دوستان قدیمی
استفان دیکسون Stephen Dixon
ترجمه میترا هوشیار
تهران: انتشارات افق، ۲۰۰ صفحه
روی جلد: کیانوش غریب پور
استفان دیکسون نویسنده ۳۰ کتاب رمان و مجموعه داستان و همچنین دو بار نامزد دریافت جایزه نشنال بوک بوده است. داستان های کوتاه او تا بحال جایزه های ادبی بیشماری را از آن خود کرده اند که از آنها می توان جایزه ادبی “او هنری” و “پوشکارد” و تقدیر نامه هایی از طرف “بنیاد گوگنهایم”را نام برد. متولد ۱۹۳۶ نیویورک است و ۳۵ سال مدرس داستان نویسی خلاق در دانشگاه جان هاپکینز امریکا بوده و به تازگی بازنشسته شده است.
دیکسون را می توان به پست مدرن یا هایپر رئالیست نزدیک دانست، اما او هر چه را بنامیم، تکنیک روایی اش، او را به مشهور ترین نویسنده دوران خود مبدل کرده است. استفان دیکسون را نویسنده ی نویسنده ها Writer’s writer می نامند. این عنوان وقتی به نویسنده ای اطلاق می شود که نتوان نبوغ و خلاقیت او را در هیچ گروهی، از لحاظ سبک و محتوی قرار داد. او به خاطر پرسپکتیو جذابی که در دیالوگ های بلندش ارائه می کند، معروف است و داستان های او در مرز بین داستان-رمان قرار دارند. سبک دیکسون روایت گر یک واقعیت در شیوه داستان نویسی اوست:
کم همیشه زیاد است!
دیکسون می گوید: «اگر خواننده، وسط خطوط اول ِ کتابهایم خوابش ببرد، داستان را از دست خواهد داد و من تا پایان داستان، آنچه را که از دست داده، بازگو نمی کنم. به آثارم و به همه چیز های دیگر فکر می کنم، اما هیچوقت دوست ندارم چیزهایی را که به آنها فکر می کنم برملا سازم. فقط بهترین ها را از بین شان بیرون می کشم و می نویسم. سر خودم را شیره نمی مالم و وقتی یک صفحه تمام می شود با خودم می گویم این بهترین شکلی بود که باید تمام می شد و کافی ست و بعد به صفحه بعد می روم .هیچ جمله قصاری در باره کاری که انجام می دهم نمی توانم برایتان بسازم، اگرچه آنچه منتشر می شود خیلی به من نزدیک است و معلوم است که من آن را نوشته ام، ولی اگر بپرسید که چگونه این کار را انجام می دهم جوابی برایش ندارم. در دادن اطلاعات و آمار خوبم: متولد ۱۹۳۶، ششم ژوئن، ۶ دقیقه بعد از ۶ صبح. همانطور که مادرم می گوید نزدیک بود در تاکسی کنار بیمارستان نیویورک به دنیا بیایم. در ساختن داستان و صحنه و قصه خوبم با اعداد هم خوبم، اما در توضیح کار خودم خوب نیستم. نمی توانم بگویم استفان دیکسون کیست و چیست. آن را برای کارشناسان و منتقدان می گذارم. آیا جواب شما را دادم؟ نه. آیا در پیچاندن شما خوبم؟ بله! چیزهای جدیدی می نویسم و همیشه چیزهای جدیدی دارم که بنویسم. چطور به سبک خودم رسیدم؟ تقریبا سه سالی طول کشید. در واقع نوشتن را از سال ۱۹۶۰ شروع کردم. در ابتدای کارم، بیشتر داستان های رئال می نوشتم که نقطه قوتی در آنها نبود، بعد به خودم گفتم که باید عوض اش کنم. نویسنده ها و آثارشان خیلی به هم شبیه شده اند و همه چیز انگار سر جای خودش قرار دارد. بنابراین باید این یکنواختی را در جایی می شکستم و از دایره اش بیرون می آمدم و این کار را کردم.»
دوستان قدیمی اثری ست که با ذوق هنری و با مهارتی تمام در نگارش ادبی، به رشته تحریر در آمده است. اثری که طنز نافذ و توانایی های دیکسون را به همراه مشاهده بی پرده وی به مسائل زندگی اجتماعی نشان می دهد. از طرف دیگر این اثر بهتر از هر اثر دیگری از نویسنده، نمایانگر خلاقیت و در عین حال ملموس بودن زبانی است که او در نثر خود از آن بهره می جوید. نگارشی که خصوصیات داستانی دارد، اما سبک و سیاق و امضاء نویسنده را در خود حفظ می کند و نویسنده آن را، نگارش یک پاراگراف و یک نقطه می نامد. حوادثِ نهایی می توانند در ابتدای داستان رمز گشایی شوند. فاصله های زمانی بین حوادث، با نامه ها، تماس های تلفنی، و دیدار ها پر می شوند، که یکباره ما را از یک برش زمانی به برش دیگری پرتاب می کند. دیکسون، از سالخوردگی در امریکا، از ابتذال ِ نظاره کردن ِ دوستان و مرگ آنها در پیری، توصیفات ِ سخاوتمندانه ای در اختیار خواننده عام می گذارد.
خواننده هایی که با سبک جمله های طولانی و رها شده ی دیکسون آشنایی دارند، با دوستان قدیمی، عمیقا احساس نزدیکی می کنند. آنهایی که ندارند، فکر می کنند یک هنرنمایی کسل کننده است. در این رمان عمیق، دیکسون ، زندگی دو نویسنده را دنبال می کند؛ از لحظه شروع آشنایی تا پایان میانسالی. ایرو و لئونارد به هیچ شهرتی نرسیده اند، اگرچه در مابین آنها شاهد گفتگوهای نویسنده مابانه زیادی تا پایان داستان هستیم. نکته قابل توجهی که در این رمان هست این است که دیکسون، شخصیت ها را آنچنان متوسط و معمولی می آفریند، که خواننده به راحتی با آنها احساس نزدیکی و آشنایی می کند و می تواند با درد و ابتذال آنها همدردی کند. مثل دیگر کارهای دیکسون، کتاب به فصل های مختلف تقسیم نمی شود و یک پاراگراف می تواند برای چند صفحه ادامه پیدا کند که اغلب با جملاتی مانند “یکسال بعد” یا “قبل از آن” شروع می شود و همین سر فصل ها می توانند نشان دهنده گذشت زمانی طولانی یا خیلی کوتاه باشند.
با خواندن آثار دیگر از این نویسنده او را یکی از صمیمی ترین نویسندگان معاصر بامخاطب یافتم. کسی که براحتی و به دور از تکلف داستان “خودش” را در کتاب هایش می نویسد و بر خلاف این گفته که هر نویسنده فقط یک داستان دارد که آن را تکرار می کند، تکرار داستان هایش ملال آور نیست و از هرگونه پند و اندرز اجتماعی و ژست های آوانگاردی-جادویی و مکتب گرایی به دور است.
دوستان قدیمی اولین ترجمه از این نویسنده امریکایی در ایران است. خواندن آن رابه همه مشکل پسندان دنیای ادبیات توصیه می کنم.
—————————-
مشخصات نسخه اصلی در: آمازون
