تجربه‌های ماندگار در گزارش‌نویسی ترجمه و تدوین علی اکبر قاضی‌زاده مجموعه‌ای است از گزارش‌های گزیده درباره مهم‌ترین اتفاقات تاریخ معاصر و به قلم بزرگان ادبیات و دیگر نخبگان سیاسی، هنری و علمی.
در این مجموعه غیر از چند گزارش تمامی نمونه‌ها از کتاب معروف جان کری ترجمه شده و نمونه‌هایی نیز از آن حذف شده است، قاضی زاده همچنین چند گزارش را خود به کتاب اضافه کرده است، مانند «این جهان و آن جهان» از ابوالفضل بیهقی که در ابتدای کتاب آمده است (که گزارش قتل حسنگ وزیر است). این استاد روزنامه نگاری همچون دیگر کتابهایش گزارش را جامع‌ترین مهارت در حرفه روزنامه نگاری می‌داند و این مجموعه را نمونه ای از کوشش حرفه ای در کار گزارشگری برمی شمارد که در انواع زمینه‌ها و موضوع‌ها و به سبک‌های مختلف و در محلهای گوناگون روی داده‌اند. او معتقد است: «فرایند گزارش نویسی به شکلی خلاصه، به دو کوشش حرفه ای محدود می‌شود: نخست دریافت، کشف و جمع آوری نکته‌ها، اطلاعات و مستندها از جهان پیرامون و دوم پردازش، فراوری و نگارش آن‌ها.»
جان کری تدوین کننده کتاب هم برای فرایند مشاهده و تجربه شخصی در کار گزارش نویسی جایگاه والایی می‌شناسد: «اصرار بر غنی کردن گزارش با مشاهده‌های دست اول با هدف هر چه مستند کردن آن صورت می‌گیرد.»
کری عقیده دارد که این مشاهده‌ها نه تنها درونمایه گزارش را که حتی جانمایه و لحن و سبک آن را هم شکل می‌دهد و بر تماس مستقیم با موضوع تاکید دارد: «تسلط گزارشگر برتمامی جوانب موضوع گزارش، باید از تماس مستقیم و نه دست دوم وی با جوانب آن موضوع حاصل شود.» کری در جای دیگر زبان و رمزها و ریزه کاری‌های زبان را در گزارش پراهمیت تلقی می‌کند: «واژه‌ها، مفهوم‌ها و رمزهای زبانی، مسیر مشترکی به شمار می‌آیند که ارتباط میان موضوع گزارش از یک سو و گزارشگر و مخاطب را از جانب دیگر ممکن می‌سازند.»
در مقدمه این کتاب همچنین به نقطه تفاوت داستان و گزارش هم اشاره شده است: «در داستان می‌توان از تخیل استفاده کرد همان‌طور که گزارش نویس بزرگی چون مارکز از آن استفاده می‌کند اما در گزارش مخاطب به دنبال چرایی و چگونگی یک واقعه یا خبر است.» جان دیک در کتاب «نوشتن در مجله» درباره خطوط جداکننده گزارش و داستان نوشته است: «اگرچه هنر قصه نویسی با مهارت گزارش نویسی از دیدگاه‌های مختلف مانند هدف‌ها، نوع مخاطب، فوریت و کارکرد تفاوت ماهیتی دارند، گزارش نزدیک‌ترین نوع نگارش نسبت به قصه و داستان است. در مورد گزارش نویسی همه هنرها، شیوه‌ها و قاعده‌های داستان نویسی کاربرد دارند.»
در این مجموعه می‌توانید گزارش‌هایی معروف از وقایع مهم تاریخی مانند حوادثی چون: ترور آبراهام لینکلن، نخستین آزمایش رادیو، زمین‌لرزه سانفرانسیسکو، فتح اورست، جنگ جهانی اول، اعدام آخرین تزار روسیه، جنگ داخلی اسپانیا، جنگ جهانی دوم، سقوط برلین، جنگ کره، جنگ ویتنام، راه‌پیمایی روی سطح ماه و کشتار فلسطینیان در صبرا و شتیلا را بخوانید.. اعدام با تیغه سنگین گیوتین از چارلز دیکنز، ترور آبراهام لینکن از شاعر بزرگ آمریکایی والت ویتمن، گزارش مارک تواین از سفر به ترکیه قرن ۱۹ با نام آمریکایی، بیرون آمریکا، روایت جک لندن از زلزله سانفرانسیسکو با عنوان جای خالی سانفرانسیسکو، داستان اچ. اچ مونرو از جبهه‌های خونین جنگ اول جهانی به نام پرندگان آواره جبهه غرب، مصیبت تورم در آلمان شکست‌خورده از ارنست همینگوی، تجربه مُردن در اسپانیا درباره جنگ داخلی این کشور به قلم جورج او رول، تصویر جان اشتاین بک از استالینگراد پس از انقلاب اکتبر، روایت‌های فالاچی از جنگ ویتنام و گزارش چرچیل و… را نیز می‌توانید در همین کتاب بخوانید.
تجربه‌های ماندگار در گزارش‌نویسی نوشته جان کری با ترجمه و تدوین علی‌اکبر قاضی‌زاده از انتشارات دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها است.
—————–
*با ویرایش
