معرفی و رونمایی کتاب اخیر دکتر محسن حجاریان با عنوان «مکتب های کهن موسیقی ایران» روز جمعه ۱۲ دی ماه ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۳۰ در شهر کتاب فرشته واقع در تجریش؛ خیابان دربندی (مقصود بیک) نرسیده به چهارراه حسابی، پلاک ۳۲ برگزار خواهد شد. حضور علاقمندان در این جلسه آزاد است.
«مکتب های کهن موسیقی ایران» به تازگی از سوی خانه هنرهای شهری و با همکاری نشر گوشه منتشر شده است. این کتاب که ۱۱ فصل و ۳۳۶ صفحه دارد؛ جامع ترین اثر به زبان فارسی است که تاکنون درباره تاریخ تکوین مکتب دستگاهی و جغرافیای تاریخی این موسیقی نوشته شده است. پخش کتاب «مکتب های کهن موسیقی ایران» را «پیام امروز» بر عهده دارد.
«نـگاه مـا بـه تاریـخ تکویـن مکتـب دسـتگاهی نگاهـی سرسـری اسـت و بـا شـرایط مـادی و فرهنگـی پیدایـش آن ارتباطـی نـدارد. موسـیقی هـر فرهنـگ سـیر تکاملی و تکوینـی و تاریـخ پیچیـده ای دارد کـه ویـژه ی آن اسـت. مثـلا مکتب هـای موسـیقی عـرب بـا پـرورش مکتـب موسـیقی حجـاز از پیـش از اسـلام آغـاز می شـود و بـا مکاتـب دمشـق و اسکولاسـتیک و سیستماتیسـت بغـداد ادامـه می یابـد و بـه مکاتـب عـراق و سـوریه و اردن و مصـر می رسـد. دربـاره ی سـیر تحـول مکاتـب موسـیقی کهن تــر ایــران، پژوهش هــای جــدی صــورت نگرفتــه اســت. می دانیــم موســیقی دوران ساسـانی بـه دوران بعـد از اسـلام واگـذار شـده و می دانیـم کـه موسـیقی دوران سـامانی بـه بـارگاه تیمـور و ایلکانیـان راه یافتـه و می دانیـم کـه موسـیقی دسـتگاهی هـم گذشـته ای داشـته اسـت و می دانیـم کـه واژه هایـی ماننـد پـرده و دسـتان و اصابــع را تنهــا در حــد مقــولات بــه کار می برده ایــم. امــا به راســتی از ایــن همــه «می دانیم هــا» چــه می دانیــم؟ » این پرسش و پاسخ به آن موضوع کتاب جدید دکتر محسن حجاریان است.
در زیر، فهرست کتاب آمده است:
پیشگفتار
فصل اول: همبستگی مکتبهای موسیقی در فرهنگهای شرق اسلامی
مکتب موسیقی خراسان و غرب ایران
مکتب اسکولاستیک بغداد
مکتب سیستماتیست بغداد
حوزه غربی موسیقی عرب: مکتب آندلس
فصل دوم: برداشتی از مفاهیم اصابع و دستان
فصل سوم: موسیقی عرب و ایران در دو سده بعد از اسلام
سیر مکتبهای موسیقی عرب از حجاز تا بغداد
نگاهی اجمالی به سیر مکتب حجاز تا مکاتب بغداد
موسیقی ایران در سده های نخستین اسلامی
چکامه ای کهن
چکامه به زبان پهلوی و ترجمه آن
فصل چهارم: موسیقی مکتب خراسان
پهنه جغرافیایی موسیقی مکتب خراسان
کاربرد کلام در موسیقی مکتب خراسان
صورتبندی پردگانی خراسانی
ویژگی های موسیقی مکتب خراسان
فصل پنجم: اختلاف فاصله بندی ساختارهای مدهای خراسان و سیستماتیست
فصل ششم: ناروشنی های تئوریک عبدالقادر مراغی
زمینه نقد گذشتگان
ارکان سیستم مدالی از دیدگاه عبدالقادر
مصادره به مطلوب در تعیین هویت مدها
مد از دید فرضیه پردازان موسیقی جهان اسلام
مقایسه درک تاریخی مد در شرق و غرب
تعریف مد
مختصات مد
ملاحظاتی بر شناخت عوامل جانبی مد
فصل هفتم: درجات خنثی و جایگاه تار در مراحل تکوین دستگاه
جایگاه تاریخی تار
فصل هشتم: جغرافیای تاریخی موسیقی دستگاهی در غرب ایران
فصل نهم: زمینه های تکامل صورتبندی موسیقی دستگاهی
فصل دهم: اوراد مانوی
نمونه ای از نوشته های مانوی
فصل یازده: مفهوم سیستم در مد و مراحل تکوین دستگاه
کتابشناسی
منابع فارسی
منابع عربی
منابع انگلیسی
