مساحت احساس؛ در نقاشی و شعر سپهری

کتابخانه مجلس

مهدی رفیع، نویسنده کتاب‌ «مساحت احساس» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: هدف اصلی از نگارش این کتاب، شرح و بررسی جنبه‌هایی از اندیشه و هنر سهراب سپهری بود که تاکنون مورد غفلت پژوهشگران قرار داشت.

به گفته مولف، کتاب «اتاق آبی» سهراب سپهری از مهم‌ترین آثار این شاعر و هنرمند است که پیشتر توجه چندانی به آن نشده بود. این کتاب حاوی یادداشت‌های سهراب از خاطرات دوران کودکی و برداشت‌های فیلسوفانه‌اش از آن دوران است. سهراب در این کتاب درباره هنر نظریه‌پردازی کرده و به تدوین نوع جدیدی از تاریخ نقاشی می‌رسد.

«مساحت احساس» در پنج فصل نوشته شده است. در فصل نخست ۳۰ سال حضور حرفه‌ای سهراب سپهری در هنر نقاشی بررسی شده و در نهایت از منظر فلسفی آثار او در این عرصه را دوره‌بندی کرده ام. همچنین در فصل دوم کتاب نیز به معرفی و تحلیل کتاب «اتاق آبی» این شاعر اثر گذار پرداخته ام. جالب است بدانید که اتاق آبی در اصل، اتاقی بود که در زمان کودکی سهراب در منزل آنها وجود داشت و سهراب به این اتاق عشق می‌ورزید و مدام در آن حضور داشت.

سپهری  در اتاق آبی جنبه‌های مختلف نقاشی شرق و غرب را با هم از منظر «هستی شناختی» مورد همسنجی قرار داده و در ادامه بر اساس آن به یک نظریه جدید در زمینه تاریخ هنر نقاشی می‌رسد که این تاریخ، به گونه‌ای تاریخ سیاسی هنر نقاشی است.

من در فصل سوم کتاب نیز از جنبه‌های دیگری کتاب اتاق آبی را مورد تحلیل قرار داده و آن را واکاوی کرده ام. در نهایت نیز این مساله را شرح داده ام که سهراب سپهری چگونه از اتاق آبی، نظریه «زیست‌بوم شناسی عرفانی در هنر معاصر» را مطرح می‌کند.

رابطه بین موسیقی و نقاشی‌های سهراب سپهری، محتوای فصل چهارم کتاب است. سهراب از اواخر دهه ۴۰ تا حدود نیمه اول دهه ۵۰، یکسری آثار انتزاعی خلق کرد. من با تحلیل این تابلوها و با استفاده از برخی یادداشت‌ها و نامه‌های سهراب به این نتیجه رسیدم که وی این تابلوها را به صورت آگاهانه برای نشان دادن رابطه بین موسیقی و هنرهای تجسمی، خلق کرده است.

در نهایت در فصل پنجم کتاب رابطه‌های بین نقاشی و شعر را بررسی کرده و رخ دادن این رابطه‌ها را با استفاده از برخی اشعار سهراب و همچنین برخی از اشعار فروغ فرخزاد، به طور عملی نشان داده ام. همچنین برای تحلیل بهتر و علمی‌تر تاثیر نقاشی و سینما به ترتیب بر اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد، دو مفهوم «نقاشی-شعر» و «سینما-شعر» را مطرح کرده ام.

رفیع کتاب «موقعیت بدن بدون اندام» نوشته اریک الّی‌یز را در نوبت انتشار در نشر نی دارد. همچنین تالیف کتاب دیگری را نیز به پایان رسانده‌ که مجموعه مقالاتی درباره رابطه هنر و فلسفه است. این کتاب به همراه دو کتاب «مساحت احساس» و «موقعیت بدن بدون اندام» یک «سه گانه» را در حوزه رابطه میان هنر و فلسفه شکل می‌دهد.

«مساحت احساس: سهراب سپهری و هنر عرفانی در جهان معاصر» نوشته مهدی رفیع با شمارگان هزار نسخه، ۲۱۶ صفحه و بهای ۱۸ هزار تومان از سوی نشر نی روانه کتابفروشی‌ها شده است. بخش انتهایی کتاب، شامل تصاویر رنگی برخی تابلوهای نقاشی سهراب سپهری در ۲۴ صفحه است.

همرسانی کنید:

مطالب وابسته