شمارهٔ نوروزی «جهان کتاب»:
سال بیست و پنجم. شمارهٔ ۱۱ و ۱۲
بهمن- اسفند ۱۳۹۹
🔻 این شماره با نامه‌ای از پراگ آغاز می‌شود: «کوی بنفشه» نوشتۀ پرویز دوائی. پس از آن «عقرب‌بازی و عقرب‌خواری در خانهٔ محلهٔ سنگ سیاه شیراز» حکایتی است از شیراز قدیم نوشتهٔ سیروس پرهام.
🔻 در ادامه دو داستان کوتاه را می‌خوانیم: «روزی که آقای پرسکات مُرد» نوشتۀ سیلویا پلات با ترجمۀ پرتو شریعتمداری و «میانجی‌ها» نوشتهٔ هکتور هیومونرو (ساکی) با ترجمهٔ محمد علی مختاری اردکانی.
در بخش نقد و بررسی کتاب‌های این شماره:
🔻 «رمان‌های پلیسی و آوازه‌گری‌های ناسیونالیستی در ترکیه (۱۹۴۵-۱۹۲۸)» از نادر انتخابی به بررسی کتابی نوشتهٔ دیوید میسون اختصاص دارد که معتقد است «ناسیونالیسم چون ایدئولوژی بنیادی جمهوری نوپای ترکیه از فراز جامعه به بدنۀ آن راه یافته و داستان‌های پلیسی نقش مهمی در انتقال احساسات ملّی‌گرایانه به میان تودۀ مردم داشته‌اند».
🔻 کاوه بیات در مقالهٔ «خلیل ملکی در برخورد عقاید و آراء» به بررسی کتاب «میعاد در دوزخ: زندگی سیاسی خلیل ملکی» نوشتهٔ حمید شوکت پرداخته است.
سپس «سه نوکتاب مطبوعاتی» از سیّد فرید قاسمی و «کانون: پدیده‌ای که تکرار نشد» از مجید رُهبانی آمده است که به بررسی کتاب «یک شاخه در سیاهی جنگل…: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۷-۱۳۴۴» علی میرزائی اختصاص دارد. در این نوشته کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان «دستاورد پُربار و بی‌مانند روشنفکری دههٔ ۴۰ و ۵۰ ایران و جوانان آرمان‌خواه آن سال‌ها» دانسته شده است.
«مرور تاریخ انقلاب» نوشته‌ای است از معصومه علی‌اکبری در نقد و بررسی کتاب «تاریخ یک انقلاب (گزیدهٔ مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزّت‌اللّه سحابی)» به اهتمام امیر طیرانی.
حسین مسرّت نیز در مقالهٔ «طبس‌پژوهی» به معرفی کوتاه هشت اثر در این زمینه پرداخته است.
🔻 «نام دیگر ابوی» عنوان نوشته بلندی است از عنایت سمیعی در نقد مجموعه داستان «حافظه‌ی پروانه‌ای» از بهناز علی‌پور گسکری.
در بخش مقاله‌ها می‌خوانیم:
🔻 «دانشنامهٔ ویکی‌پِدیا: گنجینه‌ای برای انواع استفاده‌ها و سوءاستفاده‌ها» نوشتهٔ عبدالحسین آذرنگ مقالهٔ جامعی است دربارهٔ چگونگی و منطق تأسیس دانشنامهٔ ویکی‌پِدیا، ویژگی‌های مثبت و منفی آن (با تأکید بر کاستی‌ها) و همچنین سنجش اعتبار داده‌های این دانشنامه. و دست آخر پاسخ روشن و کارشناسانه به پرسش‌هایی که پیوسته مطرح می‌شود: با این دانشنامه چه کنیم؟ در استفاده از آن چه نکاتی را باید در نظر داشته باشیم؟
🔻 در ادامه، «روشن بنویسیم» از رحمان افشاری و «آخرین نامه‌های سیلویا پلات» نوشتهٔ دن‌چیاسُن، ترجمهٔ سعید پزشک را می‌خوانیم.
