرد” یاشار کمال ترجمۀ رضا سیدحسینی، سه نمونه از رپرتاژ‌های یاشار کمال “چوکوروای سوزان، کلید چوکورووا، دیگ” ترجمۀ جلال خسروشاهی، گمصاحبه با یاشار کمال” از مجلۀ ادبیات چاپ دانشگاه پنسیلوانیا ترجمۀ عباس شایسته، “مصاحبه با روستائیان ساری باغچه” ترجمۀ عباس شایسته، “فرزندان بومی جنوب: ویلیام فالکنر و یاشار کمال” نوشتۀ نجلا آیتور ترجمۀ آل رسول دیگر مطالب این دفتر را تشکیل می دهند. مطابق شماره‌های پیشین، این کتاب نیز با فهرست آثار یاشار کمال به پایان می رسد.

شماره هفتم کتاب زمان در ۵۰۰۰ نسخه و قیمت ۹ تومان عرضه شده است.

هشتمین کتاب زمان ویژه “جوزف کنراد” زیر نظر عبدالحسین آل رسول و در پائیز ۱۳۶۵ منتشر شده است.

این شماره با مروری بر زندگی و کارهای جوزف کنراد آغاز می شود. سپس برای پی بردن به عمق اندیشۀ کنراد خلاصۀ قسمت‌هایی از داستان “جوانی” او نقل می شود. سومین مطلب این شماره “انزوا و تنهایی” نام دارد و از قرائن پیداست که این سه مطلب به هم پیوسته راعباس شایسته انتخاب، اقتباس و ترجمه کرده است.

از دیگر مطالب این دفتر می توان به برگردان قسمت‌هایی از فصل اول کتاب “اسطورۀ امپریالیسم” نوشتۀ جونا راسکین به ترجمۀ محمدعلی صفریان اشاره کرد که به بررسی رمان معرف “دل تاریکی” می پردازد. “جهانی میان دو قطب” نوشتۀ محمدرحیم اخوت درباره رمان “از چشم غربی”، “حکایت” نوشته جوزف کنراد ترجمۀ آل رسول ، “تاریکی کنراد” نوشته و. س. نای پول ترجمۀ احمد میرعلائیی، و داستانی از مجموعۀ “سیاه سیاه” نوشتۀ فرهاد کشوری با نام “سینمای امریکایی” عمده مطالب این شماره را تشکیل می دهند. همچون دیگر دفترها، این ویژه نامه نیز با فهرستی از داستان‌های کنراد به آخر می رسد.

“کتاب زمان” در ۸ دفتر و ۴۵۲ صفحه، یکی از بهترین جنگ‌های ادبی منتشر شده به زبان فارسی در فاصله سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۶۵ است.

https://goo.gl/6rVxLN

 کتاب هفته

در دست تکمیل

https://goo.gl/1m6wJe

 کیهان ماه/کتاب ماه

صاحب امتیاز : دکتر مصباح زاده

ناشر : سازمان چاپ و انتشارات کیهان

1. شماره اول خرداد ۱۳۴۱
2. شماره دوم شهریور ۱۳۴۱

سازمان چاپ و انتشارات کیهان پس از انتشار “کتاب هفته” (کیهان هفته)، که با استقبال خوانندگان رو به رو شد، به فکر انتشار “کتاب ماه” (کیهان ماه) افتاد. نشریه “کتاب هفته” هر چند در دوره انتشارش زیر نظر چند سردبیر منتشر شد اما تا آخرین شماره پر بار و خواندنی باقی ماند و پس از انتشار ۱۰۴ شماره متوقف شد؛ و “کتاب ماه” (کیهان ماه) نیز، به عنوان یک نشریه سنگین، بیش از دو شماره نپایید.

شماره اول “کیهان ماه” زیر نظر جلال آل احمد است.

نخستین مطلب این شماره “عبور از خط – مبحثی در نهیلیسم” از ارنست یونگر تقریر دکتر محمود هومن و تحریر جلال آل احمد است. این مطلب در دفتر دوم نیز ادامه یافته و وعده داده شده است که فصل آخر آن در شماره آینده به چاپ خواهد رسید.

مطلب بعدی “غرب زدگی” نوشته جلال ال احمد است که در نسخه سانسور شده شماره اول این مطلب به صورت ناشیانه ای از متن صحافی شده برداشته شده و خط سیاهی روی عنوان “غرب زدگی” کشیده شده است.

