محبوبیت رمانهای روانشناسانه اروین یالوم البته به پای محبوبیت کتابهای پائولو کوئیلو و جبران خلیل جبران نمیرسد ولی گویا پس از انتشار کتاب «وقتی نیچه گریست»، آن دسته از مخاطبانی که هم خواهان ادبیات معنوی هستند و هم شیفته داستان و رمان، این نویسنده امریکایی را مطلوب یافتهاند و آثارش را دنبال میکنند.
یالوم مساله اسپینوزا را درباره کسی نوشته که زندگیاش سراسر درگیری فکری بوده و البته اطلاعات زیادی درباره جزئیات زندگی او در دست نیست. بسیاری – از جمله اروین یالوم – معتقدند که اسپینوزا با نوشتههایش جهان را تغییر داد. او سیر سکولاریسم، مکتب سیاسی لیبرال دموکراسی و طلوع علوم طبیعی را سرعت بخشید و راه را برای عصر روشنگری هموار کرد.
صفحات نخست کتاب مسئله اسپینوزا خواننده را به یکی از خیابان های آمستردام سال ۱۶۵۶ می برد که مرد جوانی در مسیر خلاف هموطنانش که به سوی کنیسه برای عبادت می روند، قدم می زند. وی در برهه ای به سر میبرد که پرسش های اساسی جهان بینی خود را رودرروی اساتیدش مطرح کرده است؛ پرسش هایی که سنت دیرینه غرب را به چالش کشیدند و ایده های نوینی را به منظور بازسازی آن پیشنهاد دادند.
رمان دو ماجرای موازی را در دو دوره متفاوت دنبال می کند. اولی زندگی اسپینوزا و دیگری هم ماجرای یک نظریه پرداز نازی است که در جریان جنگ جهانی دوم در پی محو آثار اسپینوزاست. این رمان به زندگی اسپینوزا و تاثیرپذیری هایی که «آلفرد روزنبرگ»، تئوریسین حزب نازی از زندگی و شخصیت وی داشته، پرداخته است