🔻 سپس دو مقاله دربارهٔ لوییز گلِک، برندهٔ نوبل ادبی ۲۰۲۰، آمده است: «لوییز گلِک» ترجمهٔ پیام شمس‌الدینی و «از آتشِ دل: لوییز گلِک» نوشتهٔ سهیلا صارمی. مطلب اول به زندگی و آثار شاعر اختصاص دارد و دومی ضمن ترجمهٔ نمونه‌هایی از شعرهای گلِک، سبک ویژه و سرچشمه‌های الهام و مضامین شعرهای او را بازمی‌نماید.
🔻 پس از آن «درهٔ چشمانِ بسته» ترجمهٔ رُزا جمالی آمده است که سروده‌ای است از نینا کوسمان، شاعر روس‌تبار آمریکایی که به دو زبان شعر می‌گوید.
🔻 زری نعیمی در صفحهٔ «هزار و یک داستان» شش عنوان از ادبیات داستانی معاصر را نقد و بررسی کرده است: «حق با شاخ نبات است»/ تورج رهنما؛ «در شهری کوچک گم شده‌ام»/ مونا حسینی؛ «زگیل روی خرمهره»/ امید پناهی‌آذر؛ «فوران»/ قباد آذرآیین؛ «وقتی که آسمان تهران آبی بود»/ مهران افشاری؛ و «نیستی آرام»/ مرتضی کربلایی‌لو.
🔻 معرفی کوتاه هجده کتاب و «تازه‌های بازار کتاب» از فرّخ امیرفریار در ادامه آمده است.
اسفندماه امسال دهمین سالروز درگذشت استاد زنده‌یاد، ایرج افشار (۱۳۰۴-۱۳۸۹) است. به این مناسبت بخش ویژه‌ای به گرامیداشت یاد او اختصاص دارد که شامل این مطالب است:
🔻 «گلگشت ایران» که سخنرانی منتشرنشده‌ای از ایرج افشار است که به کوشش نادر مطلبی کاشانی در این بخش آمده است.
🔻 «سایهٔ مُستَدامِ ایرج افشار» از فرّخ امیرفریار ضمن ارج گذاشتن به میراث گرانسنگ ایرج افشار، به جوانان و پژوهشگران توصیه می‌کند که «از افشار تقلید نکنند بلکه سعی کنند از او بیاموزند» و این‌که «اگر قرار باشد از زحمت‌ها و تلاش‌های او بهره و نتیجه‌ای حاصل شود راهش نه تقلید و ستایشگری‌های مکرّر بلکه درس گرفتن از منش و روش اوست».
🔻 «افشارها و روزنامهٔ داریا» نوشتهٔ کاوه بیات به پیشینهٔ همکاری کوتاه‌مدت دکتر محمود افشار و فرزندش ایرج در سال ۱۳۲۴ با روزنامهٔ انتقادی و چپ‌گرای «داریا» به مدیریت حسن ارسنجانی اختصاص دارد.
🔻 «از خاقانی شَروانی تا تَقَوی تهرانی («ایوان مداین» در آیینهٔ شعر فارسی)» نوشتهٔ کامیار عابدی.
🔻 «دو سند تازه‌یاب» از نرگس پدرام که به دوسند تاریخی از مجموعهٔ حاج محمدحسین امین‌الضرب می‌پردازد. این اسناد به حقّ واگذاری چاپ کتاب «تاریخ ایران» محمدعلی فروغی مربوط اند.
درگذشتگان و نمایه:
در این شماره صفحهٔ «درگذشتگان» نیز آمده است و «نمایهٔ سال بیست و پنجم» پایان‌بخش پروندهٔ «جهان کتاب» در سال ۱۳۹۹ است.
«جهان کتاب» نوروزی در ۱۱۰ صفحه به بهای ۳۵۰۰۰ تومان منتشر شده است.