“وسوسه غرب” از آندره مالرو ترجمه دکتر سیروس ذکاء، “اسکندر گجسته و بد کاری‌های او یا اسکندر بزرگ و ایجاد امپراطوری او” از پرویز داریوش، داستان‌هایی از آکوتاگاوا ترجمه سیمین دانشور، “گلدوست” (افسانه کهن چینی) ترجمه رضا رادفرنیا، نمایشنامه “گوی گل” ترجمه بهرام بیضایی، “داستان دو برادر” (افسانه کهن مصری) ترجمه عبدالله توکل، “دربارۀ درآمد ملی” از دکتر خسرو ملاح، “سفرنامه اسرائیل” از داریوش آشوری، “نقاشی جدید ایرانی و حرف‌های دیگر” از جلال مقدم، “سومین نمایشگاه دو ساله (بی انال) نقاشی” از سیمین دانشور، “میزگرد نقاشان”، “نامه ای از بلژیک” از محسن قاسمی، “نامه ای از آلمان” از آرامش دوستدار، “نامه ای از رم” از بهمن محصص، نقد پرویز داریوش بر کتاب “شرح احوال شیخ عطار”، نقد اسلام کاظمیه بر کتاب “زیر آسمان کویر”، نقد و معرفی کتاب‌های “نقش‌های در به دری”، “آوار آفتاب”، “تاریخ اجتماعی ایران”، “شب عروسی بابام!”، “تاریخ سینما” و … “دعا برای آن‌ها که خود کشی کرده اند” (شعری از گابریلا میسترال ترجمه حسینعلی هروی) از دیگر مطالب این شماره است.

یک تابلو رنگی از ابوالقاسم سعیدی در آغاز این دفتر به چاپ رسیده است.

شماره دوم “کیهان ماه” زیر نظر جلال آل احمد، پرویز داریوش و سیمین دانشور، و به سر دبیری شمس آل احمد منتشر شده است.

شماره دوم با مطلبی تحت عنوان “ویلیام فاکنر” نوشته “پ.د” آغاز می شود.

از دیگر مطالب این شماره “ادای دین به صادق هدایت” از پرویز داریوش، نمایشنامه “پله‌های یک نردبان” از بهمن فرسی، “اعتقادی خلاف عقاید همگان درباره کافکا” از ادموند ویلسون ترجمه سیمین دانشور، “مادر و پسر” (داستان ژاپنی) ترجمه عبدالله توکل، “آکای یا” داستانی از راجه رائو نویسنده هندی ترجمه سیمین دانشور، “خونابه انار” از جلال آل احمد، “پوپک سیاه” (لال بازی) از غلامحسین ساعدی، “از افلاطون به سهروردی” از صمد موحد دیلمقانی، “گزارش میزگرد نقاشان”، “پروازی با شاهین” (نقد و بررسی “شاهین” دکتر تندرکیا) از سیروس طاهباز و … را می توان نام برد.

یک تابلو رنگی از محمد مدبر در آغاز و دوازده عکس از در و دیوار قزوین کار ناصر حقیقی در صفحات داخلی این دفتر به چاپ رسیده است.

یکی از مقالات خوب این شماره “ادای دین به صادق هدایت” نوشته پرویز داریوش است.

“کیهان ماه” در دو شماره و هر شماره در ۱۹۲ صفحه به قطع رقعی منتشر شده است. احتمالاً یکی از علل تعطیل و توقف “کیهان ماه” چاپ “غرب زدگی” در شماره اول و تندروی‌های بعدی است: تندروی‌هایی که سازمان چاپ و انتشارات کیهان، حتی اگر به روی خود نمی آورد، به سبب سیاست عمومی مؤسسه نمی توانست تحمل کند.

https://goo.gl/fayPh5

ماهنامۀ ستاره سینما- دربارۀ سینمای نو

https://goo.gl/KdPXIW

مجلۀ هنرمندان

https://goo.gl/nxx0MM

نامۀ کانون نویسندگان ایران (بهار ۱۳۵۸ تا ۱۵ بهار ۱۳۶۰) دفترهای اول تا ششم

دفتر اول، بهار ۱۳۵۸:

• یاد بعضی نفرات/نیما یوشیج
• مقاله
• مصاحبه با میشل فوکو/باقر پرهام
• سرزمینی به نام تارپ/مصطفی رحیمی
• بررسی فنون قصه نویسی بزرگ علوی/محمدعلی سپانلو
• جادۀ ابریشم و سلالۀ “هان”/باجلان فرخی
• هنر مرتاضانه/احمد شاملو
• داستان
• قتل نفس/جمال میرصادقی
• کلیدر/محمود دولت آبادی
• سختون/ناصر ایرانی
• از هر دری/م.ا. به آذین
• قطار/باقر مومنی
• از: آبشوران/علی اشرف درویشیان
• از: جزیرۀ مرجان/ناصر موذن
• صلۀ ارحام/امیرحسن چهل تن
• مردی عادت کرده است/فرناندو سورنتینو/احمد گلشیری
• شعر
• از قرق تا خروسخوان/سیاوش کسرایی
• فرازهایی از شعر بلند”ایمان همیشه رازی است”/م. آزاد
• شب اشغال است/م.ع. سپانلو
• و زادروز من، اکنون/اسماعیل خویی
• سلوک/عظیم خلیلی
• محبوبه‌های شب/حسن حسام
• با مهاباد/محمد خلیلی
• میلاد/احمد کسیلا
• مرغ ناز/عمران صلاحی
• گوئرنیکا: مرثیه ای رد مرگ پابلو نرودا/فریدون فریاد
• اتاق جراحی/فریدۀ فرجام
• در اتاقی سفید/پرتو نوری علاء
• چند شعر/شمس لنگرودی
• عاشقان/محسن میهن دوست
• آنچه یاد گرفتم و آنچه یاد نگرفتم/نادر ابراهیمی
• به یمن و یاری ایمان…./میمنت میرصادقی
• سفر پر صدا/جعفر کوش آبادی
• باد خرمن/ناصر نجفی
• تشیع جنازۀ شهید-ردای رهیدن/میرزاآقا عسگری
• شستشو-منی که جان به سلامت بردم…/برتولت برشت/بهرام حبیبی
• گفتار و گزارش:
• خطابۀ ایوان ایلیچ…/ایوان ایلیچ/منوچهر هزارخانی
• گزارش از کنگرۀ جهانی فلسفه/باقر پرهام
• یادنامۀ جلال آل احمد
• به یاد شادروان جلال آل احمد
• جلال آل احمد(شناسنامه)
• قسمتی از شرح احوالات/جلال آل احمد
• گفتگوی جلال آل احمد در شب نیما یوشیج
• سرود برای مرد روشن که به سایه رفت/احمد شاملو
• دو نامه از جلال
• معنای”اجتماعی-سیاسی” ِ نوشتن کتاب غرب زدگی/اسماعیل نوری علاء

دفتر دوم، پاییز ۱۳۵۸:

• شعر
• در این بن بست/احمد شاملو
• فتح غروب/سیمین بهبهانی
• حکایت/سیاوش کسرایی
• همچنین باد/فریدون مشیری
• طبس/محمدعلی سپانلو
• با بینشی که می گوید: فواره وار/اسماعیل خویی
• پیوند/جعفر کوش آبادی
• چهار رباعی/منصور اوجی
• بندرگاه/عظیم خلیلی
• از خون قلب گرم و فروزانش/غلامحسین متین
• توپخانه/محمد خلیلی
• اسب و سوار/بیژن کلکی
• روزهای آتش، خون، گلوله/غلامحسین سالمی
• با رودخانۀ تاریخ/اصغر واقدی
• دورانی که رشد می کنیم/بتول عزیزپور
• شب/محمود جعفری
• نون و القلم/عباس صادقی پدرام
• تفنگ/خسرو فرشیدورد
• به جز باران و تو/سیروس شمیسا
• سرپیچی/رها
• در چلنگرخانۀ استاد حداد/میرزاآقا عسگری
• فریاد یک چریک/محمدعلی شاکری یکتا
• “گوارا” باش/م. دوست
• بر سکوی سبز صبوری/احمد کسیلا
• گلزخم/ناصر نجفی
• خشم/حمیدرضا رحیمی
• میراث/منصوره‌هاشمی
• از فصل بغض/علی کوچنانی
• دورترین/امین الله رضایی
• سلیمه-گندمزار/حسن فدایی
• هشدار/سیروس نیرو
• فصل باران بی باران/مسعود محمودی
• داستان
• حاج بارک الله/میهن بهرامی
• پیرمرد و دریا/مسعود میناوی
• ما قاسم را نیم فروشیم/امیرحسن چهل تن
• اشباح آوازخوان/نسیم خاکسار
• پر مایه در گرداب/محمد محمدعلی
• آلامان/سیدحسین میرکاظمی
• تشریفات/پرویز حضرتی
• قضیۀ روز اول سربازی بند/م.ت. صابری
• خی نساء/قباد آذرآیین
• اینک وطن تبعیدگاه/داریوش کارگر
• دربارۀ ادبیات
• داستان کوتاه و قربانیان زندگی/جمال میرصادقی
• واقعیت گرایی در ادبیات/رضا براهنی
• ادبیات نمایشی/قانون/محمود رهبر
• پادگان در شامگاه/فرامرز طالبی
• در ساحل/محسن یلفانی
• نقد
• نگاهی به دو مجموعۀ شعر/اصغر واقدی
• دربارۀ برۀ گمشدۀ راعی/پرتو نوری علاء

