جهانکتاب
فروردینـ اردیبهشت ۱۳۹۵
نخستین شماره از سال بیست و یکم جهانکتاب همزمان با بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران منتشر شد. در آغاز این شماره، گزارشی از گرامیداشت بیستمین سال انتشار جهانکتاب آمده است. این مراسم روز ۱۵ اسفند ۱۳۹۴ به دعوت مؤسسه خانه کتاب و در «سرای کتاب» برگزار شد و در آن جمعی از اهل قلم، همکاران و خوانندگان نشریه، کتابداران، ناشران و … حضور داشتند.
پرویز دوایی این بار در نامهای از پراگ با عنوان «خرازی فرشته»، گشتوگذاری دارد در دو نوشتافزارفروشی، یکی در جوار کتابخانه مرکزی پراگ و دیگری در محلهای قدیمی در حوالی بازار تهران. دکانی که در کنار ماستبندی و بقالی و مسگری و امثال آنها، «نیازهای بچگی و بچهها را عرضه میکرد، از لوازم مدرسه گرفته تا چیزهای فانتزی مثل کاغذ رنگی و زروزق و عکسبرگردان … عکس آرتیست و اینجور چیزها که پشت تکتکشان کمی یاد و یادگار برای آدم خوابیده». سپس قصه کتابها به میان میآید که «نجات جان ما بود؛ جان به معنای روح واقعاً» … و رفتن به پشت بام با کتابی و گلیمی و پاکت تخمه سیاه و تکیه دادن به دیوار کاهگلی و غرق شدن در عملیات قهرمانی «نات پینکرتون» … رفتن به دنیایی که دست فلک و صدای زنگ مدرسه و شرقشرق چوب به آن نمیرسید.
«حسین منزوی: خوشا عشق، خوشا شعر» مقالهای است از کامیار عابدی در هفتادمین سال تولد شاعر. در این مقاله ضمن مروری بر زندگی و آثار منزوی، نویسنده به تحلیل شعرها و نقدهایی که او بر سرودههای دیگران نوشته، پرداخته است.
در ادامه، مقالهای از آرشاخوت آمده است با عنوان «اندیشه به مثابه نقلقول مستقیم و غیرمستقیم یا این یک مقاله نیست». این نوشته نقدی است بر پدیده «مقالات تخصصی» یا به اصطلاح مقالات آکادمیک و تفاوت مقاله علمی و جستار، با درنگی بر وضعیت آشفتهای که بر مقالات دانشگاهی ایران حاکم است.
فرّخ امیرفریار در مقاله «گفتوگویی فرحانگیز درباره کتاب»، به معرفیِ از کتاب رهایی نداریم (گفتوگوی اومبرتو اِکو و ژانکلود کریِر) با ترجمه مهستی بحرینی پرداخته است.
«هفت منظومه پهلوانیِ پیروِ شاهنامه» نقد مفصلی است بر کتاب هفت منظومه حماسی که به تصحیح و تحقیق رضا غفوری منتشر شده است.
«نکتههای ناگفته و نکتههای دیگر» از محمدمهدی مقیمیزاده به بررسی کتاب نکتههای ناگفته؛ مجموعه یادداشت و نقد ادبی از مهران افشاری اختصاص دارد.
حمید تنکابنی کتابِ ازدریای معارف مولانا از احمد کتابی را بررسی کرده است.
معصومه علیاکبری نیز به کتابمردم در سیاست ایران از یرواند آبراهامیان پرداخته است در مقالهای با نام «مردم در میدان سیاست».
«افسرانِ ما» عنوان مقالهای از کاوه بیات است در معرفی کتاب آخرین سقوط آریاییها، خاطرات سرهنگ نصرتالله توکلی نیشابوری، اولین رئیس ستاد کل ارتش پس از انقلاب، که در امریکا به چاپ رسیده است.
یزدان منصوریان کتاب بیماری نوشته هاوی کارل با ترجمه احسان کیانیخوان را بررسی کرده و در آن از پدیدارشناسی تجربهای به نام «بیماری» سخن گفته است.
