کتابشناسی درست و غلط در زبان فارسی
نویسنده: احمد خندان
تهران: کتاب بهار، ۱۳۹۴
به کار نبردن درست زبان و آشنا نبودن با مبانی سادهنویسی و درستنویسی در انواع نوشتهها، اغلب سبب میشود ساعتها وقت خوانندگان صرف آن شود تا نوشتهای را چند بار بخوانند تا بتوانند مقصود نویسنده را دریابند. برای این منظور کتابها و مقالههای بسیاری دربارۀ درستنویسی در صد سال اخیر چاپ شده است که در این کتابشناسی به آن پرداخته شده است.
این کتاب دربردارندۀ مشخصات کتابشناختی ۶۵۹ کتاب و مقاله است که در صد سال گذشته دربارۀ درست و غلط در زبان فارسی انتشار یافته است.
در این کتابشناسی هم مسائل نظری درست و غلط منظور بوده است و هم مصادیق آنها. بر این اساس حدود کار در انتخاب مقالههای و کتابها به این قرار است: «غلطهای املایی و انشایی و استعمال نادرست واژهها، از جمله واژههای مأخوذ از زبانهای خارجی و نیز اشتباهات صرفی و نحوی و به خصوص آنچه به نام “گرتهبرداری” معروف است، یعنی ترجمۀ لفظ به لفظ اصطلاحات و ترکیبات خارجی …» و خطاهای رایج مربوط به ساخت صرفی و نحوی و الگوی بیانی و طرز تعبیر و نحوه و منطق بیان شامل کاربرد فعل، کاربرد حرف اضافۀ نامناسب، حذف حرف اضافه، تعبیرهای نامناسب، ابهام، تعقید، ضعف تألیف، تکلف و درازگویی و حشو و تکرار، تأثیر ترجمه، نوآوری کاذب، اشکال منطقی و نیز مسائل مربوط به عربی در فارسی.
در مورد مسائل املایی نیز آگاهانه به چند فرهنگ املایی اشاره و از ذکر سایر منابع متعدد در اینباره اجتناب شده است.
در این کتاب افزون بر آرای ادبا و دستوریان سنتی، به دیدگاههای زبانشناسان در مورد مسئلۀ درست و غلط و نیز توجه و منابع متضمن این دیدگاهها آورده شده است.
این کتابشناسی در سه بخش “کتاب”، “فصلی از کتاب” و “مقاله” تدوین شده و در هر بخش اطلاعات کتابشناختی کتابها و مقالهها بر اساس ترتیب الفبایی نام خانوادگی نویسندگان مرتب شده است. در مدخلها بخش کتاب، تمام یا قسمت عمدهای از کتابهای فهرستشده با موضوع کتابشناسی مرتبط است. منابع موجود در بخش مقاله نیز دربرگیرندۀ مقاله، بررسی و نقد، گفتگو و میزگرد، گزارش و نامه با موضوع این کتابشناسی است. نمایۀ کتاب نیز شامل نام صاحبان آثار، کتابها و نشریات است. شمارۀ مدخلها در کتابشناسی به یافتن اطلاعات موردنظر کمک میکند.
در بخش مقاله، مدخلهایی وجود دارد که مقالۀ موردنظر در یک یا چند منبع دیگر نیز چاپ شده است، مانند مدخلهای ۱۲۴ و ۱۳۴. در این موارد پس از نیز، منابع به ترتیب تاریخ انتشار در ذیل مدخل اصلی ـ بدون شمارۀ مستقل ـ ذکر شده است.
همچنین در پایان بعضی از مدخلها، برای شناخت بیشتر محتوای آنها، توضیحاتی با حروف ریزتر و طول سطر کوتاهتر از متن آمده است، مانند مدخل ۱۱۲.
فهرست مطالب کتاب:
- پیشگفتار
- کتابشناسی درست و غلط در زبان فارسی
- کتاب
- فصلی از کتاب
- مقاله
- کتابنامه
- نمایه
*مقدمه و بخشی از کتاب را که شامل نام و نشان ۸۴ کتاب است می توانید از اینجا بردارید.