دفتر سوم، تابستان ۱۳۵۹:

• پیام کانون در سالگشت نیما یوشیج
• مقالات
• مقاومت فرهنگی/آمیلکار کابرال/ترجمۀ منوچهر هزارخانی
• کارل مارکس و لئو تولستوی/گ.پلخانف/ترجمۀ نوری
• فرهنگ شکست/نسیم خاکسار
• انقلاب مشروعه/اسماعیل نوری علاء
• فرهنگ توده/حسن میهن دوست
• شعر
• بر بلندترین قله‌های دنیا/م. آزاد
• پایان مکرر/سیمین بهبهانی
• حیدر. حیدر/محمدعلی سپانلو
• از روزنامه تا دل تاریخ/اسماعیل خویی
• وقتی که ما طلوع کردیم/عظیم خلیلی
• قرن شکوه پرچم سرخ/محدعلی شاکری یکتا
• معاصران من/میرزاآقا عسگری
• از فلق تا شفق/سیروس نیرو
• شعر آزاری را فرمان می راند/بتول عزیزپور
• ایران ما/اصلان اصلانیان
• مرد/غلامحسین سالمی
• نیرنگ‌ها/اسماعیل رها
• دوشنبه/مسعود محمودی
• در آن سوی مخاطبه/سیروس شمیسا
• افق و ضجه ی غبار/م. دوست
• پیراهن تاریخ/ناصر نجفی
• اگر عشقی داری/محمدرضا مدیحی
• سئوال/حمیدرضا رحیمی
• چینی/الف. تربت
• مرگ ماهیگیر/ساحل نشین
• ویرانی/محمود جعفری
• ویرانی ستاره‌ها/احمد کسیلا
• عبدالحسین خدیو/منصوره هشمی
• چهار گوشه ی حرکت/پرویز اوصیاء
• داستان
• چرک در خون/نادر ابراهیمی
• باران بی رعد و برق/محمد محمدعلی
• ان روزها در جنوب/مسعود میناوی
• مهاجران/ناصر شاهین پر
• کینۀ ازلی/رضا براهنی
• مشاع/محمد ایوبی
• ملاقاتی/محسن حسام
• باد می آید/حسن اسدی
• دو نفر در مدار/غلامحسین نصیری پور
• نقد
• شعر آزادی را فرمان می راند/اصغر واقدی
• نمایشنامه
• ندبه/بهرام بیضایی

دفتر چهارم(ویژۀ جنگ)، زمستان ۱۳۵۹:

• پیام کانون نویسندگان ایران به روشنفکران جهان
• جبهۀ مقاومت خلق
• گزارش
• گزارش مختصر از جنوب جنگ زده/نسیم خاکسار
• آبادان در پایان مهر/قاضی ربیحاوی
• دو هفته از پشت جبهه/محمد مختاری
• جنگ آثار آن بر خلق عرب/یوسف عزیزی بنی طرف
• شعر
• شهر تبارکار/م. آزاد
• تا آن سوی کرانۀ اروند رود…/م. آزرم
• در انتظار تو/منصور اوجی
• آن یار تفنگدار/رضا براهنی
• بنویس، بنویس/سیمین بهبهانی
• گو مرگ در رسد/محمدعلی شاکری یکتا
• ضد نور/عمران صلاحی
• گزارش/بتول عزیزپور
• سرباز گمنام/حسن فدایی
• دو لحظه وارۀ جنگ/فریدون فریاد
• بر شط مرگ و ماه/شمس لنگرودی
• شب‌های مهر/محمد مختاری
• منظره/مرتضی ثقفیان
• ترانه‌های عرب چنین می سرایند/بنی نیسی/ترجمۀ ی. بنی طرف
• روستایمان جاویدان/خلف یعقوب/ترجمۀ ی. بنی طرف
• معبد من/عظیم خلیلی
• طرح
• هفت طرح از امین الله رضایی
• داستان
• گذر خون و خاک/محمد ایوبی
• توی دشت بین راه/قاضی ربیحاوی
• چرخشت خون در سنگ/مسعود میناوی
• عکس
• مجموعۀ عکس از جبهه‌های جنگ