«عمر دوباره» نوشتهای است از مرتضی هاشمیپور در معرفی کتاب راه ننوشته (گفتوگوی علیاکبر شیروانی با قاسم هاشمینژاد).
ناهید کبیری درباره کتابِ از روزگار رفته:چهرهبهچهره با ابراهیم گلستان نوشته است.
حسین محیی در مقاله «همپای دوربین در چهارگوشه این سرزمین» به چهار کتاب از مجموعه «سفر در ایران» پرداخته است. این مجموعه کاری است از منوچهر طیّاب مستندساز نامدار با عکسهای اسعد نقشبندی به همراه سی.دی فیلمهای آنها. عنوانهای این کتابها دریای پارس، همراه باد در دل تنهایی کویر،البرز: زادگاه فرهنگی به قدمت تاریخ و زاگرس: گاهواره تمدن کهن است.
در ادامه دو اثر از فریدون رهنما و پنج کتاب از مجموعه داستانهای «پنجتاییها» توسط محمد زینالدینی بررسی شدهاند.
«گئورگ مورگنشتیِرنه» مقالهای است در معرفی این خاورشناس نروژی و متخصص زبانهای هند و ایرانی. نویسنده مقاله فردریک توردارسن و مترجم آن پیام شمسالدینی است.
سهیلا صارمی در مقاله «رازِ آوازِ پرنده قفس» از مایا آنجلو، شاعر سیاهپوست امریکایی، سخن گفته و ما را با زندگی و آثار او آشنا میکند. در این مقاله، همچنین برگردان چند سروده از مایا آنجلو را به قلم نویسنده/شاعر این نوشته میخواهیم.
بخش ششم از سلسله مقالاتِ «نامهای آثار ادبی از کجا آمدهاند؟» (نوشته گری دِکستِر با ترجمه پرتو شریعتمداری) به نمایشنامه مرغ دریایی اثر آنتون چخوف و سفرهای گالیور اثر جاناتان سویفت اختصاص دارد.
زری نعیمی در صفحات «هزار و یک داستان» این کتابها را بررسی کرده است:
الفبایم را جدّی بگیر / پریناز موسوی؛
عاشقی با ژاکت سفید / مژگان قاضیراد؛
گزنه/ حسن فرهنگفر؛
نگهبان تاریکی/ مجید قیصری و
وقت سایهها/ محمود فلکی.
سایه اقتصادینیا نیز در صفحات «وقت شعر» این دفترها را بررسی کرده است:
آن زن که یونان من است/ حسین بیناییراد؛
باران که بیاید/ فرهاد عابدینی؛
به احترام سی و پنج سال گریه نکردن/ حامد ابراهیمپور.
در ادامه معرفی کوتاه چند اثر آمده است، از جمله:
اطلاعات سیاسی – اقتصادی (شماره ویژه استاد محمدامین ریاحی)؛
آذریزدی شیفته کتاب/ حسین مسّرت؛
باستانشناسی کتاب مقدس: نگاهی نو به تاریخ قوم یهود و منشأ کتابهای مقدس آن/ ایسرائیل فینکلشتاین و نیل آشِر سیلورمن، ترجمه سعید کریمپور؛
کیفیپژوهی/ خلیل میرزایی؛
آنکه یافت مینشود… / میرحسن وَلَوی؛
شعله آه: قصه عاشقانه ملک محمد و شمس بانو؛
گفتوگو با وودی آلن/ ریک لکس، ترجمه گلی امامی؛
فقط با یک گره/ محمد میلانی؛
جهنم سوت و کور است/ سوزانا تامارو، ترجمه حسین امین.
پس از «تازههای بازار کتاب» به قلم فرّخ امیرفریار، پایانبخش این شماره، نوشتههایی در گرامیداشت درگذشتگان عبدالرضا هوشنگ مهدوی، مصطفی اسلامیه و کریم اصفهانیان است.