همین طرح جلد (از طاق کسری یا ایوان مدائن) کفایت می‌کرد تا توجه سایت‌های خبری ایرانی را به مهمترین جایزه ادبی فرانسه «جایزه گنکور» جلب کند. به نظرم توجه ویژه ای نشد. ار.اف.ای و رادیو فردا که چند خطی نوشته اند به نکات به زعم من به نکته مهمی در مورد نویسنده و کتاب که می‌آورم اشاره نکرده اند. بگذریم از اینکه خبرنگار رادیو فردا «بوعلام صنصال» را بوالم سنسال نوشته! یعنی حتی زحمت جستجوی نام نویسنده الجزایری را به خود نداده است.
– در رمان «قطب نما» اثر ماتیاس اِنار که هفته پیش جایزه گنکور گرفت، خواننده در خواب ِ موسیقی‌دانی اتریشی سفری می‌کند به شرق. یکی از شهرهای این سفر خیالی تهران است، که به این موضوع اشاره نشده است. نوشته شده که ماتیاس اِنار فارسی و عربی می‌داند. اما نکته مهم به نظر من این است که فارسی‌دانی او در حدی است که کتاب گمنامی از میرزاحبیب اصفهانی را به فرانسه ترجمه کرده. میرزاحبیب اصفهانی نویسنده برجسته عصر مشروطه را با ترجمه معروف اش از رمان جیمز موریه «سرگذشت حاجی بابای اصفهانی» می‌شناسیم، اما او چند رساله هزلیات هم دارد که ماتیاس اِنار یکی از آن‌ها «ک.. نامه» را به فرانسه برگردانده.
– صحبت از مشروطه شد، جالب این است که در ادبیات معاصر ایران دو کتاب داریم که مضمون اش در خواب ِ شخصیت داستان می‌گذرد: «خلسه یا خوابنامه» اثر اعتمادالسلطنه و «رویای صادقه» اثر سه نویسنده مجدالاسلام کرمانی، ملک المتکلمین و واعظ اصفهانی.آیا کتاب دیگری در ادبیات ایران که داستان اش در خواب بگذرد می‌شناسید؟
– نکته جالب توجه دیگر کتاب تکنیک نوشتاری ماتیاس انار است. هر صفحه‌ی کتاب معادل ۹۰ ثانیه از خواب ِ شخصیت داستان است.
– بسیاری سایت‌ها در معرفی کتاب «قطب نما» نوشته اند که در این روزهای پرآشوب خاورمیانه و تصویر و تصور داعش‌گونه از خاورمیانه، این کتاب تصویر «واقعی» شرق را به خواننده ارائه می‌دهد. این نظر به نظرم مخدوش است زیرا آن تصویر داعش‌گونه از خاورمیانه الزاماٌ «غیرواقعی» نیست.
– دیگر جایزه ادبی بسیار معتبر فرانسه یعنی «جایزه بزرگ رمان آکادمی فرانسه (فرهنگستان فرانسه)» به رمان «۲۰۸۴» اثر نویسنده الجزایری بوعلام صنصال رسید. عنوان کتاب اشاره ای‌ست به رمان «۱۹۸۴» اثر جرج اورول. نویسنده در این رمان پادآرمان‌شهری ترسیم می‌کند در سرزمین خیالی «اَبیستان» که قوانینی مشابه قوانین اسلامگرایان در آن حاکم است. برخی سایت‌ها صنصال را اسلام‌هراس خطاب کرده اند. از جهت تشابه حکومت این سرزمین خیالی با حکومت ایران، خواندن اش برای ایرانیان می‌تواند جالب باشد.
هان ای دل عبرت بین از دیده نظر کن هان / ایوان مدائن را آئینه‌ی عبرت دان
