خاطرات دختر درسخوانده؛ شماره یک آمازون در ۲۰۱۸

دختر تحصیلکرده

نوشته تارا وست اُوِر TARA WESTOVER

مترجم: هوشمند دهقان

تهران: نیلوفر، ۱۳۹۸.

این ترجمه کتابی است که ویراستاران آمازون به عنوان بهترین اثر ۲۰۱۸ برگزیدند.

   معمولاً سرگذشت واقعی، در قیاس با رمان یا داستان تخیّلی، چنگی به دل نمی‌زند؛ شور نمی‌آفریند؛ کشش ندارد. امّا در میان زندگینامه‌ها، گاه استثناهایی نیز دیده می‌شود. و در میان این استثناها، دختر تحصیلکرده، خودْ یک استثنا است! زندگینامه تارا وست اُور، سرگذشت قهرمان نامداری نیست که به تاریخ پیوسته باشد، یا زندگینامه بانویی که تازگی با کاخ سفید وداع گفته باشد! دختر تحصیلکرده، شرح‌حال دختری عادّی است که از روستا برآمده، از پای کوه!

  غالباً افراد، معروف می شوند بعد سرگذشت خود را می‌نویسند امّا اینجا سرگذشت است که نویسنده را معروف می‌کند. داستان کتاب تازه است، بهتر بگویم زنده است و هنوز می‌تپد، انجام ماجرا نه در کتاب، که در آینده معلوم می‌شود، با این وصف، کتابْ ناتمام نیست. تارا در امریکا زاده می‌شود اما در خانه او خبری از رادیو، تلویزیون و تلفن نیست! آنها تهیدست نیستند، بی‌استعداد هم نیستند، امّا شناسنامه ندارند، به مدرسه نمی‌روند و به مطب و بیمارستان پا نمی‌گذارند؛ در خانواده تارا، خوردن قرص مسکّن و آنتی‌بیوتیک در حُکم سرکشیدن جام زهر است. چرا؟ برای یافتن پاسخ، باید با کنجکاوی‌های خودکاونه تارا همراه و دَمساز شویم.

همین قدر بگویم که تارا تا هفده‌سالگی به کلاس درس پا نمی‌گذارد. آنگاه به تدریج  به سرزمین عجایب “دیگران” قدم می‌نهد. از اینجا به بعد، ضرباهنگ کتاب تندتر می‌شود، در ذهن ساده، آرام و کوهستانی‌اش غوغایی به پا می‌شود و اندیشه‌اش شکوفایی و تغییرات شگرفی را تجربه می‌کند؛ رستاخیزی که تنها فلاسفه و اندیشمندان بزرگ از سرگذرانده‌اند، و همین قیامت است که تارا، تحصیل می‌نامدش. تا بدانجا پیش می‌رود که به عقل خود نیز شک می‌کند، دکارت‌وار خانه ذهنش را می‌تکاند (و البته ذهن خواننده را)، رسوبات فکری‌اش را می‌شوید و اصولی را که دیگران برای او تعریف کرده‌اند از بیخ و بن در می‌آورد! با این همه، کتاب دختر تحصیلکرده، کتاب فلسفه نیست؛ زندگینامه‌ای است با تمام سایه روشن‌هایش. سرگذشتی که سزاوارانه به عنوان بهترین کتاب سال انتخاب شده است.