دفتر پنجم، بهار ۱۳۶۰:

• مقاله
• استبداد صغیر در مطبوعات و …/بزرگ پورجعفر
• دولت، ایدئولوژی و هنر و ادبیات/سعید سلطان پور
• این، ساختن است یا ویران کردن/احمد شاملو
• اعدام میرزا رضا کرمانی/هما ناطق
• دورنمات و علم/اسماعیل خویی
• داستان
• ریشه در باد/نسیم خاکسار
• قابلۀ سرزمین من/رضا براهنی
• نمایشنامه
• قلۀ ققنوس/اکبر رادی
• شعر
• در جمع مهربانان/م. آزاد
• شرق جهان/محمدعلی سپانلو
• در سوگ زرد قناری/سیاوش مطهری
• مرور/حمیدرضا رحیمی
• پرسش فرایاد آمده/حسن علیزاده
• حکومت نظامی/شمس لنگرودی
• چریک/مصطفی رفیق
• ……/مریم ملک ابراهیمی
• از سنگ تا سنگر/منصوره‌هاشمی
• نامه‌ها و پیام‌ها و بیانیه‌های کانون نویسندگان ایران

دفتر ششم، بهار ۱۳۶۰:

• داستان کودکان
• شعر کودکان
• آثاری از بچه‌های هند، فرانسه، تاسمانی و جاهای دیگر/ترجمۀ ناصر پاکدامن
• داستان
• سار کوچولوی من/عظیم خلیلی
• روزی که مادر هم می تواند/قدسی قاضی نور
• بچه‌های کوچه خوب می دونن…/شمس لنگرودی
• قلم‌ها/یاشار کمال/ترجمۀ عمران صلاحی
• دربارۀ صمد بهرنگی
• اسطورۀ صمد و موضوع زبان/رضا براهنی
• به یاد صمد بهرنگی/نسیم خاکسار
• مقاله
• اوج زیبایی در هنر توده ای/فرامرز طالبی
• کودکان کارگر/اصغر عبداللهی
• ترانه ی بارون در تون/محسن میهن دوست
• چهرۀ زشت سوداگران در کتاب ای کوکان و نوجوانان
• کتابشناسی آثار چاپ شدۀ کودکان و نوجوانان (۱۳۵۳-۱۳۵۹)

https://goo.gl/Q7djAE

نامۀ کانون نویسندگان ایران دفتر هفتم

https://goo.gl/5Ekqjq

نامۀ کانون نویسندگان در تبعید

https://goo.gl/JbPffK

نقد آگاه

https://goo.gl/dFdj4l

نقد، زیر نظر مصطفی رحیمی

https://goo.gl/hH3TBw

نوشتار

https://goo.gl/AqrDKg

ویژۀ سینما و تئاتر

https://goo.gl/W3qO4q

نشریاتی که در سال‌های انقلاب(و پس از آن) در آذربایجان به زبان ترکی منتشر شده است:

انقلاب یولوندا(در راه انقلاب)

https://goo.gl/WLBFJB

ده ده قورقود

https://goo.gl/VLGTft

یئنی یول(راه نو)

https://goo.gl/SYo1V3

بیرلیک(یگانگی)

https://goo.gl/HiBqUB

جوالدوز

https://goo.gl/X6jvtQ

آذری

https://goo.gl/hs7TE6

یول(راه)

https://goo.gl/KS1UCk

کپنک(پروانه)

https://goo.gl/qaL4z9

منتشر می‌کنیم:

• تکاپو
• جنگ زمان
• نوشین(اولین نشریه تئاتری/سینمایی پس از انقلاب)
• فصل تئاتر(چاپ خارج از کشور)
• و….